Filtr oleju – budowa i zasada działania

Filtr oleju wymieniany zawsze wraz z olejem, z punktu widzenia użytkownika nie ma żadnego znaczenia. Jest częścią, o które w zasadzie się nie myśli, a jednak bardzo istotną. Jak to zwykle bywa, taki drobiazg pełni bardzo ważną rolę. Warto poznać jego budowę i zasadę działania by zdać sobie z tego sprawę.

Olej silnikowy znajduje się w misce olejowej, która stanowi jego zbiornik. Zasysany przez tzw. smok, trafia na pierwszy z filtrów. Jest to sitko umieszczone na smoku, które oddziela brudny olej od większych zanieczyszczeń. Brudny olej – tak, wciąż można go tak nazwać – trafia dalej do filtra oleju. Tutaj już nie ma żartów i po przejściu przez ten filtr, olej musi być czysty by spełniał swoją funkcję. Filtr oleju ma za zadanie usunąć zanieczyszczenia o wielkości 1/50 milimetra. Jeśli tego nie zrobi, nawet najmniejsze drobinki piasku mogą niszczyć silnik. Oczywiście nie od razu, ale powtarzany kilkakrotnie w ten sposób proces mocno wpływa na życie silnika. Nie dotyczy to tylko piasku, ale także zdawałoby się miękkich i nieszkodliwych brudów jak włókna syntetyczne czy tworzywa sztuczne.

Najczęściej spotykany filtr oleju to niewielka, metalowa puszka, w której trochę się dzieje. Stąd też nazwa filtr puszkowy - takim się zajmiemy. Wewnątrz jest papierowy wkład filtrujący, odporny na olej (rozpuszczanie), a jednocześnie przepuszczający go przez swoją powierzchnię. Generalnie jego wygląd przypomina filtr powietrza, jest ułożony w harmonijkę, wszystko po to, by zwiększyć powierzchnię roboczą. Na dobrą sprawę, działa podobnie. Wewnątrz wkładu znajduje się zawór nadciśnienia. Do czego służy?

Otóż olej do filtra wtłaczany jest przez nieduże otwory znajdujące się na jego pokrywie, a po przejściu przez wkład filtrujący przefiltrowany olej do silnika wypływa z filtra przez duży otwór na środku. Olej do filtra wpływa pod dużym ciśnieniem, około 5 bar. Nie jest to problem dla wkładu filtrującego jeżeli olej ma odpowiednią lepkość i jest rozgrzany, a sam wkład jest w miarę czysty. Jednak gdy wkład jest już zabrudzony, albo olej pozostaje zimny i gęsty, nie zawsze jest w stanie przejść przez wkład papierowy. Gdyby nie rozwiązano tego tematu, zimny silnik czasami nie dostałby odpowiedniej ilości oleju, a także mogłoby dojść do rozerwania wkładu filtrującego - tak czasami dzieje się w kiepskiej jakości filtrach. Rozwiązaniem tym jest zawór, który przy dużym ciśnieniu otwiera przepływ nieprzefiltrowanego oleju. Dzieje się to rzadko, ale fakt ten może uświadomić jak ważna jest właściwa jakość filtra, jego dobór pod względem właściwości zaworu nadciśnienia oraz odpowiednia lepkość oleju. W wielu silnikach stosuje się obecnie obudowy filtra na stałe umieszczone w silniku, a wymianie podlega tylko i wyłącznie wkład filtrujący – to w pewnym sensie eliminuje problem odpowiedniego doboru filtra oleju i jego parametrów.

W filtrach puszkowych mogą znajdować się również inne zawory. Ważnym, ale nie zawsze stosowanym jest zawór przeciwzwrotny umieszczony przy pokrywie filtra. Jego rolą jest zamykanie przepływu oleju przez otwory wlewowe. Jest to istotne, gdyż po unieruchomieniu silnika, olej pozostaje w puszce i nie spływa powrotem do miski. Przy ponownym uruchamianiu silnika, pierwsza dawka oleju z jego wnętrza trafia od razu na podzespoły wymagające smarowania. Takie zawory stosuje się jednak tylko w filtrach, które są zamontowane w silniku pokrywą do dołu lub z boku bloku silnika w pozycji poziomej.

Podobny do zaworu przeciwzwrotnego jest tzw. zawór EKO. Pełni on dokładnie taką sama funkcję, ale zapobiega wylewaniu się z filtra czystego oleju (przez duży otwór na środku). Dzięki temu jeszcze bardziej przyspiesza to dotarcie pierwszej dawki oleju (już przefiltrowanego) do silnika, zapobiegając tzw. suchym startom. Skąd więc nazwa EKO? Otóż jedną z zalet tego zaworu jest to, że podczas wymiany filtra olej nie wylewa się z niego.

Zrozumienie prostej zasady działania filtra i umieszczonych w nim zaworów pozwala sobie uzmysłowić, że nie jest on nieistotny. Pomijam jego regularną wymianę, ale zły dobór filtra, albo filtr słabej jakości ma wpływ na smarowanie silnika. O opinie na temat najlepszych filtrów zapytaliśmy eksperta ze sklepu internetowego iParts.pl:

*Na filtrze oleju, który kosztuje maksymalnie kilkanaście złotych nie warto oszczędzać.

Do topowych producentów filtrów oleju należą: Bosch, Clean Filter, Mann Filter, Hengst Filter, Knecht, Meyle, Purflux czy Filtron. Naszym klientom polecamy także filtry firm Ashika, Blue Print czy Comline, które są mało popularne na polskim rynku, a charakteryzują się konkurencyjną ceną przy zachowaniu świetnej jakości.

Bardzo ważnym, a niedocenianym elementem, który znajduje się w zestawie z filtrem oleju jest uszczelka. Przy wymianie filtra należy użyć nowej, smarując przed montażem jej powierzchnię olejem, co gwarantuje szczelność połączenia aż do następnej wymiany oleju.*