Licznik kilometrów - budowa, działanie, awarie i dlaczego nie należy mu wierzyć

Licznik kilometrów czy jak kto woli licznik przebiegu, to jedno z najważniejszych urządzeń na pokładzie samochodu, bo jego wskazania mają wpływ na wartość pojazdu. Poza tym, już niebawem, będzie objęty prawną ochroną.

W internecie przyjęło się określenie licznik kilometrów na drogomierz. Ta druga jest nazwą fachową urządzenia mierzącego pokonaną odległość. Inna potoczna nazwa to licznik przebiegu, która wydaje się bardziej precyzyjna, ponieważ licznik kilometrów jest nierzadko mylony z prędkościomierzem. W artykule będę tych określeń używał zamiennie.

W praktyce licznik przebiegu nie mierzy pokonanej odległości bezpośrednio, lecz dokonuje pomiaru liczby obrotów kół pojazdu podczas jazdy, a wskazania są wynikiem tego pomiaru i algorytmu przeliczeniowego lub odpowiedniego przełożenia w mechanizmie. Jest to o tyle istotne, że po zmianie rozmiaru kół (zmiana średnicy), wskazania drogomierza nie będą już takie jak wcześniej.

Tak na dobrą sprawę, nawet niewielka różnica wynikająca ze zmiany opon na model innego producenta czy też ze zmiany ciśnienia w ogumieniu, już powoduje zmiany wskazania.

Dlatego należy przyjąć, że nie jest to urządzenie dokładne, a tolerancja wskazań to od 2 do nawet 10 proc. w przypadku zużytych mechanizmów bębnowych. Wbrew pozorom, nawet 2 proc. to duża różnica, bo tylko na dystansie 100 km oznacza 2 km. Przy przebiegu rzędu 10 tys. km to aż 200 km różnicy.

Warto też o tym pamiętać podczas dyskusji o dokładności pomiaru zużycia paliwa – przebieg odczytany z licznika wraz odczytem ilości nalanego paliwa na dystrybutorze są równie wiarygodne jak wskazania z komputera pokładowego. Moje doświadczenia w tej kwestii pokazują, że różnica pomiędzy jednym a drugim pomiarem to od -3 do +9 proc. w zależności od marki, a nawet modelu samochodu.

Zasadniczo wyróżnia się trzy rodzaje liczników różniących się między sobą konstrukcją:

• Mechaniczne – z mechanizmem bębnowym (nadrukowane cyfry na obrotowym bębnie), stosowane w samochodach kilkanaście-kilkadziesiąt lat temu. Dane o liczbie obrotów kół są pozyskiwane mechanicznie z układu napędowego. Obecnie takie liczniki nie są już stosowane.
• Elektromechaniczne – z mechanicznym pozyskiwaniem danych, ale wskazaniem wyświetlanym w formie elektronicznej.
• Elektroniczne – dane pozyskiwane są z czujników i wyświetlane w formie elektronicznej na tablicy przyrządów.

Obecnie są to typowe awarie elektroniki, wynikające z błędów konstrukcyjnych czy nietypowych sytuacji, jak zalanie auta czy też powypadkowa historia.

• Obecnie rzadko zdarzają się problemy z licznikami. Najczęściej dotyczy to starszych samochodów. Starsze modele Citroëna i Peugeota miały problem ze względu na jakość elektroniki. Przyczyną bywały wiek, zużycie, słaba jakość, zimne luty, itp. Dochodziło do wysychania kondensatorów elektrolitycznych. - mówi Jarosław Szymaniak z warsztatu AMT Serwis należącego do sieci ProfiAuto. - Czasami, także w samochodach Grupy PSA przebieg zmienia się w wyniku awarii i braku podtrzymania napięcia.

Obecnie łatwiej naprawić elektroniczny licznik przebiegu niż dawniej bębnowy.

• Wszystko odbywa się przy użyciu programatora. Dawniej było więcej rozbierania i mechanicznej roboty. Koszt naprawy licznika przebiegu to od 300 zł w górę - dodaje mechanik. - Niektóre auta, jak volkswageny, mają nawet immobilizer w liczniku.