Jak serwisować hamulce bębnowe?

Odkąd hamulce tarczowe zaczęły wypierać układy z bębnami, część czynności serwisowych odeszła do historii, a wymiana klocków hamulcowych czy nawet tarcz to coś, co potrafi zrobić spora grupa kierowców samodzielnie. Tymczasem hamulce bębnowe dzięki swojej dużej trwałości wydają się całkowicie bezobsługowe. Trzeba jednak wiedzieć, że i one wymagają regularnych przeglądów.

Hamulce tarczowe to wdzięczna konstrukcja. Są proste w obsłudze, a praktycznie wszystkie elementy są na wierzchu i można podejrzeć po zdjęciu koła czy wszystko jest w porządku. Łatwo ocenić zarówno stopień zużycia tarczy hamulcowej jak i grubość okładzin na klockach. Zupełnie inaczej jest w hamulcach bębnowych, ponieważ bęben uniemożliwia zobaczenie czegokolwiek. Jedynie wycieki płynu z cylinderka powinny być wizualnie dostrzegalne, ponieważ płyn będzie uciekał dołem bębna, ale i to łatwo przeoczyć. Niestety duża żywotność każdego podzespołu w samochodzie powoduje taki efekt, że kierowca nie zdaje sobie nawet sprawy ze stopnia jego zużycia. To właśnie dotyczy hamulców bębnowych.

Dlatego raz do roku, na przykład podczas wymiany opon na letnie lub na zimowe warto zajrzeć do bębna by ocenić nie tylko zużycie elementów ciernych, ale też po prostu zobaczyć co tam się dzieje. Hamulec bębnowy ma to do siebie, że wszystkie jego elementy znajdują się we wnętrzu bębna i nie wypadną jeżeli się go nie zdejmie. Może to oznaczać duży bałagan w bębnie, którego dawno nikt nie zdejmował. Jedną z rzeczy, jakie można zastać jest zaawansowana korozja zarówno tarczy nośnej jak i szczęk hamulcowych i elementów współpracujących (sprężynki, blaszki, dźwigienki). Słabej jakości okładziny hamulcowe mogą się wykruszyć i drobne elementy będą wirować w bębnie. Jeżeli szczęki zostały wymienione przez niewykwalifikowanego mechanika, któraś ze sprężyn może nie działać tak jak powinna. Ze względu na fakt, że hamulce bębnowe montuje się na tylnej osi, a ta z reguły prawie nie uczestniczy w hamowaniu, często kierowcy nawet nie mają świadomości, że hamulce już nie działają. Jednym z powodów, dla których warto regularnie ściągać bęben hamulcowy jest zbieranie się w nim pyłu z okładzin, który ogranicza skuteczność hamowania. Warto też zrobić to by ocenić stan cylinderka hamulcowego, z którego mogą wyciekać nieduże ilości płynu. Jeżeli po zdjęciu bębna nie zaobserwuje się niczego niepokojącego, warto przedmuchać całość sprężonym powietrzem i cieszyć się dalszą, bezproblemową i tanią eksploatacją.

Ocena stopnia zużycia okładzin ciernych na szczękach czy powierzchni roboczej bębna nie jest trudniejsza niż w przypadku hamulców tarczowych, inny jest tylko sposób pomiaru. Nierzadko w samochodach osobowych zużycie okładzin ciernych przekracza granice wyobraźni, a i tak hamulec spełnia swoją rolę. Jednak w takiej sytuacji bardzo szybko niszczą się bębny. Ich powierzchnia robocza powinna być gładka i równa. Niestety nie zawsze tak jest. Na szczęście w przeciwieństwie do tarcz hamulcowych, bębny można w niewielkim stopniu obrobić mechanicznie (przetoczyć) by wyrównać ich powierzchnię roboczą. Natomiast koniecznie po obróbce powierzchni bębna lub po wymianie na nowy należy również wymienić szczęki. Co więcej, cylinderki hamulcowe są na tyle niedrogimi elementami, że warto podczas wymiany szczęk i bębna je również wymienić. Jest to co prawda działanie profilaktyczne, ale warto mieć spokój na dłuższy czas.

Nieco inne podejście do serwisu hamulców bębnowych powinni mieć kierowcy samochodów terenowych, używanych w trudnym terenie. Choć bębny wykazują się pozorną szczelnością i odpornością na zabrudzenie, to działa to również w drugą stronę, ponieważ brud niełatwo opuszcza wnętrze hamulca bębnowego. Szczególnie niebezpieczna jest eksploatacja samochodu po brodzeniu zimą, gdy duże ilości wody dostaną się do wnętrza bębnów i tam zamarzną. To samo dotyczy brodzenia w bardzo brudnej wodzie lub po prostu w błocie. Dlatego po każdej poważniejszej jeździe w terenie z brodzeniem włącznie najlepiej jest zdemontować bęben i chociaż przemyć elementy układu lub je osuszyć. Długotrwałe działanie wody na elementy hamulca spowodują ich korozję.

Pozostałe błędy montażowe to niedokładne oczyszczenie piasty oraz wszelkich pozostałych elementów znajdujących się w bębnie. Dotyczy to zwłaszcza sworzni, na których niekiedy pracują szczęki. Sworznie i inne miejsca przylegania szczęk do ich elementu nośnego należy nie tylko bardzo dokładnie oczyścić, ale też posmarować specjalnym smarem przed ponownym montażem. Koniecznie trzeba pamiętać o zabezpieczeniu tłoczków w cylinderku hamulcowym przed ich wypadnięciem. Niektóre hamulce wymagają wstępnej regulacji. Po założeniu bębna należy ustalić wstępny luz między szczękami i bębnem i dopiero wtedy odpowietrzyć układ hamulcowy.

Porada serwisowa eksperta iParts.pl:

*Wielu mechaników podczas wymiany hamulców bębnowych zapomina o pomiarze picia piasty twierdząc, że temat ten dotyczy tylko i wyłącznie hamulców tarczowych. Powierzchnia tarczy kotwicznej powinna być dokładnie oczyszczona z rdzy i innych osadów. W trakcie montażu cylinderki hamulcowe należy zabezpieczyć przed wypadnięciem tłoczka – przeznaczone są to tego specjalne klamry, bądź szczypce. Po zmontowaniu hamulców należy pamiętać o odpowietrzeniu układu oraz regulacji (luz pomiędzy szczękami, a bębnem ustawiany jest przy pomocy automatycznego samoregulatora).

Naszym klientom oferujemy bębny i szczęki hamulcowe najbardziej cenionych firm, które dostarczają swoje produkty także do fabryk samochodów na tzw. pierwszy montaż: A.B.S, ATE, Bosch, Blue Print, Brembo, Delphi, FTE, Girling, Jurid, LPR, Magneti Marelli, Metelli, Mintex, Meyle, Remsa, SBS, Textar, TRW, Valeo czy Zimmermann.*