Znaki uzupełniające (typ F) z opisem

Już sama nazwa znaków uzupełniających wiele wyjaśnia. Znaki uzupełniające, zwane też znakami typu F, mają na celu przekazywać kierowcom i innym uczestnikom ruchu drogowego dodatkowe informacje dotyczące danego miejsca lub danej drogi.

Uzupełniające znaki drogowe powiadamiają o granicach państw i znajdujących się przy nich przejściach granicznych. Co więcej, znaki uzupełniające informują o granicach takich obszarów administracyjnych, jak miasta, województwa, powiaty i gminy. Ponadto funkcją znaków uzupełniających jest informowane o wszelkiego rodzaju tranzytach, objazdach oraz o przeznaczeniu danych pasów ruchu na jezdni. Na niektórych znakach typu D podana jest też odległość, jaka dzieli uczestnika ruchu drogowego od danego punktu.

W Polsce wyróżnia się 25 podstawowych rodzajów uzupełniających znaków drogowych, o czym mówi Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych z 2002 roku.

Symbole znaków uzupełniających składają się z litery „F” i numerów od 1 do 22. Większa liczba znaków uzupełniających niż numerów zawartych w ich symbolach wynika z faktu, że niektóre znaki drogowe typu F występują w kilku konfiguracjach. Tak jest m.in. w przypadku znaku uzupełniającego o symbolu F-14, na który składają się znaki F-14a, F-14b oraz F-14c.

Co ciekawe, znaki uzupełniające mają ujednolicony wygląd na terenie niemal całej Europy. Tak stanowi bowiem Konwencja o znakach i sygnałach drogowych, którą uchwalono w 1968 roku w Wiedniu. W związku z tym turyści, którzy podróżują po Europie nie powinni mieć problemów z poruszaniem się po zagranicznych trasach.

Prawie wszystkie znaki uzupełniające mają prostokątne tarcze. Wyjątkiem jest znak F-20 „część drogi (pas ruchu) dla określonych pojazdów”, który charakteryzuje się kwadratową tarczą. Spośród znaków uzupełniających kształtem wyróżnia się też znak o symbolu F-13, którego tarcza jest poprzeczną strzałką wskazującą kierunek przejazdu tranzytowego.

Kolorystyka znaków uzupełniających również jest dosyć jednolita. Zdecydowana większość znaków uzupełniających charakteryzuje się bowiem białymi napisami i symbolami, które umieszczone są na niebieskim tle. Wyjątkami są znaki uzupełniające F-8, F-9, F-21 oraz F-22, które posiadają żółte tło, a ich napisy i symbole utrzymane są w czarnym kolorze.

O czynnym przejściu granicznym, przez które można przedostać się do innego kraju, informuje znak uzupełniający F-1. Oznakowanie F-1 zezwala podróżującym na przekroczenie granicy w danym miejscu po poddaniu się standardowej kontroli, którą przeprowadzają służby graniczne. Na niebieskiej tarczy znaku F-1 zawsze znajduje się godło kraju, który podróżujący zamierza opuścić, a także nazwa danego przejścia granicznego.

Z kolei znak uzupełniający F-2 powiadamia uczestników ruchu drogowego o przejściu granicznym, które objęte jest zakazem przekraczania. Podobnie jak w przypadku oznakowania typu F-1, również na znaku F-2 umieszczone jest godło kraju, którego granica znajduje się w pobliżu. Znak uzupełniający F-2 można jednak łatwo odróżnić od znaku F-1 ze względu na dopisek o treści: „przekraczanie granicy zabronione”.

Znak F-2a to inaczej „granica państwa”. Ten rodzaj znaku uzupełniającego odnosi się konkretnie do tych przejść granicznych, które można przekroczyć w związku z przynależnością do strefy Schengen państw sąsiadujących ze sobą. Uczestnicy ruchu drogowego, którzy zbliżają się do przejścia granicznego ze znakiem uzupełniającym F-2a, nie muszą wobec tego legitymować się ani paszportem, ani dowodem osobistym.

Uczestnicy ruchu drogowego, którzy mijają znak F-3 są informowani, że przekraczają granicę danego obszaru administracyjnego. Granicą obszaru administracyjnego, o której powiadamia znak uzupełniający F-3, może być:

• granica województwa;
• granica powiatu;
• granica gminy;
• granica miasta.

Jeśli podróżny znajduje się na granicy województwa, to na znaku uzupełniającym F-3 będą widniały informacje o nazwie województwa, ale także o nazwie konkretnego powiatu oraz gminy, których granica również rozpoczyna się w danym punkcie.

W przypadku przekraczania granicy powiatu, znak uzupełniający F-3 będzie powiadamiał o nazwie powiatu i nazwie gminy leżącej w tym powiecie. Nazwa gminy i powiatu znajdzie się na oznakowaniu z symbolem F-3 również w sytuacji, gdy podróżny zbliży się do granicy miasta na prawach powiatu.

Sama nazwa gminy jest umieszczana na znaku F-3 tylko w przypadku, gdy uczestnik ruchu drogowego zmierza do granicy pomiędzy jedną gminą a drugą, z których obie wchodzą jednak w skład tego samego powiatu.

Rolą znaku uzupełniającego F-4 jest powiadomienie uczestników ruchu drogowego o tym, że niedaleko płynie rzeka. Oznakowanie F-4 jest umieszczane przed mostami o długości minimum 30 metrów, które wznoszą się nad daną rzeką. Na znaku z symbolem F-4 zawsze umieszcza się nazwę danej rzeki.

W szczególnych przypadkach znak uzupełniający F-4 może nie informować o rzece, lecz o innym cieku, który np. jest atrakcyjny z turystycznego punktu widzenia i w związku z tym powinien zostać oznakowany.

Ze znaku F-5 uczestnicy ruchu drogowego mogą wyczytać, że na danej drodze, która znajduje się za skrzyżowaniem, obowiązuje podany na znaku zakaz, jednak dopiero po przebyciu określonej odległości (np. 700 m). W tym celu na tarczy znaku uzupełniającego F-5 umieszcza się miniaturę znaku zakazu. Może to być np. znak B-8, czyli „zakaz wjazdu pojazdów zaprzęgowych”, lub znak B-18, który zabrania wjazdu pojazdom o zbyt dużej masie całkowitej.

Znak uzupełniający „uprzedzenie o zakazie umieszczone za skrzyżowaniem” ma więc na celu zapobiegać niebezpieczeństwu, jakie mogłyby stanowić niektóre pojazdy na jezdni z określonym znakiem zakazu.

Znak F-6 to inaczej „znak uprzedzający, umieszczany przed skrzyżowaniem”. Funkcja tego znaku uzupełniającego jest więc podobna do tej, którą pełni znak F-5. W związku z tym również na znaku F-6 znajdują się miniatury znaków zakazu, które obowiązują na określonej drodze będącej wlotem skrzyżowania. Jednak w odróżnieniu od znaku F-5, oznakowanie uzupełniające z symbolem F-6 nie informuje o odległości, po przebyciu której kierowca natrafi na dany znak zakazu, gdyż taki zakaz obowiązuje już od momentu wjazdu na daną jezdnię.

Przed skrzyżowaniem, na którym wprowadzono zakaz skręcania w lewo, może pojawić się znak uzupełniający F-7. Znak F-7 ustawiany jest w sytuacji, gdy układ dróg na danym skrzyżowaniu pozwala kierowcy skierować się w lewym kierunku przez objazd. Pełna nazwa znaku F-7 brzmi: „sposób jazdy w związku z zakazem skręcania w lewo”, gdyż na jego tarczy znajduje się mapka z instrukcją dotyczącą objazdu.

Pomocny w podróży bywa również znak uzupełniający F-8. Znak F-8 informuje bowiem o objeździe w związku z zamknięciem danej drogi. Wówczas na tarczy znaku F-8 znajduje się miniatura znaku B-1 „zakaz ruchu w obu kierunkach”, która dotyczy zamkniętej jezdni.

Objazd w takich sytuacjach zazwyczaj jest możliwy dzięki bocznym drogom, które sąsiadują z drogą zamkniętą. Znak uzupełniający F-8 może zawierać informację na temat nazw ważniejszych miejscowości, przez które prowadzi objazd.

Czasami znak F-8 nakazuje objazd określonego odcinka drogi jedynie danej grupie pojazdów.

Znaki o symbolu F-9 ustawia się wzdłuż dróg objazdowych, których prowizoryczny wygląd może wywoływać u kierowców wrażenie, że zabłądzili. Oznakowanie z symbolem F-9 stanowi więc informację dla uczestników ruchu drogowego, że znajdują się oni na trasie objazdu, wskazując im jednocześnie dalszy kierunek, w jakim mają się poruszać. Znaki uzupełniające F-9 umieszcza się przede wszystkim w okolicach skrzyżowań oraz zakrętów zlokalizowanych na trasie objazdu.

Jednym z najważniejszych znaków uzupełniających na drogach jest ten o symbolu F-10. Znak F-10 informuje uczestników ruchu drogowego o kierunkach, jakie mogą wybrać znajdując się na określonych pasach ruchu.

Żeby znak F-10 mógł stanąć przed skrzyżowaniem, spełnione muszą zostać dwa warunki. Po pierwsze, droga będąca wlotem danego skrzyżowania musi składać się z więcej niż jednego pasa ruchu. Po drugie, znak uzupełniający F-10 stosowany jest w sytuacji, gdy w przypadku jego braku wybór kierunków jazdy na danym skrzyżowaniu mógłby nie być dostatecznie klarowny.

W przeciwieństwie do znaku F-10, oznakowanie uzupełniające F-11 odnosi się do możliwego kierunku jazdy na skrzyżowaniu tylko z jednego pasa ruchu. Nie oznacza to jednak, że znakami uzupełniającymi typu F-11 nie mogą być oznaczone drogi wielopasmowe. W przypadku takich dróg liczba umieszczonych znaków F-11 powinna być proporcjonalna do liczby pasów ruchu.

Znaki „kierunki na pasie ruchu” są zawieszane nad drogą i często współwystępują ze znakami innego typu, np. z drogowskazami tablicowymi.

O przejeździe tranzytowym informuje znak uzupełniający F-12, który umieszcza się przed skrzyżowaniami. Przejazd tranzytowy dotyczy pojazdów, których symbol widnieje na znaku F-12. Często są to ciężarówki o masie całkowitej większej niż 3,5 tony lub pojazdy z materiałami niebezpiecznymi oznakowane na pomarańczowo. Kierowcy pojazdów, których dotyczy dany znak F-12, mają obowiązek skierować się na przejazd tranzytowy, do którego kierunek wyznacza strzałka.

Mniejszą wersją oznakowania F-12 jest znak uzupełniający F-13, który również informuje o przejeździe tranzytowym dotyczącym określonej kategorii pojazdów. Tarcza znaku F-13 ma kształt strzałki, która wyznacza kierunek przejazdu tranzytowego. Na tarczy znaku uzupełniającego „przejazd tranzytowy” czasami jest umieszczona nazwa miejscowości, do której można dotrzeć danym objazdem.

Ze znaku uzupełniającego o symbolu F-14a kierowcy mogą wyczytać, że po przejechaniu 300 metrów wjadą oni na tzw. pas wyłączania, który jest wyjazdem z autostrady. W związku ze zbliżaniem się do pasa wyłączania kierowcy powinni zmniejszyć prędkość swoich pojazdów.

Znak uzupełniający F-14b ustawia się 100 metrów za znakiem F-14a. Znak F-14b informuje, że pas wyłączania, którym można wyjechać z autostrady, rozpocznie się po przejechaniu 200 metrów. Kierowcy powinni coraz bardziej ograniczać prędkość swoich pojazdów w miarę zbliżania się do pasa wyłączania.

Ostatnim znakiem uzupełniającym, który umieszcza się przed wjazdem na pas wyłączania, jest ten o symbolu F-14c. Znak F-14c informuje uczestników ruchu drogowego, że pas wyłączania, który prowadzi do wyjazdu z autostrady, pojawi się po przejechaniu przez nich stumetrowego odcinka. Znak F-14c często jest tym samym ostatnim sygnałem dla kierowców, żeby zmniejszyli prędkość, jeszcze zanim opuszczą autostradę.

Znak F-15 oznacza „niesymetryczny podział jezdni dla przeciwnych kierunków ruchu”. Innymi słowy, znak uzupełniający F-15 powiadamia kierowców, że na danym odcinku jezdni liczba pasów prowadzących w jednym kierunku nie jest równa liczbie pasów prowadzących w kierunku odwrotnym. Może to wynikać zarówno z układu danej drogi, jak i remontu jednego lub kilku pasów.

Oznakowanie F-16 to inaczej „koniec pasa ruchu na jezdni dwukierunkowej”. Znak uzupełniający F-16 stosuje się bez względu na to, z ilu pasów składa się dana droga, pod warunkiem, że jest ona jezdnią prowadzącą w dwóch kierunkach. Kierowcy, którzy jadą kończącym się pasem, powinni użyć kierunkowskazu, ustąpić pierwszeństwa przejazdu wszystkim pojazdom, po czym włączyć się do ruchu biegnącego innym pasem.

Znak uzupełniający F-17 stoi przy drogach jednokierunkowych, na których kończy się jeden z pasów ruchu. Znak „koniec pasa ruchu na jedni jednokierunkowej” pokazuje układ ruchu na danej drodze. Pas, który się kończy, jest oznaczony na tarczy znaku F-17 symbolem D-4a, który oznacza drogę bez przejazdu.

Aby poinformować kierowców, że jeden z kierunków na danej drodze jest przeznaczony tylko dla określonych pojazdów, stosuje się znak F-18. Znak uzupełniający F-18 przedstawia układ drogi i symbol określonej grupy pojazdów, które jako jedyne mogą poruszać się w danym kierunku. Takimi pojazdami mogą być np. karetki pogotowia, zwłaszcza gdy droga ze znakiem F-18 znajduje się niedaleko szpitala.

W przeciwnym kierunku na odcinku ze znakiem F-18 mogą zazwyczaj poruszać się wszystkie pojazdy.

Na drogach, przy których ustawiony jest znak uzupełniający F-19, znajduje się pas ruchu przeznaczony tylko dla danej grupy pojazdów. Taki pas ruchu jest zawsze ustawiany przy prawej krawędzi jezdni. Zdarza się, że na danej drodze znajdują się dwa pasy ruchu przeznaczone wyłącznie dla określonych pojazdów, z których każdy prowadzi w innym kierunku.

Znak uzupełniający F-19 najczęściej wydziela odrębny pas ruchu dla rowerów, szczególnie gdy dotyczy drogi biegnącej przy lesie lub w innym miejscu, które ma walory rekreacyjne.

Władze większych miast często decydują o umieszczeniu znaku F-19 przy zatłoczonych drogach wielopasmowych, na których potrzebny jest specjalny pas ruchu dla autobusów lub innych pojazdów komunikacji miejskiej.

Znak F-20 umieszcza się przy drogach lub częściach dróg, które zarezerwowane są tylko dla jednego rodzaju pojazdów. Pojazdami, które mają możliwość poruszania się po odcinku ze znakiem uzupełniającym F-20, są najczęściej autobusy, rowery, taksówki oraz auta osobowe.

Oznakowanie z symbolem F-21 stosuje się w przypadku zmiany organizacji ruchu, która najczęściej jest efektem trwających robót drogowych. Znak uzupełniający F-21 informuje, że ruch pojazdów został skierowany na sąsiednią drogę, w związku z czym kierowcy powinni jechać wolniej i zachować szczególną ostrożność.

Znak F-22 niesie ze sobą komunikat o ograniczeniach na danym pasie ruchu. Oznakowanie uzupełniające tego typu, podobnie jak znak F-21, stosuje się zwykle w przypadku tymczasowej organizacji ruchu, podczas prac remontowych na drodze itp.

W związku z tymi utrudnieniami drogowymi na tarczy oznakowania F-22 znajduje się miniatura znaku zakazu, który obowiązuje dla danego pasa ruchu. Często jest to znak B-16, który zakazuje wjazdu pojazdom o określonej wysokości, oraz znak B-18 zabraniający poruszania się po danym odcinku pojazdom o zbyt dużej masie całkowitej. Kierowcy tego rodzaju wykluczonych pojazdów powinni zatem zmienić pas ruchu na inny.

Zobacz także:

• Znaki ostrzegawcze (typ A) z opisem
• Znaki zakazu (typ B) z opisem
• Znaki nakazu (Typ C) z opisem
• Znaki informacyjne (Typ D) z opisem
• Znaki kierunku i miejscowości (Typ E) z opisem
• Tabliczki do znaków drogowych (Typ T) z opisem