Czy policjant musi mieć powód, żeby zatrzymać pojazd?
Często spotyka się w sieci opinie, że funkcjonariusz policji nie ma prawa do zatrzymania pojazdu do kontroli bez konkretnego powodu. Takie stwierdzenie jest w pewnym sensie prawdziwe, jednak nie oznacza to, że nie istnieje coś takiego jak rutynowa kontrola drogowa. Podobnie jak badanie trzeźwości kierowcy nie musi być poprzedzone uzasadnionym podejrzeniem, że kierujący był pod wpływem alkoholu. Pozwólcie, że to wyjaśnię.
Przede wszystkim, warto zaznaczyć, że policjant musi działać zgodnie z prawem. To oznacza, że podczas wykonywania swoich obowiązków, musi przestrzegać innych zasad niż zwykły obywatel, który może robić wszystko, co nie jest wyraźnie zabronione przez prawo. Policjant natomiast może wykonywać tylko te czynności, które są wyraźnie dopuszczone przez prawo, nie przekraczając przy tym żadnych granic.
Jakie są więc przepisy w tej kwestii?
Ustawa Prawo o ruchu drogowym w art. 129 ust. 2. precyzyjnie określa, jakie uprawnienia ma policjant podczas kontroli drogowej. Wymienia ona wszystkie czynności, które funkcjonariusz może podjąć podczas kontroli kierowcy i pojazdu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Sytuacje, gdy policjant może zatrzymać pojazd
- legitymowanie uczestników ruchu,
- wydawanie poleceń dotyczących sposobu korzystania z drogi,
- wydawanie poleceń dotyczących używania pojazdu,
- sprawdzanie dokumentów wymaganych do kierowania pojazdem,
- sprawdzanie dokumentu potwierdzającego prawo używania pojazdu,
- weryfikacji danych o pojeździe,
- weryfikacji danych o kierującym,
- odczytu drogomierza,
- sprawdzanie zezwoleń dotyczących transportu,
- badanie trzeźwości lub zawartości w organizmie środków odurzających,
- sprawdzenie stanu technicznego,
- sprawdzenie obowiązkowego wyposażenia,
- sprawdzenie warunków transportu (ładunek, wymiary, masy, naciski),
- sprawdzenie zapisu urządzenia rejestrującego jazdę,
- zatrzymanie w przypadkach przewidzianych prawem dokumentów do kierowania pojazdem lub jego używania,
- występowanie w uzasadnionym przypadku z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem,
- uniemożliwienie kierowania pojazdem lub jego używania w przypadkach przewidzianych w ustawie.
Jak to wygląda w praktyce?
Zgodnie z prawem, policjant musi mieć konkretny powód do zatrzymania pojazdu i jest zobowiązany do podania go przed rozpoczęciem kontroli. Jednak w praktyce, powodów do zatrzymania pojazdu jest wiele — praktycznie każda czynność związana z kontrolą drogową może być takim powodem. Nie ma więc sytuacji, w której policjant zatrzymuje pojazd i nie jest w stanie podać powodu zatrzymania. Wystarczy, że powodem będzie chociażby kontrola dokumentów lub sprawdzenie obowiązkowego wyposażenia pojazdu.
Podsumowując, w języku potocznym można by powiedzieć, że policjant ma prawo zatrzymać pojazd do kontroli bez konkretnego powodu. Albo inaczej — może to zrobić z dowolnego powodu, pod warunkiem że ten powód zostanie podany.
