Filmowa przyszłość motoryzacji, czyli pojazdy w stylu cyberpunk

Cyberpunk to nurt w sztuce, który uosabia zasadę 3M wymyśloną przez futurystów – Miasto, Masa, Maszyna. Nieco upraszczając, filmy, literatura czy komiksy stworzone zgodnie z ideą cyburpunka opowiadają zazwyczaj o niedalekiej, dystopijnej przyszłości, w której ważne role odgrywają korporacje, narastające rozwarstwienie społeczne i gwałtowny rozwój technologiczny.

Początek nurtu datuje się na lata 80., kiedy to na rynku wydawniczym pojawiły się książki Williama Gibsona – "Neuromancer", "Graf Zero" i "Mona Lisa Turbo". Amerykański autor był też twórcą opowiadania "Johnny Mneomonic". Na jego podstawie nakręcono film z Keanu Reevesem w roli głównej, który wszedł na ekrany kin w 1995 roku.

Niedawno odbyła się premiera cyberpunkowej "Pamięci absolutnej" z Colinem Farellem. Obraz jest remake'iem dzieła o tym samym tytule z 1990 roku, w którym zagrał Arnold Schwarzeneger. Oba filmy bazują na opowiadaniu Philipa K. Dicka "Przypomnimy to panu hurtowo".

Cyberpunk to nie tylko mroczne miasta, implanty i wojny hakerów, ale również futurystyczne pojazdy. Przyjrzyjmy się tym najsłynniejszym i najciekawszym, które mogliśmy zobaczyć w filmach i serialach.

"Akira" to anime z 1988 roku, które sprawiło, że japońska animacja wypłynęła na szerokie wody. Historia jest osadzona w Neo-Tokyo w 2019 roku, w rzeczywistości po III Wojnie Światowej. Kluczowymi postaciami są członkowie gangu motocyklowego - Tetsuo Shima oraz Shōtarō Kaneda.

Maszyna Kanedy to do dziś jeden z ulubionych pojazdów fanów anime i cyburpunka. Powstały liczne repliki motocykla. Jedną z nich możecie obejrzeć w filmie zamieszczonym pod tekstem.

Motor mierzy 2947 mm długości, 1171 mm wysokości i 831 mm szerokości. Jego rozstaw osi to 2194 mm, a waga – 154 kg. Motocykl osiągał maksymalną moc 200 KM przy 12 000 obr./min. Jednoślad ma oba koła napędzane za pomocą prądu. Elektryczność jest jednak wytwarzana przez silnik spalinowy. Pojazd jest wyposażony w komputerowo sterowany ABS, nawigację, radar i odtwarzacz CD.

Akira, walka gangów motocyklowych:

Replika motocykla Kanedy:

"Łowca androidów" ("Blade Runner") Ridleya Scotta z 1982 roku wyznaczył standardy dla sci-fi i cyberpunka na następnych 30 lat. Wielokulturowa mieszanka mieszkańców na ulicach, tłok, mrok i ciągle padający deszcz – te elementy na stałe wpisały się w scenografię futurystycznych filmów.

Kolejnym są latające auta. Jednym z najbardziej znanych fragmentów jest ten, w którym Deckard (Harrison Ford) i Gaff (Edward James Olmos ) fruną do komisariatu nad ulicami Los Angeles A.D. 2019 policyjnym radiowozem.

Spinner to pojazd VTOL (Vertical Take-Off and Landing), który może pionowo startować i lądować. Oprócz tego może jeździć po normalnych drogach. Radiowóz został zaprojektowany przez Syda Meada, byłego designera Forda i wizjonera, który stworzył też motocykle do filmu "Tron" i statek kosmiczny Sulaco do "Aliens".

Spinner początkowo miał mieć duży przód z wyraźnym zderzakiem. Mead postanowił jednak  stworzyć pojazd, który byłby rzeczywiście ergonomiczny. Przeszklona kabina i przednie koła osadzone osobno i w dużej odległości od siebie, miały zapewniać dobrą widoczność podczas lotu i lądowania. Spinner ma naklejki jak z samolotu (np. Caution, No Step, Do Not Lean). Na jego boku widnieje numer na policję. Nie jest to jednak obecnie stosowany w USA 911, a 995.

Powstały w sumie cztery egzemplarze radiowozu, z czego jeden służył wyłącznie do scen startów i lądowań. Inny był pozbawiony większości elementów karoserii, miał za to szczegółową kabinę.

W sumie na potrzeby filmowej adaptacji "Czy androidy śnią o elektrycznych owcach" Philipa K. Dicka zbudowano samochody o łącznej wartości 600 000 dolarów. Wiele z nich powstało w oparciu o podzespoły Volkswagena Garbusa.

Spinner pojawił się m.in. w "Powrocie do przyszłości II". W jednej ze scen widać go zaparkowanego na ulicy. Auto zainspirowało też twórców pojazdów z "Piątego elementu" oraz najnowszych części cyklu "Gwiezdne Wojny".

"Ghost in the Shell" ("GITS") to jedna z najbardziej rozbudowanych serii cyberpunk i jeden z najlepszych przedstawicieli tego gatunku. Opowiada ona o działaniach rządowej Sekcji 9 w latach 20 i 30. XXI w. na terenie Japonii. Na jej wyposażeniu są m.in. małe czołgi Tachikoma. Mają one na pokładach moduły sztucznej inteligencji i mogą działać autonomicznie.

W filmach i serialach członkowie Sekcji 9 korzystają często korzystają z samochodów, które są dobrze znane fanom motoryzacji. Batou siadał za kierownicą takich pojazdów, jak Alfa Romeo SZ, Lancia Stratos i Ford GT. W pełnometrażowym "Ghost in the Shell: Stand Alone Complex - Solid State Society" pojawiają się dwa prototypy Nissana – Sport Concept (bardziej agresywna Versa/Tiida) oraz Infiniti Kuraza.

"Ja, robot" z 2004 to film oparty na książkach Isaaca Asimova. Obraz przenosi nas do Chicago roku 2035, świata, w którym roboty są na porządku dziennym.

Z autorami filmu współpracowało Audi. Na ulicach amerykańskiego miasta możemy obejrzeć wiele modeli niemieckiego producenta z 2004 roku przerobionych tak, żeby wyglądały na pochodzące z przyszłości.

Firma z Ingolstadt zbudowała również jedno specjalne auto – coupé RSQ, którym jeździ główny bohater Del Spooner (Will Smith). Samochód jest bardzo podobny do konceptu LeMans Quattro, który stanowił bazę dla późniejszego R8.

Do napędu Audi RSQ służy umieszczony centralnie silnik V10 5,0 l o mocy 618 KM. Karoseria jest zrobiona z laminatu włókna szklanego. Drzwi unoszą jak skrzydła motyla. Auto zamiast kół ma kule.

Filmy z serii "Faceci w czerni" to nie "czysty cyberpunk", ale można w nich odnaleźć elementy tego stylu. M.in. w samochodach. Producenci trzech obrazów często współpracowali z Fordem, który użyczał takich modeli, jak LTD Crown Victoria, Galaxie i Taurus SHO. Ten pierwszy pojazd po naciśnięciu guzika nabierał bardziej aerodynamicznych kształtów. Dzięki silnikom odrzutowym mógł jeździć po ścianach.

W "Men in Black II" pojawia się latający Mercedes Klasy E W221, wyposażony w system wymazywania pamięci postronnym obserwatorom.

We wspomnianej we wstępie tegorocznej "Pamięci absolutnej" możemy oglądać, jak ew. będą wyglądać samochody marek Chrysler i Dodge w 2084 roku. Latające auta z "Total Recall" nie wyróżniają się niczym szczególnym na tle tego typu pojazdów z innych filmów. Bardzo ciekawie wyglądało jednak kręcenie scen z ich udziałem.

Pościgi nie są bowiem dziełem wyłącznie speców od grafiki komputerowej. Karoserie aut zostały umieszczone na jeżdżących wózkach, wymazanych w procesie obróbki. Przechyły i wstrząsy są więc realne. Jak to wyglądało w praktyce, możecie obejrzeć poniżej.

"Piąty element" to wielki przebój Luca Bessona z 1997 roku. W filmowej rzeczywistości 23. wieku hover cars są na porządku dziennym. Ich wygląd to efekt połączenie stylu z "Blade Runnera" oraz pomysłów francuskiego artysty Moebiusa.

W obrazie zawarto scenę pościgu policji za taksówką numer B90, którą kieruje Korben Dallas (Bruce Willis). Taryfa jest wyposażona w czytnik prawa jazdy, obliczający punkty karne, a także system wykrywający namierzanie. Radiowozy mają urządzenia do skanowania oraz karabiny maszynowe.

"Raport mniejszości" to kolejna w naszym zestawieniu ekranizacja dzieła Philipa K. Dicka.

W filmie Spielberga z 2002 roku możemy obejrzeć, jak umykający pogoni John Anderton (Tom Cruise) trafia do całkowicie zautomatyzowanej fabryki Lexusów. Udaje mu się uciec jednym z egzemplarzy.

Lexus z roku 2054 jest napędzany ogniwami paliwowymi. W standardzie ma biometryczny system bezpieczeństwa, system audio dopasowujący muzykę do nastroju pasażerów oraz funkcję samodzielnej jazdy. Japońska firma zapłaciła 5 mln dolarów za możliwość zbudowania auta na potrzeby obrazu Spielberga. Opłaciło się, bowiem o prototypowym Lexusie był swego czasu bardzo głośno.

Przerobiony i przemalowany samochód z "Minority report" pojawił się też w nawiązującym do cyberpunku filmie "Wyspa".

W "RoboCopie" z 1987 roku pojawiają się dwa samochody, na które warto zwrócić uwagę. Pierwszym z nich jest radiowóz super gliny. Pierwotnie miał on był dużo bardziej "wypasiony" i przypominać Batmobil. Samochód wyglądał ponoć tak źle, że członkowie ekipy zaczęli się śmiać na jego widok. Reżyser Paul Verhoven całkowicie zmienił koncepcję i postanowił zaadaptować zwykłego Forda Taurusa, który (jak na swoje czasy) wyglądał bardzo nowoczesnie. Amerykański producent nie był zadowolony z tej decyzji, nie chciał być kojarzony z brutalnym filmem, więc wszystkie auta trzeba było kupić.

Drugi autem był 6000 SUX, który został przerobiony z modelu Oldsmobile Cutlass Supreme z 1977 roku. Dodatkowe elementy karoserii, jak wloty powietrza, zostały wykonane z włókna szklanego. Twórcy filmu zabawili się nazwą samochodu. Chociaż pojazd uchodzi w "RoboCopie" za synonim luksusu, jego nazwa wskazuje na coś innego. SUX wzięło się od "it sucks". Można to łagodnie przetłumaczyć jako "do kitu".

Ford Taurus:

6000 SUX:

"Renesans" z 2006 roku to animacja łącząca w sobie dwa nurty: cyberpunk i noir. Akcja filmu rozgrywa się w Paryżu w 2054 roku. reżyser filmu Christian Volckman chciał, żeby główny bohater (policjant Barthélémy Karas) jeździł klasycznym Citroën DS.

Wystąpił do producenta o pozwolenie na użycie wizerunku samochodu w swoim obrazie. Firma zaproponowała jednak, że pomoże twórcom zaprojektować model specjalnie na potrzeby "Renesansu". Prace nad Citroën z 2054 roku trwały 3 miesiące.