Napęd 4x4: fakty i mity

To często powtarzany mit. Wielu kierowców sądzi, że skoro samochód lepiej rusza i przyspiesza na śliskiej nawierzchni, to tak samo powinno być z hamowaniem. Tymczasem fizyki oszukać się nie da – droga hamowania zależy od przyczepności opon i działania układu hamulcowego, a nie od tego, czy auto ma napęd na jedną czy dwie osie.

Fakt jest taki, że Octavia 4x4 czy Superb 4x4 zatrzymają się na takiej samej drodze hamowania jak ich odpowiedniki z napędem na przód, jeśli wyposażone są w identyczne opony. To, co różni auta 4x4, to zachowanie przed hamowaniem – start, przyspieszanie, utrzymywanie toru jazdy. I tu przewaga, zwłaszcza w wymagających warunkach, jest znacząca.

To przekonanie, które bierze się z obrazów dużych SUV-ów brodzących w błocie albo pikapów wspinających się na skały. Rzeczywistość? Dzisiejsze 4x4 to przede wszystkim technologia dla codziennej jazdy. Škoda oferuje napęd na cztery koła w modelach rodzinnych, jak Octavia Combi, eleganckich limuzynach pokroju Superba, a także w SUV-ach – Karoqu i Kodiaqu. Każdy z nich dowodzi, że 4x4 nie jest narzędziem "do przygody w lesie", ale codziennym wsparciem w mieście, pod miastem i w trasie.

Weźmy taki przykład: Karoq 4x4 z inteligentnym systemem rozdziału momentu. Dla rodziny to oznacza bezpieczny dojazd do szkoły w deszczu, płynne włączenie się do ruchu na oblodzonym skrzyżowaniu czy pewne wyprzedzanie na wilgotnej "krajówce".

To prawda, że pierwsze układy napędu na cztery koła mogły oznaczać znacząco wyższe zużycie paliwa – bo druga oś była dołączona na stałe, osprzęt swoje ważył, a mechaniczne opory były większe. Dziś jednak sytuacja wygląda inaczej.

Škoda wykorzystuje sprzęgła wielopłytkowe sterowane elektronicznie, które w ułamku sekundy mogą odłączyć lub dołączyć napęd tylnej osi. Oznacza to, że w codziennej jeździe auto porusza się głównie jako przednionapędowe (FWD), a tylna oś działa tylko wtedy, gdy warunki tego wymagają – przy uślizgu, dynamicznym przyspieszaniu czy pokonywaniu zakrętu. Efekt? Wersje 4x4 różnią się spalaniem od wersji FWD minimalnie, a w modelach elektrycznych – jak Enyaq 85x – system dołącza drugi silnik tylko w razie potrzeby, by oszczędzać energię.

Inny mit mówi: "To technologia dla tych, którzy potrafią ją wykorzystać". W praktyce jest dokładnie odwrotnie. Dzisiejsze układy 4x4 w Škodach działają w pełni automatycznie – kierowca nie musi podejmować żadnych decyzji, przełączać trybów, myśleć, czy "teraz jest moment na napęd". Wystarczy prowadzić.

Kierowca Superba 4x4 czy Kodiaqa 4x4 czuje po prostu, że samochód ruszył płynnie mimo śliskiej nawierzchni, że nie "zamiata" tyłem na mokrym rondzie, że podjazd pod stromy parking nie kończy się piskiem opon. Cała magia dzieje się pod podłogą – dyskretnie, niezauważalnie, ale skutecznie.

Śnieg i lód to oczywiście naturalne środowisko, w którym napęd na cztery koła pokazuje swoją przewagę, ale nie jedyne. Deszcz, piasek, żwir, mokre liście, strome ulice w mieście – to codzienne sytuacje, w których 4x4 daje przewagę. Kierowcy, którzy zdecydowali się np. na Octavię 4x4 czy Kodiaqa 4x4, często powtarzają, że dopiero w trakcie użytkowania odkrywają, jak wiele razy w ciągu roku system działa "po cichu", stabilizując jazdę i poprawiając bezpieczeństwo.

4x4 to wsparcie przez cały rok – zimą spektakularne, w pozostałych miesiącach mniej odczuwalne, ale równie wartościowe, zwłaszcza podczas "mokrych" miesięcy wiosennych, jesiennych i letnich.

Na koniec – nowy mit. Skoro elektryki mają natychmiastowy moment obrotowy, to czy 4x4 w ogóle ma sens? Ma, i to ogromny. Enyaq i Elroq w wersjach tylnonapędowych imponują stabilnością, ale w odmianach 4x4 pokazują, że dwa silniki elektryczne współpracujące ze sobą dają jeszcze większą precyzję sterowania momentem obrotowym niż klasyczne sprzęgło wielopłytkowe. System potrafi włączać przednią oś tylko wtedy, gdy jest to konieczne – nie ma mowy o nadmiernym zużyciu energii, a reakcja jest natychmiastowa, z korzyścią dla intuicyjności prowadzenia oraz aktywnego bezpieczeństwa.

1. Bezpieczeństwo – auto pewniej rusza, lepiej trzyma się drogi, daje więcej spokoju i większy zapas bezpieczeństwa w trudnych warunkach;
2. Komfort – kierowca nie musi o niczym pamiętać, system działa w tle;
3. Efektywność – nowoczesne układy 4x4 są oszczędne, bo napędzają cztery koła tylko wtedy, gdy to potrzebne;
4. Codzienność, nie ekstremum – 4x4 sprawdza się nie tylko w górach, ale też w mieście, na trasie, w codziennej jeździe.

Mity wokół 4x4 są chwytliwe, bo brzmią jak szybkie wyjaśnienia: "jest tylko dla terenówek", "pali więcej". Rzeczywistość jest inna – bardziej praktyczna i… rozsądna. Napęd 4x4 w Škodach – od Octavii po Enyaqa – to technologia, która działa dla kierowcy, bez kompromisów.