Geometria kół | Co to właściwie jest?
Właściwie ustawiona geometria kół gwarantuje bezpieczeństwo, pewne prowadzenie i prawidłowe zużycie opon. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zbieżności i innych składowych ustawiania kół, to koniecznie musisz tutaj zajrzeć.
07.11.2010 | aktual.: 20.10.2022 21:21
Pewnie wszyscy z Was słyszeli kiedyś pojęcie geometria kół, jednak niewielu kierowców zdaje sobie sprawę, co to tak naprawdę ono oznacza. Punktem wyjścia do zrozumienia tego terminu jest uświadomienie sobie, jak ustawione są koła w samochodzie. Podstawowymi parametrami ustawienia kół w aucie są: zbieżność kół, kąt ich pochylenia, kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy, a także kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy.
Na początek wytłumaczymy pojęcie zbieżności. Najprościej mówiąc, jest to wartość określająca położenie kół przednich lub tylnych względem siebie. Jeżeli koła skierowane są do wewnątrz, wówczas mówimy, że wartości zbieżności są dodatnie. Jeśli natomiast koła skierowane są na zewnątrz, wówczas wartości te są ujemne.
Kolejnym składowym elementem geometrii jest kąt pochylenia (lub nachylenia) kół. Co to takiego? Patrząc na pojazd z przodu lub z tyłu, jest to kąt zawarty między pionem a płaszczyzną koła. Jeżeli koło pochylone jest na zewnątrz, wtedy mówimy o dodatnim kącie pochylenia. Z kolei gdy koło pochylone jest do wewnątrz, wówczas mamy do czynienia z kątem ujemnym. Tylne koła napędzające oś sztywną mają najczęściej kąt pochylenia równy 0 stopni, natomiast koła prowadzone na wahaczach maja niewielkie położenie ujemne.
Przy ustawianiu geometrii kół musimy również zwrócić uwagę na kąt pochylenia sworznia zwrotnicy. Patrząc na pojazd z przodu lub z tyłu, jest to kąt zawarty pomiędzy sworzniem zwrotnicy a prostą pionową koła. W przypadku nowszych konstrukcji pojazdów mamy do czynienia ze sworzniami kulistymi zastępującymi sworznie zwrotnicy. Wówczas tworzona jest dla takiego pomiaru linia przebiegająca przez oś obrotu tych sworzni podczas skrętu.
Odległość punktów utworzonych przejściem przez płaszczyznę jezdni osi: pochylenia koła i sworznia zwrotnicy nazywa się promieniem zataczania. Jeżeli punkt przecięcia tych osi leży poniżej płaszczyzny jezdni, to promień zataczania określa się jako dodatni, a jeżeli powyżej - jako ujemny.
Na koniec warto wyjaśnić, co to jest kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy. Patrząc na auto z boku, jest to kąt zawarty pomiędzy osią sworznia zwrotnicy a prostą pionową koła, co widać na umieszczonym wyżej schemacie. Jeśli punkt przecięcia osi sworznia zwrotnicy z podłożem wyprzedza punkt styku opony z podłożem, to kąt ten ma wartość dodatnią i jest to tak zwane wyprzedzenie. W przypadku przeciwnym kąt jest ujemny i określa się go mianem opóźnienia osi sworznia zwrotnicy.
Ustawienia geometrii kół dokonuje się za pomocą zmiany długości drążków kierowniczych, drążków zbieżności, a także dokręcając lub odkręcając śruby mocujące wahacz. Koszt takiego zabiegu w zależności od klasy auta wynosi od 50 do 200 złotych. Jeśli dysponujemy nowszym samochodem o dość skomplikowanym napędzie i zawieszeniu, wówczas cena takiej usługi może wynieść nawet kilka tysięcy złotych.
Co musi zrobić mechanik przed sprawdzeniem geometrii kół?
Zanim fachowiec zabierze się do sprawdzenia geometrii kół, na początku powinie zbadać 3 elementy, które bezpośrednio wpływają na jej ustawienie. Na początku zaleca się zajrzeć do silentbloków wahacza. Są to elementy podatne, łączące wahacz z nadwoziem. Te metalowo-gumowe części zużywają się niestety w większości aut z względu na słabe drogi. Przybliżony koszt wymiany tych elementów to około 200 zł.
Następnymi elementami wymagającymi kontroli są sworznie wahaczy łączące wahacze ze zwrotnicami. Jeżeli są zużyte, wówczas podczas pokonywania nierówności z zawieszenia dają się słyszeć stuki. Za wymianę jednego z nich zapłacimy około 70 zł. Kolejnymi częściami, które powinny być sprawdzone, są drążek kierowniczy i jego końcówka. Oznaką zużycia tych elementów jest pojawiający się w nich luz. Za ich wymianę mechanik może zażądać od 70 do 300 zł.
Kolejnym objawem niewłaściwego ustawienia geometrii jest opóźniona reakcja samochodu na ruchy kierownicą. Jeśli podczas pokonywania zakrętów słyszymy popiskiwanie opon, w takiej sytuacji również powinniśmy udać się do serwisu. Gdy przy wyprostowanych kołach podczas najechania na krawężnik lub dziurę zauważmy gwałtowną zmianę położenia kierownicy, wtedy również zalecane jest sprawdzenie geometrii kół.
Czym skutkuje bagatelizowanie tego problemu?
Żadnej usterki w naszym aucie nie możemy lekceważyć, a tym bardziej źle ustawionej geometrii. Dlatego kontrolę ustawienia kół zaleca się przeprowadzać co rok. Skutkiem zaniedbania takiego profilaktycznego zabiegu może być niespodziewane zachowanie się samochodu na drodze np. wpadnięcie w poślizg lub nagłe opuszczenie wyznaczonego toru jazdy.
Kolejnym skutkiem złej geometrii kół jest skrócenie żywotności opon. Widocznym symptomem jest w tym przypadku nierównomierne zużycie bieżnika po wewnętrznej i zewnętrznej stronie opony. Aby uniknąć niemiłych niespodzianek, kontrolujmy geometrię kół profilaktycznie co rok. Pamiętajmy o tym, że sprawność techniczna naszego auta przyczyni się nie tylko do uniknięcia niespodziewanych awarii, ale przede wszystkim zapewni nam bezpieczeństwo na drodze.
