Jak można, a jak nie wolno wyprzedzać?

Wyprzedzanie to nie tylko trudny, ale także niebezpieczny manewr. Wypadki związane z nim są tragiczne w skutkach. Kierowcy podchodzą do wyprzedzania czasami nieostrożnie, a niekiedy zbyt ostrożnie lub lekkomyślnie.

Wyprzedzanie jest to manewr polegający na przejechaniu obok jadącego w tym samym kierunku pojazdu, zakończony znalezieniem się przed nim. Często wyprzedzanie jest błędnie nazywane mijaniem. Wyprzedzanie następuje zawsze wtedy, gdy jeden z jadących obok siebie pojazdów porusza się z większą prędkością. Warto o tym pamiętać na drogach z kilkoma pasami ruchu w jednym kierunku, gdzie znajdują się przejścia dla pieszych.

Kierowca mający zamiar wyprzedzić inny pojazd jest zobowiązany do upewnienia się, czy kierujący pojazdem wyprzedzanym nie sygnalizuje zamiaru zmiany pasa ruchu, zmiany kierunku jazdy czy też zamiaru wyprzedzania innego pojazdu. Musi również sprawdzić, czy jadący za nim nie zasygnalizował lub już nie rozpoczął manewru wyprzedzania.

Wyprzedzający musi zachować odpowiedni odstęp od pojazdu wyprzedzanego, a jeżeli jest to jednoślad, rower lub kolumna pieszych, musi on wynieść przynajmniej 1 m. Generalna zasada mówi, że należy manewr wykonywać zawsze z lewej strony (pojazdy szynowe można z prawej), chyba że wyprzedzanie z prawej strony umożliwiają warunki drogowe, o których przeczytacie w dalszej części artykułu.

Kierowca wyprzedzany nie może zwiększać prędkości podczas trwania operacji i chwilę po niej. Jeżeli kieruje pojazdem wolnobieżnym, musi umożliwić innym wyprzedzanie, zjeżdżając blisko prawej krawędzi, a jeżeli to nie wystarczy, jest zobowiązany zatrzymać się.

Wyprzedzania pojazdów silnikowych zabrania się na wzniesieniach przed ich wierzchołkiem, na skrzyżowaniach i na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi. Te zakazy nie obowiązują na drodze jednokierunkowej i na dwukierunkowej z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem że wyprzedzający nie przekracza linii ciągłej oddzielającej pasy o przeciwnych kierunkach.

Można również wyprzedzać na skrzyżowaniu, jeśli pojazd wyprzedzany sygnalizuje zamiar skrętu, a wyprzedzający nie wjeżdża na pas przeznaczony do ruchu w przeciwnym kierunku lub po prostu wtedy, gdy ruch jest kierowany sygnalizacją świetlną lub przez policjanta, a także na rondzie.

Nie wolno wyprzedzać na przejściach dla pieszych i bezpośrednio przed nimi, ale nie dotyczy to przejść z sygnalizacją świetlną. Nie można też w terenie zabudowanym wyprzedzać pojazdu uprzywilejowanego.

Wyprzedzanie z prawej strony jest manewrem dość kontrowersyjnym i wielu kierowców unika takiego zachowania nawet na drogach, na których można to robić. Inni nie zdają sobie sprawy z faktu, że jest to dozwolone w kilku sytuacjach.

Wyprzedzanie z prawej strony jest dozwolone wtedy, gdy wyprzedzany samochód skręca w lewo na skrzyżowaniu pod warunkiem, że pozwala na to szerokość jezdni. Można taki manewr przeprowadzić również na drodze jednokierunkowej oraz na dwukierunkowej, ale pod warunkiem że:

• na drodze jednojezdniowej są co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym i przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku,
• na drodze dwujezdniowej są co najmniej dwa pasy ruchu do jazdy w tym samym kierunku.

Jeśli chodzi o wyprzedzanie z prawej strony na drogach z kilkoma pasami ruchu do jazdy w jednym kierunku, należy zachować szczególną ostrożność podczas wykonywania manewru. Kierowcy nie są przyzwyczajeni do takiego zachowania i mogą być zaskoczeni pojawieniem się auta po ich prawej stronie. Warto także pamiętać, że jazda lewym pasem, gdy prawy pozostaje pusty, jest zabroniona, jeżeli nie ma się zamiaru wyprzedzać lub skręcać w lewo.