8000 zł mandatu zamiast utraty prawa jazdy. Tłumaczymy, dlaczego tylko tyle

"To najwyższa grzywna przewidziana przez kodeks za niewywiązanie się przez właściciela z obowiązku wskazania komu powierzył swój pojazd w takiej sytuacji" – informuje Śląska Policja w swojej publikacji opisującej sprawę pirata drogowego w porsche. Kiedy otrzymali nagranie, na którym widać niebezpieczną jazdę, odczytali numery rejestracyjne i zwrócili się do właściciela o wskazanie, kto kierował jego autem. Ten odmówił, więc dostał mandat 8000 zł.

Wbrew pozorom takiej grzywny nie znajdziemy w taryfikatorze mandatów , który podaje tylko dolne granice, ani też w kodeksie wykroczeń, a przynajmniej nie wprost, w którym jest tylko określenie "kara grzywny". Natomiast w kodeksie jest górna granica określona na 30 tys. zł. Dlaczego więc policja twierdzi, że wystawiła najwyższy możliwy mandat?

Ponieważ kwota ta wynika z Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, art. 96. § 1d. Tu dopiero znajdziemy górną granicę grzywny za niewskazanie, komu powierzyło się pojazd do kierowania, określoną na 8000 zł. Gdyby sprawa trafiła do sądu, właściciel mógłby jednak dostać większą karę.

Taryfikator mówi o karze nie niższej niż 4000 zł za niewskazanie osoby, która kierowała naszym pojazdem w postępowaniu w sprawach o przestępstwo. Nie musi to być przestępstwo typu kradzież paliwa, ale także typowe przestępstwa drogowe (np. niezatrzymanie pojazdu do kontroli).

Minimum 2000 zł grzywny można dostać za to samo, ale w sprawach o spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. I najpewniej za to został ukarany właściciel porsche, którego kierujący szalał po ulicach Pszczyny, ignorował znaki, sygnały i stwarzał realne zagrożenie dla innych.

W obu przypadkach właściciel pojazdu, jeśli nie został zatrzymany na miejscu, może zdecydować się na kilkutysięczną karę grzywny lub przyznać się do winy i stanąć przed sądem za złamanie kilku przepisów ruchu drogowego, a nawet odpowiadać karnie. Realna jest też groźba utraty prawa jazdy na dłuższy okres. W tym przypadku właściciel wybrał "wykupienie się".

Warto pamiętać, że grzywna w formie mandatu jest wystawiana przez funkcjonariusza w postępowaniu mandatowym, stąd górna granica 8000 zł. Natomiast grzywna (nie mandat) jest nakładana przez sąd w postępowaniu sądowym i może być wyższa.

Jeszcze do niedawna kierowcy chętnie się tak "wykupywali" z kary za przekroczenie dopuszczalnej prędkości. Wystarczyło nie wskazać, kto jechał autem uwiecznionym przez fotoradar, i przyjąć skromne dziś 500 zł grzywny. Od 2022 r. kary za niewskazanie kierowcy są wyższe.

Podobnie jak we wcześniej wspomnianych przypadkach, również w innych taryfikator zawiera tylko dolne granice. W przypadku przekroczenia prędkości jest to minimum 800 zł, ale w praktyce znacznie więcej, ponieważ ogólna zasada mówi o dwukrotności wysokości grzywny przewidzianej za dane wykroczenie.

Zatem jeśli fotoradar zarejestrował np. przekroczenie prędkości o 41-50 km/h, to właścicielowi pojazdu, który chce nie zna sprawcy lub chce go ukryć (również siebie) grozi grzywna 2000 zł za przekroczenie prędkości i przynajmniej 800 zł za niewskazanie. Gdyby przekroczył o 71 km/h, to 5000 zł za przekroczenie prędkości i znów przynajmniej 800 zł za niewskazanie. Mandat ten nie może jednak przekroczyć 8000 zł, ale grzywna nałożona przez sąd, jeśli sprawa do niego trafi, już tak.