Układ transaxle - sposób na równomierny rozkład masy

Jak uzyskać równomierny rozkład masy (50:50) pomiędzy osiami samochodu? Pierwszym nasuwającym się pomysłem jest umieszczenie silnika centralnie. Jednak równie dobre efekty daje znacznie praktyczniejsze rozwiązanie: układ transaxle.

Układ napędowy Mercedesa-AMG GTUkład napędowy Mercedesa-AMG GT
Źródło zdjęć: © fot. mat. prasowe/Mercedes
Adrian Przekwas

Czym jest transaxle?

Istnieją dwie definicje:

  • szersza: transaxle to układ przeniesienia (transmission) napędu (skrzynia biegów, mechanizm różnicowy) zintegrowany w okolicach tylnej osi (axle) napędowej,
  • węższa mówiąca dodatkowo, że silnik musi znajdować się z przodu samochodu.
Układ napędowy Mercedesa SLS
Układ napędowy Mercedesa SLS © fot. mat. prasowe/Mercedes

Popularniejsza jest ta druga definicja. By ją doprecyzować należy powiedzieć, że silnik ze skrzynią łączy długi wał napędowy, a sprzęgło może znajdować się przy silniku lub samej skrzyni biegów. Oba rozwiązania są stosowane.

Układ silnikiem ułożonym centralnie a transaxle

Na początku pojawiło się stwierdzenie, że układ transaxle jest bardziej praktyczny. Jest z punktu widzenia czynności obsługowych. Dostęp do silnika jest łatwy i wygodny, taki sam jak w układzie klasycznym, gdzie skrzynia znajduje się z przodu, przy silniku.

Silnik zamontowany centralnie nie dość, że jest trudno dostępny, to jeszcze ogranicza miejsce w środku samochodu. Na domiar złego, hałas dochodzący zza siedzeń potrafi być bardzo natarczywy.

Przy porównaniu samochodu wyposażonego w silnik umieszczony centralnie i drugiego z układem transaxle, możemy zauważyć różnicę w prowadzeniu. Nawet jeśli oba będą miały ten sam rozkład mas na przednią i tylną oś. Tajemnica tkwi w skupieniu masy.

W pierwszym przypadku jej większość będzie znajdowała się w środku samochodu, w drugim będą obecne dwa znaczące skupiska masy - z przodu (silnik) i z tyłu (skrzynia biegów).

Samochód o tej samej masie, będzie miał przy okładzie translaxle znacznie większy moment bezwładności wokół pionowej osi nadwozia. Brzmi skomplikowanie, ale w praktyce kierowcy mówią o mniejszej "nerwowości" prowadzenia takiego samochodu.Pojazd w układem napędowym transaxle będzie nadawał się dla początkującego kierowcy, z silnikiem umieszczonym centralnie już nie.

Problemy konstrukcyjne

Umieszczenie skrzyni daleko od dźwigni zmiany biegów na pewno już nie jest sprawia kłopotów. Największym problemem jest obecność długiego wału napędowego wirującego z prędkością obrotową silnika i charakteryzującego się znacznym momentem bezwładności.

Układ napędowy Mercedesa SLS
Układ napędowy Mercedesa SLS © fot. mat. prasowe/Mercedes

Bezwładność wału jest szczególnie szkodliwa w przypadku umieszczenia sprzęgła przy silniku. Wtedy wpływa ona na obniżenie trwałości skrzyni biegów, w szczególności synchronizatorów. Znaczna długość wału sprzyja także drganiom.

Wał napędowy montuje się wewnątrz nieruchomej rury odbierającej momenty zginające. Sam wał jest wtedy poddawany tylko naprężeniom skręcającym i może mieć znacznie mniejszą średnicę, co sprzyja zmniejszeniu bezwładności.

Transaxle i 4x4

Oryginalnym rozwiązaniem może pochwalić się Nissan GT-R. Zastosowano w nim układ transaxle pomimo użycia napędu czterech kół.

Napęd przednich kół uzyskano prowadząc dodatkowy wał od skrzyni biegów znajdującej się z tyłu do przedniego mostu napędowego.

Kto stosuje?

Transaxle można spotkać m.in. w Chevrolecie Corvette czy nieprodukowanych już Porsche 928 i 944 i Alfie Romeo 75. Z nowych konstrukcji korzystających z tego układu należy wymienić przynajmniej  Mercedesa SLS, Nissana GT-R i Lexusa LF-A.

Wybrane dla Ciebie

Na stacjach wciąż duże różnice. Nie wszyscy kierowcy mają powody do radości
Na stacjach wciąż duże różnice. Nie wszyscy kierowcy mają powody do radości
Reguła prawej dłoni to dziś obowiązek. Mandat nawet 2500 zł
Reguła prawej dłoni to dziś obowiązek. Mandat nawet 2500 zł
Prius nowym wozem japońskiej gangsterki. Bo jest cichy
Prius nowym wozem japońskiej gangsterki. Bo jest cichy
Dua Lipa zaprojektowała Porsche. Efekt przerósł oczekiwania
Dua Lipa zaprojektowała Porsche. Efekt przerósł oczekiwania
Masz auto jednej z tych pięciu marek? Licz się z kontrolą
Masz auto jednej z tych pięciu marek? Licz się z kontrolą
Marka znów zwalnia. Proszą pracowników, żeby odeszli
Marka znów zwalnia. Proszą pracowników, żeby odeszli
Pierwsza jazda: Geely EX5 – coraz bliżej celu
Pierwsza jazda: Geely EX5 – coraz bliżej celu
Pierwsza jazda: Mazda 6e - warto współpracować
Pierwsza jazda: Mazda 6e - warto współpracować
43 euro za otwartą szybę. Mandaty za granicą potrafią zaskoczyć
43 euro za otwartą szybę. Mandaty za granicą potrafią zaskoczyć
Porsche świętuje rekord Macana. Żaden inny model nie osiągnął takiego wyniku
Porsche świętuje rekord Macana. Żaden inny model nie osiągnął takiego wyniku
Ford planuje nowe modele na Europę. Niewykluczone, że będą spalinowe
Ford planuje nowe modele na Europę. Niewykluczone, że będą spalinowe
Kierowcy się doczekają. Wreszcie poszerzą kluczową drogę
Kierowcy się doczekają. Wreszcie poszerzą kluczową drogę