Zmarł "Mr Volkswagen". Carl Hahn miał 96 lat

Prof. dr Carl Horst Hahn zachował Volkswagenowi wierność do końca swoich dni. Największy europejski koncern samochodowy był jego życiem i za jego prezesury w latach 1982-92 zyskał znaczenie globalne. Co znamienne – Hahn zmarł właśnie w Wolfsburgu. Nie na Lazurowym Wybrzeżu, w Toskanii czy Kalifornii, gdzie eksmenedżerowie, którzy w życiu zawodowym osiągnęli już wszystko, decydują się spędzić jesień swojego życia, lecz w przemysłowym, raczej umiarkowanie urokliwym mieście, gdzie wszystko zaczęło się od Volkswagena i nadal wokół niego kręci.

Carl Hahn w lokalnym muzeum sztuki (które zresztą sam powołał do życia) nadal miał swoje biuro, do którego jeszcze do niedawna dojeżdżał swoim VW ID.3. Zmarł 14.01.2023 r. w wieku 96 lat.

Carl Horst Hahn urodził się w 1926 roku w Chemnitz. Jego ojciec był wysoko postawionym dyrektorem w motocyklowym DKW w miejscowości Zschopau, w 1932 r. współzakładał też Auto Union (z którego później narodziło się dzisiejsze Audi). Jako szeregowiec Wehrmachtu Carl Hahn brał udział w II wojnie światowej. Po jej zakończeniu studiował w Niemczech, Szwajcarii, Włoszech i w Anglii.

W 1954 r. w wieku zaledwie 28 lat Hahn rozpoczął pracę w ówczesnym Volkswagenwerk GmbH i został asystentem dyrektora generalnego, Heinricha Nordhoffa. Musiał zrobić dobre wrażenie, bo już rok później mianowano go szefem eksportu, a w 1959 r. został oddelegowany do Stanów Zjednoczonych z misją założenia oficjalnego przedstawicielstwa Volkswagena. W zaledwie kilka lat Hahnowi udało się rozwinąć sieć ASO i zwiększyć sprzedaż garbusów do 650 tys. sztuk. Sukces ułatwił też fakt, że amerykańscy producenci nie bardzo mieli co zaoferować klientom w segmencie małych i tanich aut.

Kampania reklamowa Garbusa przygotowana we współpracy z agencją DDB uchodzi dziś za kultową: w minimalistycznych kreacjach w inteligentny sposób żartowano z niedoskonałości volkswagenów, ale jednocześnie uczciwie podkreślano zalety ich prostej konstrukcji. Przykład: "A jeśli skończy Ci się paliwo, to przynajmniej łatwo będzie Ci go pchać" pod zdjęciem... garbusa pchanego przez właściciela.

Po tym sukcesie w USA Hahn zyskał przydomek "Mr Volkswagen", a w Wolfsburgu propozycję dołączenia do zarządu Volkswagena i odpowiedzialność za globalną sprzedaż marki – którą w 1964 r., jako 38-latek, przyjął.

W tym samym roku Volkswagen przejął od Daimlera zakłady Auto Union, co dało nowy początek marce Audi. Autorem koncepcji jej rozwijania był właśnie Hahn. W drugiej połowie lat 60. Volkswagen zaczął też pracować nad następcą Garbusa: pierwotnie miał on zachować tylny napęd z silnikiem typu bokser, umieszczonym wzdłużnie. Ostatecznie jednak wygrała koncepcja z silnikiem rzędowym, umieszczonym poprzecznie z przodu i napędem na przednie koła – coś, co w VW najpierw pojawiło się w Passacie, w 1974 r. w Golfie, a założenia tej nowej platformy do firmy wniosło właśnie Audi.

W 1972 r. Carl Hahn, z powodu różnicy zdań na temat kierunku dalszego rozwoju Volkswagena z pozostałymi członkami zarządu, odszedł z firmy. Został prezesem zarządu producenta opon i wyrobów gumowych, Continentala, gdzie także postawił na globalną ekspansję. Po 10 latach wrócił jednak do Volkswagena, tym razem już na najwyższe stanowisko w firmie. Jedną z jego pierwszych decyzji było nawiązanie współpracy z Seatem, następnie przeniesienie części produkcji Polo i Passata do Hiszpanii, w 1986 r. wykupienie większości udziałów w zakładach, a w 1990 r. – wszystkich. Następnie, w 1991 r. Volkswagen otworzył wspólnie z Fordem fabrykę w sąsiedniej Portugalii.

Również w 1991 r. Volkswagen założył joint venture ze Skodą, pokonując w rywalizacji m.in. Renault. Hahnowi dało to znakomity punkt wyjścia do podboju wschodnioeuropejskich rynków, a czeskiej marce zapewniło niewidziane dotąd inwestycje i rozwój, których nie doświadczyła żadna inna marka zza żelaznej kurtyny. Już w 1994 r. Volkswagen został większościowym udziałowcem Skody, a w 2000 r. właścicielem 100 proc. akcji.

W podobny sposób na początku lat 90. Volkswagen założył joint venture z Fabryką Samochodów Rolniczych w Poznaniu, którą następnie w 1996 r. przejął. Carl Hahn zainicjował ten kierunek działań, ale założenie spółki Volkswagen Poznań i uruchomienie produkcji Transportera, a także montażu Skody Favorit i Felicii odbyło się już za prezesury Ferdinanda Piecha.

Na długo przed konkurentami Hahn odkrył potencjał rynku chińskiego. W 1983 r. Volkswagen rozpoczął montaż modelu Santana w Szanghaju. Już rok później założył pierwszy joint venture z chińskim państwowym przedsiębiorstwem, a w 1991 kolejny z ramienia Audi z First Automobile Works (FAW) w Changchun. W wywiadach Hahn wspominał, że kulturę chińską i pracowitość osób chińskiego pochodzenia poznał oraz nauczył się cenić jeszcze w latach 60., mieszkając w San Francisco i odwiedzając tamtejsze Chinatown. Dziś Chiny są dla koncernu VW największym rynkiem na świecie.

Wizjonerstwo i globalna ekspansja Hahna sprawiły, że w 1985 r. obroty Volkswagena po raz pierwszy przekroczyły 50 miliardów marek. Mimo globalnych działań Hahn nie zapomniał też o swoich wschodnioniemieckich, saksońskich korzeniach – po upadku Muru Berlińskiego Volkswagen jako jedna z pierwszych dużych zachodnioniemieckich firm, zainwestował w byłym NRD, przejmując zakłady w Zwickau. Wcześniej produkowano tu Trabanty, a dziś w tym samym miejscu Volkswagen wytwarza elektryczne ID.3.

W 1992 r. fotel prezesa Volkswagena przejął Ferdinand Piech (awansujący z pozycji szefa Audi), a Carl Hahn przeszedł do rady nadzorczej, w której zasiadał do przejścia na emeryturę w 1997 r. Formalnie. Faktycznie bowiem nie myślał o odpoczynku i aktywnie działał też w radach nadzorczych Audi, Seata i Skody, a poza koncernem VW w spółkach Bata, Benetton, British Petroleum, Commerzbank, DAF, Gerling, Paccar, ThyssenKrupp, TRW i Perot Systems.

Hahn angażował się także społecznie. Pełnił funkcje dyrektora w licznych fundacjach. Ze swoją żoną, Marisą założył też własną, działającą na rzecz edukacji dzieci z trudnych rodzin. Był honorowym profesorem wyższych uczelni technicznych w Zwickau i Biszkeku. Na jego cześć nazwano szkołę zawodową w Wolfsburgu, był również patronem Saxony International School. Za swoje osiągnięcia otrzymał liczne odznaczenia, ordery, honorowe obywatelstwa miast i tytuły naukowe. Doczekał się czwórki dzieci i dziewięciorga wnucząt.