Rozrusznik – co to jest, jak działa i jakie są objawy jego awarii?

Rozrusznik, jak sama nazwa mówi, służy do rozruchu silnika spalinowego. Doprowadzona do niego energia elektryczna jest zamieniana w pracę mechaniczną poprzez silnik. Powoduje on obrót wirnika, a co za tym koła zamachowego jednostki napędowej. To właśnie dzięki temu wał korbowy zaczyna się obracać z odpowiednią prędkością, umożliwiając zainicjowanie pracy silnika spalinowego.

Jak to się dzieje, że tak niewielkie urządzenie wprawia w ruch wielokrotnie większe? Otóż rozrusznik ma bardzo małą zębatkę, która jest zazębiona z ogromną zębatką na silniku spalinowym, więc przełożenie jest wyjątkowo niskie. Wirnik rozrusznika kręci się z wysoką prędkością obrotową, więc nie potrzebuje dużego momentu obrotowego, by wprawić w ruch silnik spalinowy.

Zasada działania polega na przekazywaniu napięcia z akumulatora na włącznik elektromagnetyczny. Podczas przekręcania kluczyka w stacyjce lub naciskaniu przycisku start podawane jest napięcie. Powoduje to jednoczesne przesunięcie mechanizmu sprzęgającego oraz doprowadzenie prądu na szczotki węglowe.

Dzięki temu w wirniku wytwarzane jest pole magnetyczne, które wraz z magnesami stojana powoduje obrót wirnika i koła zamachowego. Rozrusznik wyposażony jest też w sprzęgło jednokierunkowe. Jego zadanie jest istotne, ponieważ pełni funkcję zabezpieczenia. Dzięki temu po uruchomieniu jednostki spalinowej napęd rozrusznika nie otrzymuje obciążenia z silnika spalinowego, bo mogłoby to doprowadzić do uszkodzenia rozrusznika.

Pierwszymi objawami, że coś niedobrego dzieje się z rozrusznikiem są problemy z uruchomieniem silnika samochodu, zbyt powolny rozruch czy dziwne odgłosy. Jeżeli któryś z tych objawów wystąpi, należy w pierwszej kolejności wykonać diagnostykę. Powinno się jednocześnie sprawdzić stan naładowania akumulatora, stan przewodów zasilania rozrusznika i ich zamocowanie. Często przyczyną kłopotów jest banalny brak odpowiedniej masy.

Najczęściej zużywającym się podzespołem rozrusznika są szczotki węglowe. Wynika to z faktu, że cały czas są one poddawane ścieraniu o komutator wirnika. Gdy nie występuje kontakt między tymi elementami, może to świadczyć o nadmiernym zużyciu szczotek lub ich zablokowanie.

Elementami, które też dość często ulegają zużyciu, są tuleje i łożyska. W skrajnych przypadkach, przez występowanie zbyt dużego luzu, może dojść do naruszenia stojana przez wirnik. Czasami zdarza się też uszkodzenie zębów koła zębatego sprzęgła jednokierunkowego lub zespołu sprzęgającego.