Żarówki samochodowe od wczoraj do dziś

Thomas Edison, jeden z najbardziej znanych i twórczych wynalazców na świecie, ma na swoim koncie ponad pięć tysięcy patentów. Może niektórzy z Was nie zdają sobie sprawy, że jednego z jego wynalazków używamy do dziś. Chodzi oczywiście o żarówkę, którą Edison wymyślił w 1879 roku. Od tego czasu nastała jasność.

Żarówka jest powszechnie wykorzystywana w motoryzacji: oświetla wnętrze pojazdu, tablicę rozdzielczą, tył auta oraz drogę. Od tego ostatniego zależy, czy będziemy w stanie uniknąć wypadku lub w porę zostaniemy zauważeni.

Wady tego rozwiązania to ograniczona żywotność oraz czernienie ścianek bańki, spowodowane osadzaniem się na nich cząsteczek wolframu. Żarzenie występuje do momentu przegrzania i zerwania drutu. Pewną niedogodnością jest również utrata części energii, która jest zamieniana w ciepło.

Kolejną zaletą żarówki halogenowej jest wydłużenie czasu świecenia. Natężenie światła jest praktycznie niezmienne w całym cyklu świecenia, przy czym średnia trwałość żarówki halogenowej wynosi do 1500 godz. Teoretyczny zasięg oświetlenia drogi wynosi do około 100 m, a temperatura światła 3000-3200 K.

Rozróżniamy dwa typy żarówek halogenowych: H4 oraz H7. Pierwsze mają konstrukcję dwuwłóknową i są stosowane jako światła mijania i drogowe. Aby spełnić normy dotyczące oświetlenia pojazdu, używa się specjalnej przesłony, która kieruje strumień światła w prawo i ku dołowi. Z kolei H7 są jednowłóknowe i przystosowane do nowoczesnych reflektorów soczewkowych.

Obecnie na rynku dostępne są różne rodzaje żarówek, które poprawiają zasięg, intensywność świecenia oraz dają kolorową poświatę. Można też spotkać się ze specjalnie barwionymi bańkami zmieniającymi temperaturę światła. Przykładem tego rozwiązania są imitacje żarówek ksenonowych. Są one jednak o wiele bardziej oślepiające i tylko nieznacznie poprawiają widoczność.

Pewną przeszkodą dla konstruktorów było opracowanie systemu wywołującego łuk elektryczny. Konieczne jest do tego napięcie wynoszące od 10 do 24 kV, a później do podtrzymania całego procesu potrzeba od 80 do 100 V. Trwa to ok. 3 s. W tym czasie zachodzą takie zjawiska, jak: wywołanie impulsu wysokiego napięcia (przeskok iskry pomiędzy elektrodami – jonizacja gazu), osiągnięcie 20% mocy świecenia docelowego, zwiększenie mocy, temperatury oraz ciśnienia wewnątrz bańki (zmiana barwy z niebieskiej na białą), zmniejszenie pobierania mocy przez lampę (łuk przestaje migotać).

Zaletami lamp wyładowczych są intensywność oświetlenia drogi oraz barwa zbliżona do światła dziennego. Jest ona najbardziej akceptowalna przez ludzkie oko. Kolejnym atutem jest mniejszy pobór energii. Wydłuża się również czas pracy, który dla tego typu żarówki wynosi od 1500 do 2000 godz. Temperatura światła mieści się w zakresie 4200-6000 K.

Wykorzystuje się diody o wysokiej jasności światła HBLED (High Brightness Light Emitting Diode). Temperatura światła wynosi 6000 K. Jest ono bliskie światłu dziennemu, tak jak w przypadku żarówek ksenonowych. Diody LED potrzebują jedynie 10 W, a żarówki halogenowe pobierają aż 110 W, jest to więc znacząca różnica w poborze prądu. Niestety, nie ma nic za darmo: wyposażenie samochodu w tego typu oświetlenie jest dość kosztowne.

Wynalazek Thomasa Edisona zrewolucjonizował styl życia. Obecnie nie wyobrażamy sobie dnia i nocy bez sztucznego światła. Bez niego nie pojedziemy nigdzie po zmroku. Dzisiejsza technika reflektorów i wykorzystywane żarówki pozwalają na coraz lepsze oświetlanie drogi. Pamiętajmy, że odpowiednie oświetlenie decyduje nie tylko o naszym bezpieczeństwie, ale też o bezpieczeństwie przechodniów. Nie bądźmy ślepi i leniwi, jeżdżąc bez odpowiedniego oświetlenia albo z przepalonymi żarówkami. Piętnaście minut może oszczędzić problemów lub nawet uratować życie.