Kto musi zapłacić podatek od zakupu samochodu i jak to zrobić?

Zacznijmy od tego, że mowa tu nie o "podatku od zakupu samochodu", choć to określenie jest dość jednoznaczne i każdy wie o co chodzi. Tymczasem jest to podatek od czynności cywilnoprawnych, a zatem nie płacicie za samochód, ale za umowę jaką zawarliście.

Pobiera się go od osoby fizycznej i uiszcza go kupujący. Zobowiązany jest do tego każdy, kto nabył auto na zasadzie umowy sprzedaży. Faktury VAT wystawione przez komisy czy handlarzy z zarejestrowaną działalnością, zwalniają kupującego od zapłaty podatku. Dlatego mówimy tu wyłącznie o samochodzie używanym, ponieważ na nowe zawsze dostaniecie fakturę z salonu.

Kolejnym zwolnieniem jest wartość pojazdu poniżej 1000 zł, przy czym mowa o wartości, a nie cenie. I tu mamy pewien paradoks, bo choć co do zasady płacimy podatek od kwoty na umowie, to jednak urzędy liczą go od wartości auta. O tym za chwilę.

Uwaga! Nie zawsze zakup auta w komisie zwalnia kupującego z zapłaty podatku. Niekiedy komisy jedynie pośredniczą w sprzedaży, ale nie sprzedają samochodu same. Oznacza to, że zawarliście umowę z właścicielem auta, a nie z komisem. W takiej sytuacji również jesteście zobowiązani do zapłaty podatku. Tylko faktura was z tego zwalnia.

Na opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych macie 14 dni od daty zawarcia umowy. Jeżeli na umowie jest jeden nowy właściciel, w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania wypełniacie deklarację PCC-3. Jeżeli jest więcej właścicieli to PCC-3/A.

Należność w wysokości 2 proc. ceny widniejącej na umowie lub ustalonej przez urzędnika wpłacacie na podane przez urząd konto. Nie musicie posiadać ze sobą żadnych dokumentów jeżeli pamiętacie wszystkie dane, czyli swoje, podstawowe samochodu (marka, model, pojemność silnika, rok produkcji, nr rejestracyjny) i datę podpisania umowy sprzedaży.

Sprawę można również załatwić przez internet, wysyłając deklarację drogą elektroniczną i wykonując przelew. Nie wymaga to podpisu elektronicznego. Można także przesłać wydrukowaną deklarację PCC-3 pocztą.

Tak jak wspomniałem, cena samochodu jaką wpisano na umowie nie gra większej roli. Ważna jest wartość rynkowa, a tę nierzadko ustala urzędnik, głównie wtedy gdy stwierdzi, że kwota na umowie jest podejrzanie niska. Zwykle jednak jest tak, że jeżeli samochód był kupiony za kwotę choćby zbliżoną do rynkowej, nie ma żadnych problemów.

Oczywiście urzędnik nie musi widzieć waszego nowego nabytku by to zakwestionować, bo korzysta wyłącznie z katalogów. Jeżeli stan pojazdu odbiega od katalogowego (czyt. przeciętnego jak na swój wiek), wówczas to wy musicie udowodnić, że tak właśnie jest. Możecie w ten sposób obniżyć podstawę opodatkowania o maksymalnie 33 proc.

Kupując auto uszkodzone, dobrze jest wpisać to na umowie sprzedaży wraz z opisem uszkodzeń. Na pewno nie zaszkodzi gdy przyniesiecie do urzędu zdjęcia. Od kwoty ustalonej przez urzędnika można się odwołać, a urząd zleca wtedy badanie sprawy biegłemu. Jeżeli ten stwierdzi, że wartość odbiega od ceny o więcej niż 33 proc., to podatnik zapłaci właściwą kwotę podatku oraz pokryje koszty sporządzenia opinii (ok. 500 zł). Od takiej decyzji również można się odwołać, ale już w izbie skarbowej.

Może być też tak, że kwoty podane przez właściciela przechodzą przez urząd, a ten wzywa go po jakimś czasie do ich skorygowania. Fiskus może to zrobić tuż przed końcem okresu przedawnienia, czyli po prawie 5 latach. Wówczas trzeba się liczyć z odsetkami i to niemałymi.

Gdy uda wam się zapłacić mniejszy podatek od razu, pokazując urzędnikowi zdjęcia pojazdu, to warto je przechowywać przez 5 lat, bo w każdej chwili możecie dostać wezwanie do korekty. Najlepiej złożyć deklarację na miejscu, od razu dowiadując się jaką wartość pojazdu należy wpisać jeżeli macie wątpliwości.

Mija 14 dni, a wy nie zapłaciliście podatku bo zapomnieliście – co wtedy zrobić? Na szczęście skarbówka przewidziała takie sytuacje. Jeżeli urzędnicy sami nie upomnieli się o należą kwotę, macie szanse się zrehabilitować. Wówczas składacie na miejscu tzw. czynny żal, w którym na piśmie przyznajecie się do popełnionego błędu i płacicie kwotę podatku wraz z odsetkami, ale bez kary finansowej.