Przyczyny awarii turbosprężarek – cz. 5

Turbosprężarki to z reguły proste urządzenia, nie wymagające żadnych skomplikowanych układów sterujących, ale wraz z coraz bardziej wyśrubowanymi wymaganiami producentów silników, układy sterujące czysto mechaniczne i pneumatyczne ustępują miejsca sterowaniu elektronicznemu. Jak się nietrudno domyślić, to co kiedyś nie sprawiało większych problemów, dziś psuje się dość często.

Celem układów elektronicznych sterujących pracą turbosprężarki jest uzyskanie właściwego dla silnika ciśnienia doładowania, m. in przez sterowanie kierownicami zmiennej geometrii oraz niedopuszczenie do przekroczenia dopuszczalnej prędkości obrotowej wirnika turbosprężarki.

W niektórych modelach odpowiadają również za rozpędzanie silnikiem elektrycznym kompresora do prędkości odpowiedniej dla prędkości obrotowej silnika i włączanie sprzęgła łączącego z turbiną, co powoduje płynne pojawienie się efektu doładowania, a także uzyskanie odpowiedniego ciśnienia doładowania już od najniższych obrotów.

Turbosprężarki wyposażone we w pełni elektroniczną regulację ich pracy, cechują się brakiem charakterystycznej gruszki siłownika, choć w nowszych konstrukcjach nawet tradycyjne gruszki są coraz częściej sterowane elektrozaworami.

Serwomoduły zastępujące tradycyjne siłowniki pneumatyczne najczęściej ulegają awariom, gdyż to w nich znajduje się najwięcej elementów, które mogą się zużyć. Problemy z regulacją doładowania i pracą turbosprężarki mogą być przyczyną zużycia się silnika sterującego siłownikiem lub zużycia przekładni ślimakowej, odpowiedzialnej za przesuwanie siłownika. Niewiele rzadziej dochodzi do uszkodzenia elementów elektronicznych urządzenia, często przez przeciążenie termiczne.

Na szczęście na rynku jest już wiele firm, które zajmują się profesjonalnie naprawą sterowników, ale nie zawsze jest to możliwe. Nie wszystko podlega regeneracji, niektóre części trzeba wymienić, a czasami wymianie podlega cały moduł. O ile pojedynczy kondensator można jeszcze zastąpić nowym, to nie zawsze da się odświeżyć przegrzaną płytkę.

Najczęstszym objawem uszkodzenia układu sterującego pracą turbosprężarki jest spadek mocy silnika w określonym lub pełnym zakresie obrotów. Awarie elektroniki mogą być również odpowiedzialne za przekroczenie dopuszczalnej prędkości obrotowej turbosprężarki, a nawet za wzrost ciśnienia doładowania ponad dopuszczalne.

Elektroniczna regulacja pracy turbosprężarki ma tę zaletę, że czujniki umieszczone przy turbosprężarce nie tylko odpowiadają za jej prawidłową pracę, ale także wysyłają informację zwrotną do sterownika ECU. Tu po przetworzeniu informacji kierowca niemal od razu dostaje ostrzeżenie o awarii w postaci zapalenia się kontroli check engine, co po natychmiastowym wyłączeniu silnika może oszczędzić turbosprężarkę.

Awarie układów elektronicznych nie są jedynymi jeśli chodzi o sterownie turbosprężarką. Często dochodzi bowiem do uszkodzeń układów pneumatycznych, odpowiedzialnych za regulację kąta kierownic zmiennej geometrii. Dochodzi też do rozszczelnienia tzw. gruszki, korozji siłownika, który może się zapiec, a także do niemożliwości zmiany geometrii przez nagromadzony na kierownicach nagar.