Pełny taryfikator mandatów 2022. Nastąpiły wielkie zmiany

Wreszcie wiadomo, ile od 1 stycznia 2022 r. dokładnie będą płacić kierowcy, piesi i rowerzyści łamiący przepisy. Kary za niektóre wykroczenia drastycznie wzrosły. Za przekroczenie prędkości zapłacimy nawet 2500 zł, choć i tak nie jest to najwyższa stawka.

Najwyższy mandat wręczony przez policję będzie mógł opiewać na 5000 zł lub 6000 zł w razie zbiegu wykroczeń.
Najwyższy mandat wręczony przez policję będzie mógł opiewać na 5000 zł lub 6000 zł w razie zbiegu wykroczeń.
Źródło zdjęć: © Policja
Tomasz Budzik

31.12.2021 | aktual.: 14.03.2023 13:50

Rząd rzutem na taśmę, nocą 30 grudnia 2021 r., opublikował nowelizację w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych, czyli taryfikator mandatów. Został on zmieniony w oparciu o nowelizację przepisów (m.in. Prawa o ruchu drogowym i Kodeksu wykroczeń), która wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r.

Jak łatwo zauważyć, zmieniły się kwoty tylko dla niektórych wykroczeń. Chodzi o te przewinienia, które wpływają na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Pojawiła się większa gradacja kar związanych z przekroczeniem dozwolonej prędkości. Kierowcy jadący do 10 km/h za szybko zapłacą tylko 50 zł, a do 15 km/h 100 zł. Kierowcy z ciężką nogą będą jednak musieli przygotować się na spore wydatki.

Przekroczenie o ponad 30 km/h będzie oznaczało wydatek 800 zł. Za ponad 51 km/h trzeba będzie zapłacić 1500 zł, a za przekroczenie o ponad 71 km/h już 2500 zł. Chodzi o to, by kierowców, którzy chcieli jechać zgodnie z prawem, ale na przykład na chwilę stracili koncentrację, nie karać wysoką grzywną. Taka zarezerwowana jest dla tych, którzy znacznie, a więc rozmyślnie, przekraczają dozwoloną prędkość.

Wyższe mandaty przewidziano również za niezgodne z przepisami i niebezpieczne wyprzedzanie. W takich przypadkach kara będzie wynosiła 1000 zł. Dwa razy więcej zapłaci kierowca ignorujący czerwone światła czy opuszczone półzapory na przejazdach kolejowo-drogowych. Co ważne, również pieszy przechodzący w takiej sytuacji przez tory będzie musiał liczyć się z mandatem w wysokości 2000 zł. W starym taryfikatorze było to zaledwie 100 zł.

Zmiany pojawiły się również w odniesieniu do tablic rejestracyjnych. Ich ozdabianie, utrudniające odczytanie numerów rejestracyjnych, zakończy się mandatem w wysokości 500 zł. Wcześniej było to 50 zł.

Pojawiła się również zupełnie nowa pozycja: "Umieszczanie na pojeździe jednorzędowych zmniejszonych tablic rejestracyjnych, jeżeli pojazd nie posiada zmniejszonych wymiarów miejsca konstrukcyjnie przeznaczonego do umieszczania tablicy rejestracyjnej". Mimo zakazu instalowania skróconych "blach" w aucie dostosowanym do tych klasycznych, brak sankcji sprawiał, że wielu kierowców ignorowało przepisy. Teraz jazda z takimi rejestracjami narazi na mandat w wysokości 300 zł.

Oto pełny, znowelizowany taryfikator mandatów. Kiedy kwota kary przełamana jest znakiem "/", wartość po lewej stronie jest podstawową kwotą mandatu. Wartość po prawej stronie znaku "/" jest kwotą mandatu, jaki od 17 września 2022 r. będzie nałożony w razie recydywy (ukaranie po raz drugi za to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat).

TARYFIKATOR MANDATÓW 2022
NARUSZENIEGRZYWNA
I. Przepisy o ruchu pieszych oraz osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch
Naruszenie obowiązku korzystania przez pieszego z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku – z pobocza50
Naruszenie przez pieszego idącego po poboczu lub jezdni obowiązku poruszania się po lewej stronie drogi50
Naruszenie przez pieszych obowiązku poruszania się po jezdni jeden za drugim50
Naruszenie przepisów dotyczących ruchu pieszych na drogach dla rowerów50
Niestosowanie się do obowiązku używania elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu drogowego przez pieszego poruszającego się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku100
Naruszenie obowiązku korzystania z przejść dla pieszych przy wchodzeniu na jezdnię lub torowisko oraz podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko50
Wchodzenie na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd na przejściach dla pieszych150
Wchodzenie na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd w miejscach innych niż przejścia dla pieszych200
Wchodzenie na jezdnię spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi200
Przechodzenie przez jezdnię w miejscach o ograniczonej widoczności drogi na obszarze zabudowanym50
Przechodzenie przez jezdnię w miejscach o ograniczonej widoczności drogi na obszarze niezabudowanym100
Zwalnianie kroku lub zatrzymywanie się bez uzasadnionej potrzeby podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko50
Przebieganie przez jezdnię50
Chodzenie po torowisku50
Wchodzenie na torowisko, gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub rozpoczęto ich opuszczanie2000
Naruszenie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu zakazu wejścia na przejazd kolejowy za sygnalizator lub za inne urządzenie nadające sygnały, przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, przez kierującego kolumną pieszych lub poganiacza2000
Przechodzenie przez jezdnię w miejscu, w którym urządzenia zabezpieczające lub przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnik od jezdni50
Korzystanie przez pieszego z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu dla pieszych

300

Niestosowanie się do znaków drogowych dotyczących ruchu pieszych50
Naruszenie przez osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch obowiązku: 
1) korzystania z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów100
2) przestrzegania zasady ruchu prawostronnego na drodze dla rowerów50
3) na chodniku lub drodze dla pieszych: 
a) poruszania się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego200
b) ustąpienia pierwszeństwa pieszemu200
c) nieutrudnienia ruchu pieszemu200
4) korzystania, przy przekraczaniu jezdni, z przejazdu dla rowerzystów albo przejścia dla pieszych50
5) przekraczania torowiska wyodrębnionego z jezdni tylko w miejscu do tego wyznaczonym50
6) ustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu200
Niestosowanie się przez osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch do zakazu: 
1) poruszania się w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu200
2) przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku50
3) ciągnięcia pojazdu lub ładunku50
4) czepiania się pojazdów50
5) poruszania się tyłem100
Korzystanie z dróg lub ich części, w sposób niezgodny z przeznaczeniem, przez pieszego lub osobę poruszającą się przy użyciu urządzeń wspomagających ruch50
II. Przepisy o bezpieczeństwie pieszych na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu
A. Naruszenie przepisów o bezpieczeństwie pieszych przez kierującego pojazdem mechanicznym
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście1500 / 3000
Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża1500 / 3000
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni1500 / 3000
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem podczas włączania się do ruchu1500 / 3000
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy cofaniu pojazdem1500 / 3000
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem w strefie zamieszkania1500 / 3000
Niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej1500 / 3000
Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem1500 / 3000
Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu1500 / 3000
Naruszenie zakazu jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych1500 / 3000
Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu w takim miejscu i na taki czas, aby umożliwić pieszym swobodny dostęp do pojazdów komunikacji publicznej – w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku300
B. Naruszenie przepisów o bezpieczeństwie pieszych przez kierującego pojazdem innym niż mechaniczny
Nieustąpienie, wbrew obowiązkowi, pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub wchodzącemu na to przejście50−500
Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża50−300
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni50−300
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem podczas włączania się do ruchu50−200
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego pojazdem w strefie zamieszkania50−100
Niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej50−500
Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem50−500
Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu50−500
Naruszenie zakazu jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych50−100
Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu w takim miejscu i na taki czas, aby umożliwić pieszym swobodny dostęp do pojazdów komunikacji publicznej – w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku50
III. Przepisy dotyczące ruchu pojazdów
A. Zasady ogólne i przepisy porządkowe
Naruszenie przez kierującego pojazdem zakazu korzystania z drogi przejazdu pojazdu uprzywilejowanego utworzonej przez kierujących innymi pojazdami w warunkach zwiększonego natężenia ruchu utrudniającego swobodny przejazd pojazdu uprzywilejowanego w celu umożliwienia swobodnego przejazdu tego pojazdu500−2500
Zajmowanie więcej niż jednego, wyznaczonego na jezdni, pasa ruchu150
Naruszenie obowiązku poruszania się po poboczu przez kierującego pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem, wózkiem ręcznym albo osobę prowadzącą pojazd napędzany silnikiem100
Przewożenie w pojeździe kategorii M1 N1, N2 i N3, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, wyposażonym w pasy bezpieczeństwa lub urządzenia przytrzymujące dla dzieci, dziecka mającego mniej niż 150 cm wzrostu poza fotelikiem bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniem przytrzymującym dla dzieci, zgodnym z masą i wzrostem dziecka, oraz właściwymi warunkami technicznymi określonymi w przepisach Unii Europejskiej lub w regulaminach EKG ONZ dotyczących urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojeździe, z wyjątkiem przewożenia: 1) na tylnym siedzeniu takiego pojazdu dziecka mającego co najmniej 135 cm wzrostu, przytrzymywanego za pomocą pasów bezpieczeństwa w przypadkach, kiedy ze względu na masę i wzrost dziecka nie jest możliwe zapewnienie fotelika bezpieczeństwa dla dziecka lub innego urządzenia przytrzymującego dla dzieci zgodnego z wymaganymi warunkami; 2) w pojeździe kategorii M1 i N1 na tylnym siedzeniu pojazdu trzeciego dziecka w wieku co najmniej 3 lat, przytrzymywanego za pomocą pasów bezpieczeństwa, w przypadku gdy dwoje dzieci jest przewożonych w fotelikach bezpieczeństwa dla dziecka lub innych urządzeniach przytrzymujących dla dzieci, zainstalowanych na tylnych siedzeniach pojazdu i nie ma możliwości z300
Przewożenie w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci dziecka siedzącego tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera, która jest aktywna podczas przewożenia dziecka300
Przewożenie dziecka w wieku poniżej 3 lat w pojeździe kategorii M1, N1, N2 i N3, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, niewyposażonym w pasy bezpieczeństwa i fotelik bezpieczeństwa dla dziecka lub w pasy bezpieczeństwa i inne urządzenie przytrzymujące dla dzieci300
Przewożenie na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego, poza fotelikiem bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniem przytrzymującym dla dzieci, dziecka mającego mniej niż 150 cm wzrostu300
Przewożenie dziecka w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci zainstalowanym niezgodnie z zaleceniami producenta urządzenia, wskazującymi, w jaki sposób urządzenie może być bezpiecznie stosowane300
Niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa podczas jazdy100
Kierowanie pojazdem przewożącym pasażerów niekorzystających z pasów bezpieczeństwa100
Nieużywanie kasku ochronnego odpowiadającego właściwym warunkom technicznym podczas jazdy motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem100
Kierowanie motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem przewożącym pasażera nieużywającego kasku ochronnego odpowiadającego właściwym warunkom technicznym100
Korzystanie podczas jazdy z telefonu wymagające trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku przez kierującego pojazdem500
Przewożenie osoby w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu na rowerze lub motorowerze albo motocyklu poza bocznym wózkiem500
Wjeżdżanie na pas między jezdniami100
Niedopełnienie obowiązków przez uczestników wypadku poprzez nieusunięcie pojazdu z miejsca wypadku, w którym nie było zabitego lub rannego150
Nieużywanie elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu przez osobę wykonującą roboty lub inne czynności na drodze150
B. Prędkość i hamowanie
Przekroczenie dopuszczalnej prędkości: 
do 10 km/h50
o 11–15 km/h100
o 16–20 km/h200
o 21–25 km/h300
o 26–30 km/h400
o 31–40 km/h800 / 1600
o 41–50 km/h1000 / 2000
o 51–60 km/h1500 / 3000
o 61–70 km/h2000 / 4000
o 71 km/h i więcej2500 / 5000
Niezachowanie przez kierujących pojazdami objętymi indywidualnym ograniczeniem prędkości albo pojazdami lub zespołami pojazdów o długości większej niż 7 metrów niezbędnego odstępu od pojazdów znajdujących się przed nimi200
Niezachowanie przez kierującego pojazdem wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem poza obszarem zabudowanym w tunelu o długości przekraczającej 500 m300−500
C. Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu
Zawracanie w warunkach, w których mogłoby to zagrażać bezpieczeństwu ruchu lub ruch ten utrudnić200−400
Zawracanie w tunelach, na mostach i wiaduktach oraz na drogach jednokierunkowych200
Utrudnianie lub tamowanie ruchu poprzez niesygnalizowanie lub błędne sygnalizowanie manewru200
Nieodpowiednie ustawienie pojazdu na jezdni przed skręceniem150
D. Wymijanie, omijanie i cofanie
Omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo z jego lewej strony100
Naruszenie zakazów cofania w tunelach, na mostach i wiaduktach200
E. Wyprzedzanie
Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu300
Zwiększanie prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym350
Niestosowanie się przez kierującego pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika do obowiązku zjechania jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzenia100
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu: 
1) silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia1000 / 2000
2) silnikowego na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi1000 / 2000
3) silnikowego na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany1000 / 2000
4) uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym1000 / 2000
5) na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany1000 / 2000
6) na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim1000 / 2000
7) przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe lub bezpośrednio przed nimi, z wyjątkiem skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany1000 / 2000
8) określonego znakiem drogowym1000 / 2000
Wyprzedzanie pojazdu z niewłaściwej strony1000 / 2000
F. Przecinanie się kierunków ruchu
Naruszenie przez kierującego zakazu wjeżdżania na skrzyżowanie, jeśli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy300
Naruszenie przez kierującego pojazdem zakazu objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone2000 / 4000
Naruszenie przez kierującego pojazdem na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały2000 / 4000
Naruszenie przez kierującego pojazdem zakazu wjeżdżania na przejazd kolejowy, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy2000 / 4000
Naruszenie zakazu wjeżdżania na przejazd tramwajowy, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy, przez art. 28 ust. 6 w zw. Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 24847 kierującego pojazdem: 
1) mechanicznym500
2) innym niż mechaniczny100
Omijanie pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd kolejowy (tramwajowy) w sytuacji, w której wymagało to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu250
Naruszenie obowiązku usunięcia pojazdu unieruchomionego na przejeździe kolejowym (tramwajowym) lub ostrzegania kierujących pojazdami szynowymi w sytuacji, w której usunięcie pojazdu nie było możliwe300
G. Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza
Niewłączenie przez kierującego pojazdem wymaganych świateł w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza200
Naruszenie przez kierującego pojazdem innym niż silnikowy zakazu wyprzedzania innych pojazdów w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza oraz obowiązku korzystania z pobocza drogi, a jeżeli nie jest to możliwe – to jazdy jak najbliżej krawędzi jezdni100
Nadużywanie sygnałów dźwiękowych lub świetlnych100
Używanie sygnałów dźwiękowych na obszarze zabudowanym100
Używanie sygnałów dźwiękowych na obszarze zabudowanym100
Używanie tylnych świateł przeciwmgłowych przy normalnej przejrzystości powietrza100
H. Holowanie
Holowanie pojazdu, w którym znajduje się kierujący niemający wymaganych uprawnień do kierowania tym pojazdem250
Holowanie pojazdu na połączeniu sztywnym, jeżeli nie jest sprawny co najmniej jeden układ hamulcowy, albo na połączeniu giętkim, jeżeli nie są sprawne dwa układy hamulcowe250
Holowanie pojazdu o niesprawnym układzie kierowniczym lub niesprawnych hamulcach250
Holowanie pojazdu na połączeniu giętkim, jeżeli w pojeździe tym działanie układu hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest unieruchomiony250
Holowanie więcej niż jednego pojazdu, z wyjątkiem pojazdu członowego250
Holowanie pojazdem z przyczepą (naczepą)250
Naruszenie przez kierującego warunków holowania poprzez: 
1) niewłączenie w pojeździe holującym świateł mijania100
2) nieprawidłowe połączenie pojazdu holowanego z holującym150
3) brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdu holowanego150
4) niezachowanie właściwej odległości między pojazdami holowanym a holującym100
5) niewłaściwe oznakowanie połączenia między pojazdami (holu) albo brak takiego oznakowania50
I. Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego, motorowerów oraz pojazdów zaprzęgowych
Naruszenie przez kierującego rowerem lub hulajnogą elektryczną obowiązku korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić100
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez kierującego rowerem lub hulajnogą elektryczną korzystającego z drogi dla rowerów i pieszych100
Nieopuszczenie przez kierującego rowerem lub hulajnogą elektryczną śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku100
Naruszenie przez kierującego rowerem obowiązku przewożenia dziecka do lat 7 na dodatkowym siodełku50
Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub motorowerem zakazu jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, z zastrzeżeniem punktu kolejnego50
Utrudnianie poruszania się innym uczestnikom ruchu przez kierującego rowerem jadącego po jezdni obok innego roweru lub motoroweru200
Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub motorowerem zakazu jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach50
Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub motorowerem zakazu czepiania się pojazdów100
Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego przepisów o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych200
Naruszenie przez kierującego rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, korzystającego z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów i pieszych, obowiązku: 
1) poruszania się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego300
2) ustąpienia pierwszeństwa pieszemu300
3) nieutrudnienia ruchu pieszemu300
Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni100
Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu pozostawiania pojazdu niezabezpieczonego przed ruszeniem100
Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu jazdy pojazdami na płozach bez dzwonków lub grzechotek50
Naruszenie przez jeźdźca lub poganiacza obowiązku korzystania z określonej drogi lub części drogi100
Pędzenie zwierząt płochliwych, niesprawnych fizycznie lub niedających sobą kierować50
Pędzenie zwierząt bez odpowiedniego nadzoru, a pojedynczych bez uwięzi50
Naruszenie przez poganiacza obowiązku poruszania się po lewej stronie pędzonych zwierząt50
Naruszenie przez poganiacza obowiązku używania, w okresie niedostatecznej widoczności, odpowiedniego oświetlenia50
Naruszenie przez poganiacza zakazu pędzenia zwierząt po określonych drogach50
Naruszenie przez poganiacza zakazu przepędzania zwierząt w poprzek drogi w miejscu niewidocznym na dostateczną odległość50
Naruszenie przez poganiacza zakazu zatrzymywania zwierząt na jezdni50
Naruszenie wprowadzonych przez radę powiatu zakazów pędzenia zwierząt50
Naruszenie nakazu, aby w czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd zaprzęgowy znajdował się poza jezdnią50
Pozostawienie pojazdu zaprzęgowego na postoju bez zachowania środków ostrożności niezbędnych do uniknięcia wypadku50
J. Autostrady i drogi ekspresowe
Niezachowanie przez kierującego pojazdem wymaganego minimalnego odstępu między pojazdem, którym kieruje, a pojazdem jadącym przed nim na tym samym pasie ruchu300−500
Jazda autostradą lub drogą ekspresową w kierunku przeciwnym niż wynikający z ustawy lub znaków drogowych2000
Cofanie na autostradzie lub drodze ekspresowej300
Wjazd na autostradę lub drogę ekspresową pojazdem, dla ruchu którego drogi te nie są przeznaczone250
Zatrzymanie lub postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innych miejscach niż wyznaczone w tym celu300
Nieusunięcie z jezdni pojazdu unieruchomionego z przyczyn technicznych oraz nieostrzeganie innych uczestników ruchu300
Niesygnalizowanie lub niewłaściwe sygnalizowanie postoju pojazdu silnikowego z powodu uszkodzenia lub wypadku na autostradzie lub drodze ekspresowej300
K. Zatrzymanie i postój
Zatrzymanie lub postój pojazdu w warunkach, w których nie jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących lub powoduje utrudnienie ruchu100−300
Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu na jezdni jak najbliżej jej krawędzi i równolegle do niej100
Naruszenie obowiązku umieszczania pojazdu (z wyjątkiem pojazdu zaprzęgowego) poza jezdnią w czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym150−300
Naruszenie warunków dopuszczalności zatrzymania lub postoju pojazdu na chodniku100
Niezachowanie wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem przez kierującego pojazdem w tunelu, podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego100
Zatrzymywanie pojazdu: 
1) na przejeździe kolejowym lub tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania300
2) na przejściu dla pieszych lub na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem, a na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu – także za nimi100−300
3) w tunelu, na moście lub na wiadukcie200
4) na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli kierujący pojazdami wielośladowymi są zmuszeni do najeżdżania na tę linię100
5) na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni lub na poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni100
6) w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli pojazd je zasłania100
7) przy lewej krawędzi jezdni100
8) na pasie między jezdniami100
9) w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką – na całej jej długości100
10) w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu100
11) na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów lub w śluzie rowerowej, z wyjątkiem roweru100
Naruszenie zakazu postoju w miejscach utrudniających wjazd lub wyjazd100
Naruszenie zakazu postoju w miejscach utrudniających dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub wyjazd tego pojazdu100
Naruszenie zakazu postoju przed lub za przejazdem kolejowym na odcinku od przejazdu do słupka wskaźnikowego z jedną kreską100
Naruszenie zakazu postoju w strefie zamieszkania w miejscach innych niż wyznaczone100
Naruszenie zakazu postoju na obszarze zabudowanym pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 16 ton lub o długości przekraczającej 12 m200−300
Brak sygnalizowania lub niewłaściwe sygnalizowanie postoju pojazdu z powodu uszkodzenia lub wypadku150
L. Używanie świateł zewnętrznych
Jazda bez wymaganych świateł od zmierzchu do świtu300
Jazda bez wymaganych świateł od świtu do zmierzchu100
Jazda bez wymaganych świateł pojazdami niewyposażonymi w światła mijania, drogowe lub do jazdy dziennej100
Jazda bez wymaganych świateł w tunelu, niezależnie od pory doby200
Nieużywanie wymaganego oświetlenia podczas zatrzymania lub postoju w warunkach niedostatecznej widoczności150−300
Korzystanie ze świateł drogowych w sposób niezgodny z przepisami200
Naruszenie warunków dopuszczalności używania przednich świateł przeciwmgłowych100
Używanie "szperacza" podczas jazdy100
M. Używanie pojazdów w ruchu drogowym
Bezpodstawne korzystanie z ułatwień w ruchu drogowym przez kierującego pojazdem uprzywilejowanym300
Naruszenie przepisów o obowiązku wysyłania przez pojazdy żółtych sygnałów błyskowych200
Bezpodstawne używanie żółtego sygnału błyskowego100
Brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdów do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego300
Nieoznaczenie pojazdu zarejestrowanego za granicą znakiem określającym państwo rejestracji100
Używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim200
Zakrywanie świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych300
Zakrywanie tablic rejestracyjnych500
Zakrywanie innych wymaganych tablic albo znaków, które powinny być widoczne100
Ozdabianie tablic rejestracyjnych oraz umieszczanie z przodu lub z tyłu pojazdu znaków, napisów lub przedmiotów ograniczających czytelność tych tablic500
Umieszczanie na pojeździe tablic rejestracyjnych w innym miejscu niż konstrukcyjnie do tego przeznaczone500
Umieszczanie na pojeździe jednorzędowych zmniejszonych tablic rejestracyjnych, jeżeli pojazd nie posiada zmniejszonych wymiarów miejsca konstrukcyjnie przeznaczonego do umieszczania tablicy rejestracyjnej300
Umieszczenie na pojeździe znaku określającego inne państwo niż to, w którym pojazd został zarejestrowany100
Niedopełnienie przez kierującego pojazdem obowiązku utrzymywania tablic (tablicy) rejestracyjnych i innych wymaganych oznaczeń pojazdu w należytym stanie oraz zapewnienia ich czytelności100
Oddalenie się kierującego od pojazdu, gdy silnik jest w ruchu50
Używanie pojazdu na obszarze zabudowanym w sposób powodujący uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin do środowiska lub nadmiernym hałasemnie wyższa niż 300
Pozostawienie pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudowanym, z wyjątkiem pojazdu wykonującego czynności na drodze100
Ciągnięcie za pojazdem kierującego hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, osoby poruszającej przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, osoby na sankach lub innym podobnym urządzeniu, zwierzęcia lub ładunku300
Używanie opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciwślizgowymi100
Używanie łańcuchów przeciwślizgowych na oponach na drodze niepokrytej śniegiem100
Wjeżdżanie między jadące w kolumnie rowery, wózki rowerowe lub hulajnogi elektryczne200
Naruszenie przepisów przez kierującego pojazdem przewożącym zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do 18 lat, w tym: 
1) nieoznaczenie pojazdu tablicami informującymi, że przewożone są nim dzieci lub młodzież200
2) niewłączenie świateł awaryjnych podczas wsiadania lub wysiadania dzieci lub młodzieży200
3) oznaczenie pojazdu tablicami informującymi, że przewożone są nim dzieci lub młodzież, w czasie gdy dzieci lub młodzież nie są przewożone50
Niezachowanie szczególnej ostrożności i niezatrzymanie pojazdu w razie potrzeby przez kierującego pojazdem, który omija pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do 18 lat200
Niedopełnienie przez kierującego autobusem szkolnym obowiązku: 
1) włączenia świateł awaryjnych podczas wsiadania lub wysiadania dzieci200
2) zdjęcia, zasłonięcia lub złożenia tablicy z napisem "autobus szkolny", jeżeli są przewożone inne osoby lub nie przewozi się żadnych osób50
Naruszenie przepisów dotyczących przewożenia osób niepełnosprawnych przez kierującego pojazdem przewożącym takie osoby200
Niezachowanie szczególnej ostrożności i niezatrzymanie pojazdu w razie potrzeby przez kierującego pojazdem, który omija pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych200
N. Przewóz ładunków i ciągnięcie przyczep
Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający światła lub urządzenia sygnalizacyjne200 
Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający tablice rejestracyjne lub inne tablice albo znaki, w które pojazd jest wyposażony100
Przewożenie ładunku nieoznaczonego lub oznaczonego w niewłaściwy sposób300
Niezabezpieczenie urządzeń służących do mocowania ładunku przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy 200
Naruszenie przepisów o przewozie ładunków sypkich 150
Ciągnięcie przyczepy o rzeczywistej masie całkowitej większej niż dopuszczalna w odniesieniu do określonego rodzaju pojazdu ciągnącego 100-300
O. Przewożenie osób
Przewożenie osób pojazdem nieprzeznaczonym lub nieprzystosowanym do tego celu 300 za każdą osobę przewożoną w niewłaściwy sposób, nie wyższa niż 3000 
Przewóz osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu albo wynikających z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji 300 za każdą osobę ponad określoną liczbę, nie wyższa niż 3000
Naruszenie warunków dopuszczalności przewozu osób samochodem ciężarowym poza kabiną kierowcy100
Naruszenie warunków przewozu osób w przyczepach100
Naruszenie zakazu palenia tytoniu lub spożywania pokarmów w czasie jazdy50
IV. Kierujący
Kierowanie pojazdem innym niż mechaniczny na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu przez osobę niemającą do tego uprawnienia 200
Kierowanie pojazdem przez osobę nieposiadającą przy sobie wymaganych dokumentów 50 za brak każdego z wymaganych dokumentów, nie wyższa niż 250 
Kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu2500
Kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka 1000
V. Inne wykroczenia
Samowolne ustawianie, usuwanie, włączanie, wyłączanie, zmiana położenia, zasłanianie lub czynienie niewidocznym znaku, sygnału, urządzenia ostrzegawczego lub zabezpieczającego400
Używanie pojazdu niszczącego nawierzchnię drogi300
Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu przez osobę niemającą wymaganych uprawnień300
Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do jazdy na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdu: 
1) nienależycie zaopatrzonego w wymagane urządzenia lub przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swojego przeznaczenia 50−200
2) pomimo braku wymaganych dokumentów stwierdzających dopuszczenie pojazdu do ruchu 50
Niewskazanie wbrew obowiązkowi, na żądanie uprawnionego organu, komu pojazd został powierzony do kierowania lub używania w oznaczonym czasie:  
1) w postępowaniu w sprawach o przestępstwonie niższa niż 4000 
2) w postępowaniu w sprawach o spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowymnie niższa niż 2000
3) w sprawach dotyczących przekroczenia dopuszczalnej prędkościdwukrotność wysokości grzywny przewidzianej za dane wykroczenie, nie niższa niż 800 
4) w postępowaniu w sprawach o pozostałe wykroczenianie niższa niż 500 
Zaśmiecanie lub zanieczyszczanie drogi publicznej50−200
Samowolne umieszczanie na drodze znaków drogowych lub jakichkolwiek znaków, napisów lub symboli 100
Wypasanie zwierzęcia gospodarskiego w pasie drogowym50
Uchylanie się od obowiązku utrzymania w należytym stanie zjazdów z dróg publicznych do przyległych nieruchomości200
Uchylanie się od obowiązku oczyszczania i usuwania błota, kurzu, śniegu lub lodu z odcinków dróg publicznych o twardej nawierzchni przechodzących przez obszary o zabudowie ciągłej lub skupionej poza miastami lub osiedlami200 
Naruszenie przepisów w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach200−500
Posługiwanie się przez osobę do tego nieuprawnioną kartą parkingową, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym400
Posługiwanie się przez osobę do tego nieuprawnioną kartą parkingową, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, i jednocześnie niestosowanie się do znaków drogowych: 
1) B-3 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych", B-3a "zakaz wjazdu autobusów", B-4 "zakaz wjazdu motocykli" 650
2) B-10 "zakaz wjazdu motorowerów"500
3) B-35 "zakaz postoju", B-37 lub B-38 "zakaz postoju w dni... " 500
4) B-39 "strefa ograniczonego postoju"500
5) D-18 "parking" lub D-18b "parking zadaszony", z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29, albo D-18a "parking – miejsce zastrzeżone", z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29 1200
6) P-18 "stanowisko postojowe" i P-24 "miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej" albo P-20 "koperta" i P-24 "miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej", umieszczonego samodzielnie bez znaku pionowego D-18, D-18a lub D-18b1200
VI. Znaki i sygnały drogowe
Niestosowanie się do znaków:  
1) B-3 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych", B-3a "zakaz wjazdu autobusów", B-4 "zakaz wjazdu motocykli", B6 "zakaz wjazdu ciągników rolniczych" lub B-7 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z przyczepą"250
2) B-13 do B-14 "zakaz wjazdu..."250
3) C-12 "ruch okrężny"250
4) B-15 "zakaz wjazdu pojazdów o szerokości ponad m", B-16 "zakaz wjazdu pojazdów o wysokości ponad m" lub B-17 "zakaz wjazdu pojazdów o długości ponad m"150
5) B-5 "zakaz wjazdu samochodów ciężarowych", B-18 "zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad.............. t" lub B-19 "zakaz wjazdu pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej większym niż................... t" 500
6) B-8 do B-12 "zakaz wjazdu..."100
7) B-29 "zakaz używania sygnałów dźwiękowych"100
8) B-31 "pierwszeństwo dla nadjeżdżających z przeciwka" 100
9) B-32 "stój – kontrola celna" lub jego odpowiedników200
10) B-35 "zakaz postoju"100
11) B-36 "zakaz zatrzymywania się"100
12) B-37 lub B-38 "zakaz postoju w dni..."100
13) B-39 "strefa ograniczonego postoju" 100
14) C-1 do C-11 "nakaz jazdy..."250
15) C-13 "droga dla rowerów"100
16) C-14 "prędkość minimalna"100
17) C-17 "nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi"400
18) BT-1 "ograniczenie prędkości"100
19) BT-3 "blokada zwrotnicy"200
20) P-2 "linia pojedyncza ciągła"100
21) P-3 "linia jednostronnie przekraczalna"200
22) P-4 "linia podwójna ciągła"200
23) P-7b "linia krawędziowa ciągła"100
24) P-17 "linia przystankowa"100
25) C-18 "nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych"200
26) P-21 "powierzchnia wyłączona"100
Niezatrzymanie pojazdu w związku ze znakiem B-20 "stop"300
Niezatrzymanie pojazdu we właściwym miejscu w związku z nadawanym sygnałem świetlnym100
Niestosowanie się do znaku: 
1) D-11 "początek pasa ruchu dla autobusów" lub D-12 "pas ruchu dla autobusów" oraz P-22 "BUS" 100
2) D-13 "początek pasa ruchu powolnego"100
3) D-18 "parking", D-18a "parking – miejsce zastrzeżone" lub D-18b "parking zadaszony"100
4) D-18 "parking" lub D-18b "parking zadaszony", z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29, albo D-18a "parking – miejsce zastrzeżone", z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29 800
5) P-18 "stanowisko postojowe" i P-24 "miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej" albo P-20 "koperta" i P-24 "miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej", umieszczonego samodzielnie bez znaku pionowego D-18, D-18a lub D-18b800
6) D-19 "postój taksówek"100
7) F-10 "kierunki na pasach ruchu" lub F-11 "kierunki na pasie ruchu" oraz P-8a "strzałka kierunkowa na wprost", P-8b "strzałka kierunkowa do skręcania" lub P-8c "strzałka kierunkowa do zawracania"250
8) BT-4 "stop – zwrotnica eksploatowana jednostronnie"200
9) P-18 "stanowisko postojowe", P-19 "linia wyznaczająca pas postojowy"100
10) P-20 "koperta"100
Niestosowanie się do sygnałów świetlnych przez: 
1) wejście na przejście dla pieszych, jeżeli sygnalizator S-5 nadaje sygnał czerwony200

2) kierującego kolumną pieszych, jeźdźca lub poganiacza, z wyłączeniem naruszenia zakazu wejścia na przejazd kolejowy za sygnalizator lub za inne urządzenie nadające sygnały, przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych

200
kierującego pojazdem, z wyłączeniem naruszenia na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały500
VII. Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Tamowanie lub utrudnianie ruchu
Niezachowanie należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez:  
1) kierującego pojazdem mechanicznymkwota mandatu karnego przypisanego za naruszenie stanowiące znamię zagrożenia powiększona o 1000
2) uczestnika ruchu lub inną osobę znajdującą się na drodze, z wyjątkiem kierującego pojazdem mechanicznymkwota mandatu karnego przypisanego za naruszenie stanowiące znamię zagrożenia powiększona o 500
Niezachowanie należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jeżeli następstwem było naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia przez: 
1) kierującego pojazdem mechanicznym1500/3000
2) uczestnika ruchu lub inną osobę znajdującą się na drodze, z wyjątkiem kierującego pojazdem mechanicznymkwota mandatu karnego przypisanego za naruszenie stanowiące znamię zagrożenia powiększona o 1000, jednak nie niższa niż 1500 
Niezachowanie należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka2500
Tamowanie lub utrudnianie ruchu przez kierującego pojazdem mechanicznymnie niższa niż 500 

Kiedy kwota kary przełamana jest znakiem „/”, wartość po lewej stronie jest podstawową kwotą mandatu. Wartość po prawej stronie znaku „/” jest kwotą mandatu, jaki od 17 września 2022 r. będzie nałożony w razie recydywy (ukaranie po raz drugi za to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat)

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (35)