Ile wyciągnie…?

Ile wyciągnie…?

fot. Darrell Ingham
fot. Darrell Ingham
Marcin Łobodziński
03.03.2011 14:00, aktualizacja: 07.10.2022 17:25

Zadawaliśmy sobie lub komuś to pytanie wiele razy. W dzieciństwie, zaglądając do wnętrza interesującego nas samochodu, patrzyliśmy na licznik, oceniając, ile wyciągnie. W samochodach drogowych prędkość maksymalną podają producenci. Informacje o niej można znaleźć w dowolnej bazie danych. A interesowało Was kiedyś, ile wyciągnie wyścigówka...?

Samochody wyścigowe i rajdowe są ściśle dostosowane do przepisów konkretnych zawodów, w których startują. Ich silniki i układ napędowy są z jednej strony ograniczone regulaminem technicznym, z drugiej - stanowią kompromis pomiędzy maksymalnym przyspieszeniem a prędkością maksymalną na konkretnym obiekcie wyścigowym (torze lub drogach, na których odbywa się rajd). Nie można zatem oceniać ich osiągów jednoznacznie. To, że samochód rajdowy osiągnie 220 km/h, nie znaczy, że nie mógłby osiągnąć większej prędkości.

Przykładem niech będzie bolid F1, który ma nie tylko bardzo korzystny stosunek masy do mocy, ale też mocno rozbudowany pakiet aerodynamiczny. To on ma największy wpływ na prędkość maksymalną. Nie bez znaczenia jest maksymalne przełożenie w układzie napędowym, ale też długość najdłuższej prostej na torze, na który bolid został przygotowany. Rekordem w F1 jest prędkość 372,6 km/h[sup]1[/sup] osiągnięta na torze Monza w 2005 roku przez Juana-Pablo Montoyę w McLarenie.

Maksymalna prędkość osiągnięta przez bolid F1
Maksymalna prędkość osiągnięta przez bolid F1

Natomiast na jeziorze w Bonneville zespół B.A.R.-Honda wystawił bolid F1 przygotowany specjalnie do osiągnięcia maksymalnej prędkości. Model 007 miał taką samą specyfikację techniczną jak McLaren Kolumbijczyka. Co więcej, poza ustawieniami nie różnił się niczym od bolidów przygotowywanych do wyścigów. Spełniał więc wszystkie wymogi regulaminu. Po trzech próbach uzyskano prędkość 413 km/h[sup]2[/sup]. Jak widać, w zależności od ustawień samochód wyścigowy może osiągać prędkości o dużym zróżnicowaniu.

BAR-Honda Bonneville - 413 km/h
BAR-Honda Bonneville - 413 km/h

Przyjrzyjmy się innym wyścigówkom. Samochody WRC[sup] 3[/sup] osiągają w zawodach dużo mniejsze prędkości. Ich układy przeniesienia napędu dostosowane są głównie do zapewnienia maksymalnego przyspieszenia na krętych odcinkach specjalnych. Najszybszą eliminacją WRC jest od lat Rajd Finlandii. Na szutrowych, równych, prostych odcinkach prędkości dochodzą do 220 km/h.

220 km/h na szutrowych odcinkach Rajdu Finlandii
220 km/h na szutrowych odcinkach Rajdu Finlandii

Niewiele wolniej poruszają się "dakarowe" rajdówki, startujące w pustynnych maratonach. Pomimo znacznie większej masy, oporów i trudniejszych warunków od samochodów WRC VW Race Tuareg jest w stanie rozwinąć na prostych odcinkach 190 km/h.

VW Touareg osiąga na pustyni 190 km/h
VW Touareg osiąga na pustyni 190 km/h

Wróćmy teraz do bolidów jednomiejscowych. Formuła 1 nie jest najszybszą dyscypliną wśród sportów motorowych. Znacznie szybsze samochody startowały w nieistniejącej już serii amerykańskich wyścigów CART (Championship Auto Racing Teams). Tam, na owalnych torach, prędkości nierzadko przekraczały 400 km/h. Bolid zespołu Penske-Mercedes, prowadzony przez Paula Tracy'ego w wyścigu na torze Michigan International Speedway, osiągnął rekordową prędkość 413,5 km/h. Co ciekawe, nie była to prędkość maksymalna, lecz średnia z przejazdu całego okrążenia.

Maksymalna prędkość bolidu z serii CART - 413,5 km/h
Maksymalna prędkość bolidu z serii CART - 413,5 km/h

Zdecydowanie wolniejsze są bolidy niższych serii startujących w formułach, popularnie zwanych juniorskimi. Bolidy GP2, będące przedszkolem F1, osiągają na najdłuższej prostej toru Monza prędkości dochodzące do 320 km/h. Natomiast na torze w Macao bolidy F3 wyciągają 250 km/h.

Na tym samym torze samochody WTCC (World Touring Car Championship) osiągają niewiele mniejszą prędkość - 240 km/h, choć i tak jest to prędkość spora jak na samochody z silnikami o pojemności 2 l i mocy mniejszej niż 300 KM. Jednak te auta wśród wyścigówek przypominających samochody drogowe to jedna z najwolniejszych klas. Szybsze są samochody z niemieckiej serii DTM (Deutsche Tourenwagen Masters), ze znacznie mocniejszymi silnikami V8 o mocy 470 KM. Prędkość 270 km/h to nie szczyt możliwości samochodu wyścigowego.

Prędkość maksymalna DTM - 270 km/h
Prędkość maksymalna DTM - 270 km/h

Na długich prostych toru de la Sarthe w czasie wyścigów 24H Le Mans samochody klasy GT2 oparte na autach sportowych "wyciągają" 300 km/h. Taką samą prędkość można osiągnąć na torze Nurburgring Nordschleife, na najdłuższej prostej Dottinger Hohe.

Nieco szybsze są samochody klasy GT1. Te potężne maszyny, nadal bazujące na drogowych superautach, osiągają 330 km/h. Jednak przy samochodach klasy LMP-1 startujących w Le Mans to nic. Audi R15 z silnikiem TDI jest w stanie rozpędzić się do 350 km/h.

Prędkość maksymalna LMP1 - 350 km/h
Prędkość maksymalna LMP1 - 350 km/h

Dziś prototypy startujące w tym morderczym maratonie można nazwać spokojnymi autami do podróżowania w porównaniu z samochodami Le Mans z lat 80. i 90. Trudno o całkowicie wiarygodne dane, ale takie bestie jak Sauber-Mercedes C9 czy Peugeot 905, ważące tyle, ile dzisiejsze bolidy F1, podobno bez trudu przekraczały 400 km/h. Oficjalny rekord w tej klasie zdobył Peugeot WM P83B, zbudowany głównie z myślą o przekroczeniu magicznych czterech paczek w Le Mans. W 1988 roku super-Peugeot osiągnął 405 km/h.

Prędkość Peugeota w Le Mans - 405 km/h (fot. sportauto-online.de)
Prędkość Peugeota w Le Mans - 405 km/h (fot. sportauto-online.de)

Nie wolniejsze były wyścigówki startujące w amerykańskiej, nieistniejącej już serii Can-Am. Porsche 917/30 osiągało 402 km/h. Nic dziwnego, skoro samochód ważący 850 kg miał silnik o mocy 1100 KM i podobny moment obrotowy. Po wygraniu wszystkich wyścigów w sezonie '73 władze przeprowadziły reformę, wprowadzając liczne ograniczenia techniczne.

Porsche 917/30
Porsche 917/30

Co ciekawe, pierwszym samochodem, który przekroczył prędkość 400 km/h na zwykłej drodze, był Auto Union C Streamline 6.0l  z 1937 roku. Bazował na modelu typ C atartującym w Grand Prix. Rok później dokonał tego największy rywal Auto Union na scenie Grand Prix, Mercedes-Benz modelem W154 Record. Następnie powtórzył to model W125 Record, ustanawiając 28 stycznia 1938 roku oficjalny rekord prędkości na drodze publicznej, nie pobity do dziś i wynoszący 433 km/h. Próbę taką podjął jeszcze tego samego dnia Auto Union podrasowanym (głównie aerodynamicznie) modelem typ C. Niestety, zakończyła się ona śmiercią kierowcy - Bernda Rosemeyera.

Auto Union type C
Auto Union type C

Samochody amerykańskiej serii Nascar, znacznie mniej zaawansowane technicznie od bolidów startujących w Le Mans, osiągają podobne prędkości, głównie za sprawą ogromnej mocy silnika i owalnych kształtów torów, na których kierowcy prawie bez przerwy mają gaz wciśnięty do podłogi. Rekordzistą prędkości w Nascar Series był Bill Elliott. W 1987 roku, jadąc Fordem Thunderbirdem, osiągnął prędkość 342 km/h.

Prędkość maksymalna samochodu Nascar - 342 km/h
Prędkość maksymalna samochodu Nascar - 342 km/h

Na koniec najszybsze samochody startujące w wyścigach na torach. Wydaje się, że dragstery stworzone z myślą o przyspieszaniu niekoniecznie muszą osiągać najwyższe prędkości. Jednak te rakiety na kołach przyspieszają w tempie szybszym niż 100 km/h w ciągu sekundy. Po przełożeniu dystansu całego wyścigu liczącego niewiele ponad 400 metrów otrzymujemy prędkość ok. 400 km/h. Dotyczy to niższych klas, bo w najwyższej - Top Fuel - prędkości są jeszcze większe. W 2005 roku Tony Schumacher przejechał metę wyścigu Brainerd International Raceway z prędkością 543 km/h! To bez wątpienia najszybsze wyścigówki świata, a ich prędkość ogranicza jedynie długość toru - jak na ironię - najkrótszego spośród wymienionych serii wyścigowych.

Prędkości osiągane w poszczególnych seriach wyścigowych/rajdowych:

  1. CART - 413 km/h (prędkość średnia całego okrążenia)
  1. F1 (próba w Bonneville) - 413 km/h
  1. Prototyp Le Mans (lata 80-90) - powyżej 400 km/h
  1. Can-Am (lata 70) - powyżej 400 km/h
  1. F1 (Grand Prix) - 373 km/h
  1. LMP1 - ok. 350 km/h
  1. Nascar - 342 km/h
  1. GT1 - ok. 330 km/h
  1. GP2 - ok. 320 km/h
  1. GT 2 - ok. 300 km/h
  1. DTM - ok. 270 km/h
  1. F3 - ok. 250 km/h
  1. WTCC - ok. 240 km/h
  1. WRC - ok. 220 km/h

  1. T2 (Dakar) - ok. 190 km/h

Przypisy:

W powyższym zestawieniu, wartości pogrubione to wynik oficjalny

1 - Prędkość podczas wyścigu Grand Prix.

2 - Średnia prędkość przejazdu "tam i z powrotem", mierzona na dystansie 1 mili. Oznacza to, że krótkie wyskoki nie są notowane jako prędkość maksymalna.

3 - Z sezonów wcześniejszych niż 2011.

  • fot. Darrell Ingham
  • Maksymalna prędkość osiągnięta przez bolid F1
  • 220 km/h na szutrowych odcinkach Rajdu Finlandii
  • VW Touareg osiąga na pustyni 190 km/h
  • Maksymalna prędkość bolidu z serii CART - 413,5 km/h
  • Prędkość osiągana przez bolid GP2 - 320 km/h
  • Prędkość osiągana przez bolid F3 - 250 km/h
  • WTCC - 240 km/h
  • Prędkość maksymalna DTM - 270 km/h
  • Prędkość samochodów GT2
  • Prędkość maksymalna LMP1 - 350 km/h
  • Prędkość Peugeota w Le Mans - 405 km/h (fot. sportauto-online.de)
  • BAR-Honda Bonneville - 413 km/h
  • Auto Union type C
  • Prędkość maksymalna samochodu Nascar - 342 km/h
  • Mercedes-Benz W125 Record (fot. picasaweb.google.com | Vasi)
  • Top Fuel Dragster
  • Porsche 917/30
  • Prędkość maksymalna samochodu GT1 - 330 km/h
[1/19] fot. Darrell Ingham

[ankieta id="75"]

Do ankiety - traktujemy to jako luźną zabawę. Przejażdżka teoretycznie zależałaby od rodzaju samochodu. Przykładowo: Dragster - 1 przejazd, F1 - 1 okrążenie toru, WRC - kilka km, T2 - kilka km na pustyni... itd.

Źródło artykułu:WP Autokult
Oceń jakość naszego artykułuTwoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Wybrane dla Ciebie
Komentarze (0)