Będą zmiany w prawach jazdy. Jest dyrektywa UE

Władze UE są na finiszu prac nad nową dyrektywą o prawach jazdy i właśnie osiągnęły porozumienie co do ostatecznego brzmienia tego dokumentu. W ciągu czterech lat państwa europejskie będą musiały dostosować swoje krajowe przepisy do zasad, które wskaże dyrektywa. Zmiany, które ona wprowadzi, łatwo nazwać rewolucyjnymi. Jednocześnie z pewnością będą one budzić kontrowersje. Oto najważniejsze nowości.

W myśl zaakceptowanego brzmienia nowej dyrektywy nowych kierowców będzie obowiązywał dwuletni okres próbny. W czasie jego trwania obligatoryjny będzie niższy od ogólnego limit alkoholu we krwi kierujących. Polski rząd już w 2024 r. deklarował, że zamierza wprowadzić okres próbny z zerowym limitem alkoholu. Rządzący ze zmianami w prawie czekali jednak na nowe brzmienie dyrektywy o prawach jazdy. Teraz gdy PE oraz KE się porozumiały, nic nie stoi na przeszkodzie, by zasadę wprowadzić. Co ważne, w myśl dyrektywy okres próbny będzie obowiązywał każdego, kto dopiero uzyska uprawnienia – niezależnie od wieku.

Jednocześnie odmienny niż dla pozostałej części kierowców limit alkoholu wymusi konieczność oznaczania samochodu, którym jedzie kierowca w czasie trwania okresu próbnego. O tym UE już pomyślała. W ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie nowej dyrektywy ma zostać opracowana standardowa plakietka obowiązująca w całej UE.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Nowa dyrektywa o prawach jazdy ma spopularyzować ideę jazdy z doradcą w postaci bardziej doświadczonego kierowcy. Przepisy mają dać możliwość wcześniejszego niż dotąd uzyskania uprawnień, ale osoba, która skorzysta z takiej możliwości, przez pewien okres będzie mogła prowadzić wyłącznie wtedy, gdy na prawym fotelu będzie siedziała osoba z większym doświadczeniem.

Polski rząd już przymierza się do takiego rozwiązania. W myśl założeń prawo jazdy kategorii B będzie można uzyskać po ukończeniu 17. roku życia. Do osiągnięcia pełnoletniości będzie jednak można prowadzić tylko w towarzystwie osoby o większym doświadczeniu, która nie była karana za poważne wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu. Polski rząd wciąż pracuje nad szczegółowymi rozwiązaniami.

Nowa unijna dyrektywa wiele zmieni też w kwestii kierowców zawodowych. Władze UE chcą, by zdobycie prawa jazdy na samochody ciężarowe było możliwe po ukończeniu 18. roku życia. Dziś trzeba mieć przynajmniej 21 lat. Wiek uzyskania prawa jazdy na autobusy również ulegnie obniżeniu – z 24 do 21 lat. Młodsi kierowcy poza prawem jazdy będą jednak mogli zostać zatrudnieni tylko wówczas, gdy będą posiadać specjalny certyfikat kompetencji zawodowych.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów związanych z pracami nad nową dyrektywą o prawach jazdy była kwestia badań lekarskich. Wiele osób obawiało się, że UE nakaże przeprowadzanie badań przy każdej wymianie dokumentu prawa jazdy. Będzie jednak inaczej. W myśl brzmienia projektu dyrektywy, które uzyskało akceptację PE i RE, badanie lekarskie będzie obowiązkowe przed uzyskaniem uprawnień. W kwestii każdego z unijnych państw pozostanie to, czy podczas wymiany dokumentu prawa jazdy trzeba będzie dokonać badania lekarskiego, czy wystarczy jedynie deklaracja samego kierowcy.

Władze Unii Europejskiej w nowej dyrektywie określą jednak maksymalny czas ważności dokumentu prawa jazdy (nie samych uprawnień). Prawo jazdy na samochody osobowe i motocykle nie będzie mogło być ważne dłużej niż 15 lat. Jeśli prawo jazdy w danym kraju jest traktowane jako dowód tożsamości, państwo może skrócić okres ważności dokumentu do 10 lat. Kraje UE mogą samodzielnie zdecydować o skróceniu ważności prawa jazdy w przypadku osób po 65. roku życia. UE nie będzie jednak wymagała przyjęcia takiego rozwiązania. Prawo jazdy na autobus czy samochód ciężarowy będzie mogło być ważne maksymalnie przez 5 lat.

W ciągu pięciu lat i sześciu miesięcy państwa UE mają zaimplementować ogólnoeuropejskie, elektroniczne prawo jazdy. Chodzi o rozwiązanie, które pozwoli na udowodnienie swoich uprawnień zagranicznemu policjantowi bez konieczności posiadania przy sobie plastikowego prawa jazdy. Fizyczne prawa jazdy wciąż będą jednak wydawane. Od kilku lat posiadacze uprawnień uzyskanych w Polsce nie muszą mieć przy sobie prawa jazdy, gdy jeżdżą po naszych drogach. Policja może sama zdalnie zweryfikować, czy dana osoba ma uprawnienia. W ciągu kilku lat ma być tak w całej Unii Europejskiej.

Porozumienie osiągnięte przez Parlament Europejski i Komisję Europejską to duży krok w kierunku zmian w unijnych przepisach. Teraz projekt będzie musiał być formalnie zatwierdzony przez obydwa ciała. Po ogłoszeniu rozwiązania dyrektywy będą musiały zostać wprowadzone w ciągu czterech lat.