Biopaliwa z surowców odpadowych przemysłu mięsnego

Przeciętny konsument nie zdaje sobie sprawy, jak wiele odpadów przemysłu mięsnego co roku produkowanych jest na świecie. W przypadku gdy nie są one odpowiednio zagospodarowane, wpływają negatywnie na środowisko naturalne i mogą być niebezpieczne dla człowieka. Cały czas trwają poszukiwania skutecznych i jednocześnie opłacalnych metod zamiany odpadów mięsnych w inne, np. w biopaliwa. Jak można je produkować?

Jak podaje GUS, w 2020 roku uzyskano następujący poziom produkcji podstawowych produktów zwierzęcych:

• żywiec rzeźny ogółem – 7241,4 tys. ton, wzrost w stosunku do 2019 roku o 1,9 proc.,
• waga bita ciepła – waga mięsa – 5587,9 tys. ton,
• waga mięsa wołowego łącznie z cielęcym – 1093 tys. ton,
• waga mięsa wieprzowego – 2375,9 tys. ton,
• waga mięsa drobiowego – 3748,7 tys. ton. 

Przy produkcji żywca wołowego i wieprzowego oraz drobiowego powstają tysiące ton tłuszczów zwierzęcych, odpadowych, technicznych, które mogłyby być wykorzystane w produkcji biomasy. W jaki sposób?

Od lat nie milkną głosy dotyczące tego, że należy utylizować i przetwarzać odpady powstające przy produkcji mięsa. Z drugiej strony ważne jest znalezienie alternatywnego źródła paliw napędzających np. silniki samochodowe. Można połączyć jedno z drugim, produkując biopaliwa z odpadów mięsnych. 

Określane są one mianem biomasy. Odpady zwierzęce poddane procesom biochemicznym lub termochemicznym pozwalają na uzyskanie paliw płynnych i gazowych, w tym biodiesla, czyli estrów etylowych lub metylowych kwasów tłuszczowych zwierzęcych. Najlepiej do tego celu nadaje się tłuszcz drobiowy, jak wskazuje "Badanie lepkości kinematycznej biopaliw pochodzenia zwierzęcego. Problemy Inżynierii Rolniczej, nr 4" z 2008 roku przeprowadzone przez Wojciecha Golimowskiego i Alicję Nowak.

Badali oni właściwości biopaliw, czyli lepkość kinematyczną estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych, powstałych w wyniku estryfikacji tłuszczów zwierzęcych: wołowego, wieprzowego i drobiowego. Uzyskane z odpadów przemysłu mięsnego drobiowego estry metylowe mają niską temperaturę krzepnięcia, a lepkość kinematyczna i gęstość takich tłuszczów mieści się w normie europejskiej. Dlatego stwierdzono, że właśnie tłuszcz drobiowy najlepiej nadaje się do produkcji biopaliw. 

Technologia produkcji biopaliwa z tłuszczów zwierzęcych polega na ich estryfikacji z metanolem lub etanolem w obecności katalizatora. Odbywa się proces transestryfikacji, w wyniku którego otrzymuje się estry metylowe lub etylowe kwasów tłuszczowych stosowanych jako biopaliwo, glicerynę i mydło. 100 kg tłuszczu zwierzęcego i 10 kg metanolu pozwala na wyprodukowanie 10 kg gliceryny i 100 kg estrów metylowych, czyli biodiesla. 

Możliwość przetwarzania odpadów zwierzęcych w biopaliwo wydaje się znakomitym sposobem na ich utylizację i późniejsze wykorzystanie. Tymczasem ekolodzy w Niemczech, jak wskazuje Greenpeace, protestowali przeciw marnowaniu olejów roślinnych do produkcji biopaliw. Wskazywali przy tym na ważny argument – miliony ludzi na świecie cierpią z głodu. Zaznaczmy, że chodzi tu jedynie o oleje roślinne, a nie odpady z przemysłu mięsnego. 

Co więcej, dr hab. inż. Adam Kupczyk oraz inż. Marta Grzmiel powiedzieli, że skład i właściwości fizykochemiczne tłuszczów technicznych, zwierzęcych, wykazują brak zagrożenia ekologicznego przy termicznej obróbce. Zawartość zarówno wilgoci, jak i popiołu kształtuje się właściwie na podobnym poziomie jak w przypadku oleju opałowego. Z uwagi na fakt, że tłuszcze techniczne nie mają w składzie żadnych substancji, które po spaleniu mogłyby okazać się szkodliwe, będą dobrym surowcem do produkcji biopaliw.