Jazda bez prawa jazdy i uprawnień - co za to grozi?
Prawo jazdy jako dokument jeszcze musimy przy sobie mieć, a za jego brak grozi najwyżej 50-złotowy mandat. Zupełnie inaczej wygląda kwestia uprawnień, których można nie mieć lub mieć cofnięte. Wówczas kary są wyższe, a w najgorszym przypadku grozi również odsiadka w więzieniu.
Kara za brak dokumentu prawa jazdy
Brak dokumentu nie wiąże się z wysoką karą. To najwyżej mandat w wysokości 50 zł, dlatego kiedy kierowca zapomni zabrać ze sobą portfela, a nie są mu potrzebne karty płatnicze, nie zaprząta sobie tym głowy. Nie ma też żadnych innych sankcji poza stratą czasu. To wiąże się bowiem z identyfikacją kierowcy - zwykle bez prawa jazdy to także bez dowodu osobistego. A na to funkcjonariusz drogówki potrzebuje czasu.
Kara za brak uprawnień
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja braku prawa jazdy, którego nigdy kierujący nie posiadał. Wówczas trzeba się liczyć z mandatem w wys. 500 zł i zakazem kontynuowania jazdy, co w praktyce oznacza wezwanie holownika i odholowanie auta na koszt właściciela. To jednak się stanie wyłącznie wtedy, kiedy do zatrzymania dojdzie w miejscu, w którym auta zostawić nie można.
To tyle w kwestii działania policji, ale funkcjonariusz może też skierować sprawę do sądu, jeśli na przykład jest to już któreś zatrzymanie z tego powodu. Wówczas konsekwencje są wyższe, bo sąd może orzec grzywnę do 5000 zł i zasądzić zakaz prowadzenia pojazdów na okres do 3 lat.
Jednak i to nie są najgorsze konsekwencje, bo spowodowanie wypadku może zakończyć się finansową katastrofą. Bez uprawnień nie działa żadna polisa, a wszystkie spowodowane szkody trzeba będzie pokryć z własnej kieszeni. Warto pamiętać, że oddanie na użytek auta osobie, która nie ma uprawnień do kierowania pojazdem może zostać uznane za współwinę.
Kara za brak odpowiedniej kategorii prawa jazdy
W takim przypadku kierujący może być potraktowany dokładnie tak samo, jak ten, który uprawnień nie ma. Jeśli bowiem kierujesz ciężarówką lub motocyklem, ale posiadasz tylko prawo jazdy kat. B, to tak naprawdę nie masz uprawnień. Różnica polega jedynie na tym, że kiedy sprawa trafi do sądu, można stracić te uprawnienia, które już się posiada.
Kara za jazdę po zatrzymaniu prawa jazdy
Zatrzymanie prawa jazdy może nastąpić na skutek przekroczenia ograniczenia prędkości w terenie zabudowanym powyżej 50 km/h. Wówczas starosta zatrzyma uprawnienia na okres 3 miesięcy, ale jeśli zdecydujesz się wsiąść za kierownicę, to przy kontroli drogowej na pewno okres zatrzymania uprawnień wydłuży się o kolejne 3 miesiące.
Za trzecim razem karą jest cofnięcie uprawnień, co w praktyce oznacza konieczność wyrobienia nowego prawa jazdy od podstaw - kurs i egzamin. To oczywiście wiąże się nie tylko ze stratą czasu, ale także z opłaceniem wszystkiego.
Nie do końca wiadomo natomiast, jak traktowany jest przez ubezpieczyciela kierowca, jeśli spowoduje kolizję lub wypadek podczas okresu zatrzymania prawa jazdy. To kwestia bardzo indywidualna i ubezpieczyciel może zarówno wystąpić o regres, jak i zmniejszyć wartość odszkodowania.
Kara za jazdę po cofnięciu uprawnień
Jest zasadnicza różnica pomiędzy zatrzymaniem prawa jazdy (na dany okres) a cofnięciem uprawnień (całkowitym pozbawieniem prawa jazdy). Sąd może także cofnąć uprawnienia osobie, która spowodowała wypadek prowadząc pod wpływem alkoholu. Uprawnienia zostają także cofnięte po przekroczeniu punktów karnych, jeśli nie przystąpi się do egzaminu. Różnice w takich przypadkach są dość istotne.
Kiedy uprawnienia cofnie sąd, co jest środkiem karnym i zapobiegawczym, wówczas ponowna jazda może zakończyć się kolejnym postępowaniem i nawet 2-letnim pozbawieniem wolności. Przyjmuje się bowiem zasadę, że skoro osoba pomimo cofnięcia uprawnień nadal kieruje pojazdem, to jedynym skutecznym środkiem zapobiegawczym jest pozbawienie go wolności.
W przypadku straty prawa jazdy za przekroczenie punktów karnych kary są niższe, ale i tak surowe. Może to być zarówno grzywna, jak i orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów przez okres 3 lat. W konsekwencji taka osoba nie może podejść do egzaminu na prawo jazdy. Nie może też liczyć na ochronę ubezpieczyciela w przypadku kolizji i wypadku.
Kara za jazdę po zakazie sądowym
Za takie przestępstwo grożą najsurowsze kary. Jeśli sąd wyda zakaz prowadzenia pojazdów, to złamanie go zakończy się pozbawieniem wolności na okres od 3 miesięcy do 5 lat oraz 15-letnim zakazem prowadzenia jakichkolwiek pojazdów.
Zakaz sądowy to co innego niż cofnięcie uprawnień i jest wydawany w szczególnych przypadkach, takich jak jazda po alkoholu, spowodowanie wypadku lub za jazdę po cofnięciu uprawnień.
Oczywiście kierując pojazdem po wydaniu zakazu sądowego, nie ma co liczyć na ochronę ubezpieczeniową.
