Ograniczenia prędkości na polskich drogach - czy na pewno je znasz?

Na samym wstępie należy zaznaczyć, że artykuł dotyczy kierowców samochodów osobowych i użytkowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, czyli najczęściej spotykanych na drogach użytkowników ruchu.

Jak podpowiada Kodeks drogowy, kierowca jest zobowiązany do jazdy z prędkością nieutrudniającą jazdy innym uczestnikom ruchu, a zatem zbyt wolna jazda bez ważnego powodu jest tak samo niedopuszczalna jak zbyt szybka. Oczywiście kierujący jest bezwzględnie zobowiązany do przestrzegania ograniczeń prędkości, a te można podzielić na dwa rodzaje: wynikające z oznaczeń na drogach oraz wynikające z zasad ogólnych.

Nie trzeba żadnemu kierowcy tłumaczyć, że znak ograniczający dopuszczalną prędkość B-33 oznacza, że nie możemy przekraczać prędkości na nim napisanej. Sama nazwa znaku "ograniczenie prędkości" jest nieco myląca, jeśli potraktuje się to dosłownie. Przykład?

Znak drogowy D-42 "obszar zabudowany" z zamontowanym pod nim ograniczeniem prędkości do 70 km/h oznacza, że na całym obszarze zabudowanym dopuszczalna prędkość to 70, a nie 50 km/h, niezależnie od pory dnia. Więc nie jest to ograniczenie, a wręcz przeciwnie - zezwolenie na szybszą jazdę.

Prędkość w obszarze zabudowanym to zawsze 50 km/h, chyba że jest podniesiona innym znakiem. W takiej sytuacji odcinek drogi musi być oznaczony znakiem B-33, ale trzeba pamiętać, że jeśli znak nie znajduje się pod tablicą D-42, to prędkość ze znaku obowiązuje wyłącznie do najbliższego skrzyżowania lub do odwołania.

Warto też w tym miejscu wspomnieć o samochodach z przyczepą. Podniesienie prędkości dopuszczalnej w obszarze zabudowanym do 70 km/h i wyższej nie dotyczy takich zestawów.

Prędkość ograniczają nie tylko wspomniane znaki, ale również informacyjne, które oznakowują rodzaj drogi. I tak znaki D-7 i D-9, czyli odpowiednio "droga ekspresowa" (120 km/h) i "autostrada" (140 km/h) automatycznie podnoszą dopuszczalną prędkość do obowiązującej na takich drogach.

Podobnie jest w przypadku znaku D-40 "strefa zamieszkania" (20 km/h) czy B-43 "strefa ograniczonej prędkości" (jak na znaku). W takich przypadkach prędkość dopuszczalna wynikająca z zasad ogólnych jak i wynikająca ze znaku B-43 obowiązuje aż do odwołania przez stosowny znak, oznaczający koniec drogi/strefy.

By mieć wiedzę kompletną na temat dopuszczalnych prędkości należy znać również ogólne zasady, nie wynikające tylko ze znaków. W żaden sposób nieoznaczona dopuszczalna prędkość dotyczy dróg poza obszarem zabudowanym, gdzie obowiązuje standardowy limit 90 km/h. Ale czy zawsze?

Okazuje się, że nie. Jeżeli mamy do czynienia z drogą dwujezdniową o przynajmniej dwóch pasach ruchu dla każdego kierunku jazdy, prędkość dopuszczalna to 100 km/h. Nie każdy kierowca o tym wie.

Troszkę inaczej jest na drodze ekspresowej, gdzie co do zasady prędkość dopuszczalna wynosi 120 km/h, ale jeśli jest to droga jednojezdniowa, to limit wynosi już 100 km/h. W przypadku autostrad nie ma już takiego zamieszania, bo autostrady muszą mieć dwie jezdnie.

Warto też wiedzieć, że znak E-17a "miejscowość" w żaden sposób nie ogranicza dopuszczalnej na danej drodze prędkości, choć są różne zdania kierowców na ten temat. To jedynie tablica informująca nas o tym, w jakiej miejscowości się znajdujemy i gdzie się ona zaczyna i kończy. Jednak ograniczenie prędkości można dodać poprzez zamontowanie przy znaku E-17a znaku "obszar zabudowany" lub B-33 "ograniczenie prędkości". Jeżeli taka para znaków znajduje się na jednym słupku, wówczas ograniczenie prędkości dotyczy obszaru całej miejscowości oznaczonej znakiem E-17a.

Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że ograniczenie prędkości odwołują stosowne znaki odwołujące lub skrzyżowania. W tym drugim przypadku należy jednak być dość ostrożnym, bo nie każde skrzyżowanie w naszym mniemaniu, jest nim w świetle prawa. Ponadto nie zawsze skrzyżowanie ma prawo odwołać ograniczenie prędkości.

Na drogach dwujezdniowych skrzyżowanie po drugiej stronie (na pasie do ruchu w przeciwnym kierunku) nie odwoła naszego ograniczenia prędkości jeżeli nie ma połączenia pomiędzy tamtym skrzyżowaniem a naszą jezdnią. Czy rozwidlenie dróg odwołuje ograniczenie prędkości? Tak, ale również pod warunkiem, że dotyczy to naszej jezdni.

Skrzyżowania nie odwołują ograniczenia prędkości zgodnie z zasadami ogólnymi w strefach zamieszkania, obszarach zabudowanych i strefach ograniczonej prędkości – odwołują je jedynie stosowne znaki kończące dany obszar czy strefę. Jeżeli jednak znak B-33 postawiono w środku obszaru zabudowanego, to stosuje się zasadę odwołania tej prędkości przez skrzyżowanie.

Znak "obszar zabudowany" odwołuje wcześniejsze ograniczenie prędkości wynikające ze znaku B-33, podobnie jak tablica informująca o końcu obszaru zabudowanego. Z kolei znaki "koniec drogi ekspresowej" czy "koniec autostrady" nie odwołują wcześniej postawionego znaku B-33 "ograniczenie prędkości".

Prędkości ograniczonej parą znaków B-33 oraz A-11a "próg zwalniający" na jednym słupku nie odwołuje ten próg.

To zawiłe, ale warto zapamiętać te zasady, szczególnie przy powstałym niedawno systemie odcinkowego pomiaru prędkości.

Ktoś mógłby pomyśleć, że ten rozdział jest napisany na siłę, ale przypominam, że niektórzy z was jeżdżąc używają wideorejestratorów rejestrujących również prędkość ruchu. W przypadku kolizji lub potrącenia pieszego pokazanie nagrania nie zawsze będzie grało na waszą korzyść. Dlaczego?

Otóż niektóre znaki ostrzegawcze, takie jak na przykład A-16/D-6 "przejście dla pieszych" czy A-17 "dzieci" i inne podobne, zobowiązują kierowcę do zachowania szczególnej ostrożności, a nawet zmniejszenia prędkości. W razie wypadku, nagranie udowadniające, że zamiast zmniejszyć, zwiększyliście prędkość na takim odcinku drogi będzie dla was wyjątkowo niekorzystne. Nawet jeżeli nie przekroczyliście prędkości dopuszczalnej. Warto zatem pamiętać, że znaki ostrzegawcze mają was skłonić do zmniejszenia prędkości, nawet jeżeli jest to nieopisana szczegółowo zasada.

Inną nietypową sytuacją są strefy zamieszkania i ograniczenia prędkości. Takie strefy muszą być oznakowane na każdej drodze do nich prowadzącej. A zatem, jeżeli znajdziecie się w strefie, przekroczycie dopuszczalną w niej prędkość i zostaniecie zatrzymani, a jesteście pewni, że nie minęliście stosownego znaku, nie przyjmujcie mandatu.

Niejasne sytuacje wynikają również ze znaków postawionych przez prywatnych zarządców parkingów czy osiedli, a nawet garaży podziemnych. Takie tablice, przypominające znak B-33 należy traktować co prawda raczej informacyjnie, że taką prędkość zaleca zarządca, ale już tabliczka "strefa ruchu" informuje o tym, że w tej strefie obowiązują przepisy ruchu drogowego. A na koniec krótkie podsumowanie...