Dramatyczna awaria silnika. Niewielu wie, co należy zrobić

Spektakularne awarie samochodów potrafią naprawdę zaskoczyć, jednak niewiele z nich dorównuje dramatyzmem rozbieganiu silnika Diesla. Pęknięcie korbowodu czy zerwanie rozrządu to przy tym nic. Potężny ryk silnika, gęste chmury dymu, a finalnie donośne wycie mogą zakończyć się nawet pożarem. Gdy już się zacznie, zatrzymanie tego procesu jest łatwe, ale trzeba zachować zimną krew.

Warto od razu zaznaczyć, że rozbieganie silnika Diesla nie jest częstym problemem. Wręcz przeciwnie, zdarza się bardzo rzadko i w określonych warunkach konstrukcyjnych układu dolotowego oraz systemu gaszenia silnika. Przyczyną rozbiegania jest przedostawanie się oleju silnikowego do komór spalania przez układ dolotowy. Dzieje się tak zazwyczaj z powodu zużycia turbosprężarki.

Podczas normalnej pracy, silnik Diesla spala olej napędowy. Jednak w wyniku zużycia niektórych podzespołów, głównie turbosprężarki, zaczyna on spalać również olej silnikowy. Turbosprężarka jest zamontowana w układzie dolotowym, zatem wydostający się z niej olej trafia prosto do cylindrów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Diesle mają to do siebie, że spalają paliwo w procesie samoczynnym. Nie potrzebują iskry, a więc mogą pracować nawet bez zapłonu. Oczywiście sprawny samochód można wyłączyć w każdej chwili odcinając dopływ paliwa i zamykając układ dolotowy, ale w sytuacji rozbiegania mówimy o silniku, który dostaje olej silnikowy jako paliwo. Nawet po odcięciu dopływu paliwa, pracuje dalej, ponieważ wysoka temperatura sprzyja temu procesowi.

Niekontrolowane spalanie oleju silnikowego przyspiesza pracę silnika. Im dłużej to trwa, tym bardziej silnik się zużywa przez brak oleju, a także przyspiesza, podgrzewa, co sprzyja dalszemu rozbieganiu. To samonapędzający się proces destrukcji bez ograniczenia obrotów. Jeśli nie zatrzymamy silnika na czas, grozi to jego zatarciem, a nawet rozerwaniem bloku.

Jeśli posiadasz diesla i zauważysz, że na postoju sam zwiększa obroty, to oznacza początek rozbiegania. W takiej sytuacji musisz działać szybko, bo po kilkunastu sekundach może być już za późno.

Są silniki, które po wyłączeniu kluczykiem faktycznie się zatrzymują. Jest to zasługa systemu gaszenia, który zamyka dopływ powietrza do dolotu – powietrze to jedyne, czego potrzebuje rozbiegany diesel. W innym przypadku konieczne jest manualne zatrzymanie silnika.

Są dwie metody, z czego tylko jedna jest zalecana. Pierwsza polega na ręcznym zamknięciu dopływu powietrza do silnika. Jest to metoda skomplikowana i niebezpieczna, więc nie zaleca się jej osobom bez odpowiedniej wiedzy technicznej i silnych nerwów.

Drugi sposób to zduszenie silnika układem napędowym. Polega na włączeniu wysokiego biegu, na przykład czwartego, oraz puszczeniu sprzęgła przy jednoczesnym trzymaniu hamulca. Spowoduje to zatrzymanie silnika.

Ryzyko związane z tą metodą to ewentualne uszkodzenie sprzęgła czy koła dwumasowego, ale to mniejsze zło niż całkowite zniszczenie silnika. Przypominam, że główną przyczyną rozbiegania jest zużyta turbosprężarka, która jest znacznie tańsza niż wymiana całego silnika.

Problemem jest to, że w automatycznych skrzyniach biegów nie ma stałego zasprzęglenia na postoju. Próba zatrzymania silnika poprzez włączenie trybu D lub R i jednoczesne wciśnięcie hamulca prawdopodobnie prędzej doprowadzi do uszkodzenia przekładni niż do zatrzymania silnika. Tymczasem dobra skrzynia automatyczna może być warta więcej niż silnik.

Dlatego w takim przypadku polecam użycie trybu P i czekanie na zewnątrz z gaśnicą oraz otwartą maską. Jeśli dojdzie do pożaru, mamy szansę go ugasić.

Podstawą jest dbanie o silnik. W przypadku, gdy turbosprężarka zaczyna przepuszczać olej do kanałów dolotowych, należy usunąć usterkę (wymienić lub regenerować turbosprężarkę). Problem poznacie po ciemnym kolorze spalin oraz dużej ilości nagaru olejowego w układzie wydechowym i dolocie.