Przekładnia zębatkowa - budowa i działanie podzespołu układu kierowniczego
Przekładnia zębatkowa potocznie zwana maglownicą to najczęściej spotykane rozwiązanie stosowane do przeniesienia ruchu obrotowego koła kierownicy na ruch postępowy mechanizmu zwrotniczego i dalej na koła skrętne współczesnych samochodów.
03.03.2011 | aktual.: 30.03.2023 12:27
Działanie maglownicy opiera się na połączeniu kinematycznym wałka kolumny kierowniczej zakończonego zębnikiem o zębach skośnych z listwą zębatą. Ruch obrotowy wałka powoduje ruch postępowy zębatki, do której przymocowane są drążki poprzeczne. Układ taki charakteryzuje się małymi oporami ruchu i zwartą budową.
Wyróżniamy kilka podstawowych odmian przekładni zębatkowej, które cechują się ustawieniem zębnika względem listwy (na środku lub przesunięty) oraz miejscem mocowania ramion (na jednym końcu, na obu końcach i w środku listwy zębatej). Rozwiązanie konstrukcyjne jest zależne przede wszystkim od ilości miejsca na mechanizm kierowniczy, którego w przypadku samochodów z silnikiem z przodu i przednim napędem jest niewiele.
Sprzężenie kół kierowanych poprzez przekładnie zębatkową charakteryzuje się także częstym przekazywaniem wymuszeń od drogi na kierownicę. Z jednej strony pozwala to kierowcy na dobre czucie pojazdu, z drugiej - może powodować pewien dyskomfort.
Najczęstszym rozwiązaniem jest mocowanie krótkich drążków poprzecznych do końców listwy zębatej i przesunięcie lub skierowanie zębnika w stronę kierownicy. Powodem stosowania tego rozwiązania względnie duża niezawodność i prostota, a co za tym idzie - także niższa cena.
W przypadku potrzeby umieszczenia przekładni stosunkowo wysoko stosuje się mocowanie długich drążków poprzecznych w środku listwy zębatej. Ze względu na długość elementów przenoszących siły kierowanie pojazdem, w którym zastosowano takie rozwiązanie, jest mniej precyzyjne.
Maglownice są bezobsługowe, ponieważ charakteryzują się prostym rozwiązaniem automatycznej regulacji luzu i tłumienia drgań przekładni będących głównym źródłem hałasu. Obudowa wypełniona jest smarem stałym, którego zadanie polega na minimalizacji oporów ruchu mechanizmu. Usterkami trapiącymi przekładnie zębatkowe są więc najczęściej wycieki na osłonach elastycznych, które mogą powodować cięższą pracę przekładni, a nawet jej zatarcie.
Regeneracja maglownicy to najczęściej wymiana pierścieni i gum uszczelniających, jednak ze względu na potrzebę demontażu i skomplikowane układy wspomagania, które także mogą sprawiać kłopot, koszt naprawy przekładni sięga od kilkuset nawet do kilku tysięcy złotych. Maglownica może być stosowana wyłącznie w samochodach z zawieszeniem niezależnym.
