Pierwszy polski kamper. Wyjątkowa zabudowa Forda T powstała 100 lat temu w Warszawie
Kamper na bazie Forda T, w dodatku z Polski. Choć trudno w to uwierzyć, Polacy nie tylko stworzyli jeden z pierwszych kamperów na świecie, ale i ruszyli nim w podróż dookoła świata.
13.02.2024 | aktual.: 13.02.2024 17:14
Wszystko zaczęło się od ogłoszenia, jakie jeden z uczestników wyprawy, Eugeniusz Smosarski zamieścił w "Kurierze Warszawskim". Napisał: "Wybieram się na rowerze w podróż dookoła świata. Poszukuję dzielnych sportowców".
Chętni szybko się znaleźli i tak powstała cała ekipa w składzie: Eugeniusz Smosarski – brat słynnej aktorki Jadwigi, Jerzy Jeliński – młody weteran wojny polsko-bolszewickiej, Jan Łada – student Politechniki Warszawskiej oraz Bruno Bredsznajder – uznany operator filmowy – opowiada Dariusz Grochal, autor książki pt. "Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata".
Z czasem jednak pomysł ewoluował. Rower miał zostać zastąpiony motocyklem, a ostatecznie skończyło się na samochodzie — szalenie popularnym wówczas Fordzie T. Podróżnicy postanowili zakupić podwozie za 1000 zł. Było to wówczas sporo pieniędzy, gdyż pensja wysoko postawionych urzędników wynosiła 200-300 zł.
Podwozie Forda T zostało zamówione w warszawskiej firmie Elibor SA, której siedziba mieściła się przy ulicy Wolskiej. Na podwoziu postawiono autorskie nadwozie z Polski. Nie wiadomo dokładnie, kto był projektantem, ale za budowę auta odpowiadał między innymi inżynier Tadeusz Tański, twórca między innymi pierwszego polskiego samochodu pancernego Ford FT-B opartego na podwoziu Forda T – dodaje Dariusz Grochal.
Samochód miał tylko jedne drzwi, a w kabinie wygospodarowano miejsce do spania dla dwóch osób. Pozostała dwójka miała spać w namiocie. Podróżnicy wprowadzili sporo modyfikacji — m.in. większe zbiorniki paliwa, dodatkowe miejsce na bagaż czy koło zapasowe, które umieszczono pod podłogą.
Pierwsza polska "Ekspedycja Harcerzy Polskich samochodem Forda naokoło świata" wystartowała w 1926 roku. Ostatecznie do celu dotarł tylko jeden uczestnik. Liczne komplikacje, jakie wystąpiły po drodze, doprowadziły do rezygnacji pozostałej trójki.
Bliżej z historią samego Forda T-CWS oraz tej wyjątkowej podróży można zapoznać się w książce Doroty i Dariusza Grochałów pt. "Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata".
Replika samego pojazdu od września 2023 roku zdobi natomiast Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego w Krakowie.