Taryfikator mandatów 2019: ile wynoszą kary za przekroczenie prędkości?
Taryfikator mandatów na 2019 rok nie wniósł dużych zmian w wysokości kar, jakie czekają na kierowców. Nadal najmocniej karane są takie wyczyny jak przekroczenie prędkości oraz wyprzedzanie na przejściu dla pieszych. Poniżej prezentujemy pełne zestawienie stawek mandatów.
25.07.2019 | aktual.: 28.03.2023 10:18
Prędkość i hamowanie - wysokość mandatów
Ten dział kodeksu traktuje o wykroczeniach polegających na przekraczaniu prędkości. Określa "widełki" mandatowe, czyli kwoty w jakich może zostać wystawiony mandat karny za dane przekroczenie.
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości (art.20 lub art.31 ust.1 pkt 1 Kodeksu Drogowego):
- do 10 km/h: do 50 zł,
- od 11 do 20 km/h: od 50 do 100 zł,
- od 21 do 30 km/h: od 100 do 200 zł,
- od 31 do40 km/h: od 200 do 300 zł,
- od 41 do 50 km/h: od 300 do 400 zł,
- od 51 km/h i więcej: od 400 do 500 zł.
- Hamowanie w sposób powodujący zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienie: od 100 do 300 zł (art.19 ust.2 pkt 2 Kodeksu Drogowego).
- Jazda z prędkością utrudniającą ruch innym kierującym: od 50 do 200 zł (art.19 ust.2 pkt 1 Kodeksu Drogowego).
- Niezachowanie przez kierujących pojazdami objętymi indywidualnym ograniczeniem prędkości albo pojazdami lub zespołami pojazdów o długości większej niż 7 metrów niezbędnego odstępu od pojazdów znajdujących się przed nimi: 200 zł (art.19 ust.3 Kodeksu Drogowego).
- Przekroczenie indywidualnie określonej dopuszczalnej prędkości dla danego pojazdu (art.21 ust.4 Kodeksu Drogowego):
- do 10 km/h: do 50 zł,
- o 11-20 km/h: od 50 do 100 zł,
- o 21-30 km/h: od 100 do 200 zł,
- o 31-40 km/h: od 200 do 300 zł,
- o 41-50 km/h: od 300 do 400 zł,
- o 51 km/h i więcej: od 400 do 500 zł.
Ruch pieszych - wysokość mandatów
Ten fragment dotyczy mandatów, które mogą otrzymać piesi.
- Wchodzenie na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd (art.14 pkt 1 Kodeksu Drogowego):
- na przejściach dla pieszych: 50 zł,
- w miejscach innych niż przejścia dla pieszych: 100 zł.
- Wchodzenie na jezdnię spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi: 100 zł (art.14 pkt 1).
- Przechodzenie przez jezdnię w miejscu, w którym urządzenia zabezpieczające lub przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnik od jezdni: 50 zł (art.14 pkt 7 Kodeksu Drogowego).
- Niestosowanie się do znaków drogowych dotyczących ruchu pieszych: 50 zł (§30).
- Przechodzenie przez jezdnię w miejscach o ograniczonej widoczności drogi (art.14 pkt 2 Kodeksu Drogowego):
- na obszarze zabudowanym: 50 zł,
- na obszarze niezabudowanym 100 zł.
- Zwalnianie kroku lub zatrzymywanie się bez uzasadnionej potrzeby podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko: 50 zł (art.14 pkt 3 Kodeksu Drogowego).
- Przebieganie przez jezdnię: 50 zł (art.14 pkt 4 Kodeksu Drogowego).
- Chodzenie po torowisku: 50 zł (art.14 pkt 5 Kodeksu Drogowego).
- Wchodzenie na torowisko gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub rozpoczęto ich opuszczanie: 100 zł (art.14 pkt 6 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie obowiązku korzystania przez pieszego z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku – z pobocza: 50 zł (art.11 ust.1 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie przez pieszego idącego po poboczu lub jezdni obowiązku poruszania się po lewej stronie drogi: 50 zł (art.11 ust.2 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie przez pieszych obowiązku poruszania się po jezdni jeden za drugim: 50 zł (art.11 ust.3 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie obowiązku korzystania z przejść dla pieszych podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko: 50 zł (art.13 Kodeksu Drogowego).
- Korzystanie z dróg niedostępnych dla pieszych: 50 zł (art.45 ust.1 pkt 4 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie przepisów dotyczących ruchu pieszych na drogach dla rowerów: 50 zł (art.11 ust.4 Kodeksu Drogowego).
- Niestosowanie się do obowiązku używania elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu drogowego przez pieszego poruszającego się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub chodniku: do 100 zł (art.11 ust.4a Kodeksu Drogowego).
Przepisy dotyczące ruchu pojazdów - wysokość mandatów
Przepisy ogólne dotyczące pojazdów i kar za naruszenia bezpieczeństwa jazdy.
- Zajmowanie więcej niż jednego, wyznaczonego na jezdni, pasa ruchu: 150 zł (art.16 ust.4 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie obowiązku poruszania się po poboczu przez kierującego pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem, wózkiem ręcznym albo osobę prowadzącą pojazd napędzany silnikiem: 100 zł (art.16 ust.5 Kodeksu Drogowego).
- Nieustąpienie miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu przez kierującego pojazdem: 250 zł (art.16 ust.6 Kodeksu Drogowego).
- Niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa podczas jazdy: 100 zł (art.39 ust.1 Kodeksu Drogowego).
- Przewożenie dziecka w pojeździe:
- poza fotelikiem ochronnym lub innym urządzeniem do przewożenia dzieci: 150 zł (art.45 ust.2 pkt 5 lub art.39 ust.3 Kodeksu Drogowego),
- w foteliku ochronnym, siedzącego tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu pojazdu wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera: 150 zł (art.45 ust.2 pkt 4 Kodeksu Drogowego).
- Kierowanie pojazdem przewożącym pasażerów niekorzystających z pasów bezpieczeństwa: 100 zł (art.45 ust.2 pkt 3 Kodeksu Drogowego).
- Nieużywanie kasku ochronnego odpowiadającego właściwym warunkom technicznym podczas jazdy motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem: 100 zł (art.40 ust.1 Kodeksu Drogowego).
- Kierowanie motocyklem, czterokołowcem lub motorowerem przewożącym pasażera nieużywającego kasku ochronnego odpowiadającego właściwym warunkom technicznym: 100 zł (art.45 ust.2 pkt 3 Kodeksu Drogowego).
- Przewożenie osoby w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu na rowerze lub motorowerze albo motocyklu poza bocznym wózkiem: 150 zł (art.45 ust.2 pkt 2 Kodeksu Drogowego).
- Korzystanie podczas jazdy z telefonu wymagające trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku przez kierującego pojazdem: 200 zł (art.45 ust.2 pkt 1 Kodeksu Drogowego).
- Wjeżdżanie na pas między jezdniami: 100 zł (art.45 ust.1 pkt 5 Kodeksu Drogowego).
- Niedopełnienie obowiązków przez uczestników wypadku poprzez nieusunięcie pojazdu z miejsca wypadku, w którym nie było zabitego lub rannego: 150 zł (art.44 ust.1 pkt 3 lub ust.3 Kodeksu Drogowego).
- Nieużywanie elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu przez osobę wykonującą roboty lub inne czynności na drodze: 150 zł (art.41 Kodeksu Drogowego).
- Brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdów do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego: 300 zł (art.55 ust.1 Kodeksu Drogowego).
Włączanie się do ruchu - wysokość mandatów
Przepisy te określają kary za niestosowanie się do zasad pierwszeństwa ruchu.
- Nieustąpienie pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu podczas włączania się do ruchu: 300 zł (art.17 ust.2 Kodeksu Drogowego).
- Uniemożliwienie włączenia się do ruchu autobusowi (trolejbusowi) sygnalizującemu zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię z oznaczonego przystanku na obszarze zabudowanym: 200 zł (art.18 ust.1 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie obowiązków przez kierującego pojazdem zbliżającego się do miejsca postoju autobusu szkolnego: 200 zł (art.18a ust.1).
Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu - wysokość mandatów
Poniżej wymienione są kary za zawracanie w zabronionych miejscach i np. utrudnianie lub tamowanie ruchu.
- Zawracanie w warunkach, w których mogłoby to zagrażać bezpieczeństwu ruchu lub ruch ten utrudnić: od 200 do 400 zł (art.22 ust.6 pkt 4 Kodeksu Drogowego)
- Zawracanie w tunelach, na mostach i wiaduktach oraz na drogach jednokierunkowych: 200 zł (art.22 ust.6 pkt 1 Kodeksu Drogowego)
- Utrudnianie lub tamowanie ruchu poprzez niesygnalizowanie lub błędne sygnalizowanie manewru: 200 zł (art.22 ust.5 Kodeksu Drogowego)
- Nieodpowiednie ustawienie pojazdu na jezdni przed skręceniem: 150 zł (art.22 ust.2 Kodeksu Drogowego)
- Nieustąpienie pierwszeństwa przez kierującego pojazdem zmieniającego zajmowany pas ruchu: 250 zł (art.22 ust.4 Kodeksu Drogowego)
Wymijanie, omijanie i cofanie - wysokość mandatów
Poniżej wymienione są przewinienia i kary, jakie może nałożyć policjant na kierującego, który nie stosuje się do reguł ruchu pojazdów.
- Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu: 500 zł (art.26 ust.3 pkt 2 Kodeksu Drogowego)
- Omijanie pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd kolejowy w sytuacji, w której wymagało to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu: 250 zł (art.28 ust.3 pkt 4 Kodeksu Drogowego)
- Utrudnianie ruchu podczas cofania: od 50 do 200 zł (art.23 ust.1 pkt 3 Kodeksu Drogowego)
- Naruszenie zakazów cofania w tunelach, na mostach i wiaduktach: 200 zł (art.23 ust.2 Kodeksu Drogowego)
Wyprzedzanie - wysokość mandatów
- Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych lub bezpośrednio przed nimi: 200 zł (art.26 ust.3 pkt 1 Kodeksu Drogowego)
- Wyprzedzanie na przejazdach dla rowerzystów lub bezpośrednio przed nimi: 200 zł (art.27 ust.4 Kodeksu Drogowego)
- Naruszenie przez kierującego obowiązku upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy:
- ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu: 250 zł (art.24 ust.1 pkt 1 Kodeksu Drogowego),
- kierujący jadący za nim nie rozpoczął manewru wyprzedzania: 250 zł (art.24 ust.1 pkt 2 Kodeksu Drogowego).
- Naruszenie zakazu wyprzedzania pojazdu silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia: 300 zł (art.24 ust.7 pkt 1 Kodeksu Drogowego)
- Naruszenie zakazu wyprzedzania na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi: 300 zł (art.24 ust.7 pkt 2 Kodeksu Drogowego)
- Naruszenie zakazu wyprzedzania na skrzyżowaniach: 300 zł (art.24 ust.7 pkt 3 Kodeksu Drogowego)
- Wyprzedzanie na przejazdach kolejowych albo tramwajowych i bezpośrednio przed nimi: 300 zł (art.28 ust.3 pkt 3 lub ust.6 Kodeksu Drogowego)
- Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu: 300 zł (art.24 ust.2 Kodeksu Drogowego)
- Wyprzedzanie z niewłaściwej strony: 200 zł (art.24 ust.3–5 Kodeksu Drogowego)
- Zwiększanie prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym: 350 zł (art.24 ust.6 Kodeksu Drogowego)
- Niestosowanie się przez kierującego pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika do obowiązku zjechania jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzenia: 100 zł (art.24 ust.6 Kodeksu Drogowego)
- Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym: 300 zł (art.24 ust.11 Kodeksu Drogowego)
Przecinanie się kierunków ruchu - wysokość mandatów
Poniższa lista zawiera przewinienia i kary dla kierujących, którzy np. nie ustąpili pieszym lub innym pojazdom.
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu: 350 zł (art.26 ust.1 Kodeksu Drogowego)
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa pieszym na skrzyżowaniu przy skręcaniu w drogę poprzeczną: 350 zł (art.26 ust.2)
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa pieszym przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych albo podczas jazdy po placu, na którym ruch pieszych i pojazdów odbywa się po tej samej powierzchni: 350 zł (art.26 ust.4)
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe dla rowerzystów: 350 zł (art.27 ust.1)
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić: 350 zł (art.27 ust.1a)
- Nieustąpienie przez kierującego pojazdem pierwszeństwa rowerowi przy przejeżdżaniu przez drogę dla rowerów poza jezdnią: 350 zł (art.27 ust.3)
- Niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej: 350 zł (art.26 ust.7)
- Naruszenie obowiązku usunięcia pojazdu unieruchomionego na przejeździe kolejowym (tramwajowym) lub ostrzegania kierujących pojazdami szynowymi w sytuacji, w której usunięcie pojazdu nie było możliwe: 300 zł (art.28 ust.4)
- Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu w takim miejscu i na taki czas aby umożliwić pieszym swobodny dostęp do pojazdów komunikacji publicznej – w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku: 100 zł (art.26 ust.6)
- Naruszenie zakazu objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone: 300 zł (art.28 ust.3 pkt 1)
Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza - wysokość mandatów
Poniżej wymieniamy listę przewinień i kar dla kierowców, którzy nie używają świateł, lub robią to nieprawidłowo.
- Niewłączanie przez kierującego pojazdem wymaganych świateł w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza: 200 zł (art.30 ust.1 pkt 1)
- Naruszenie przez kierującego pojazdem innym niż silnikowy zakazu wyprzedzania innych pojazdów w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza oraz obowiązku korzystania z pobocza drogi, a jeżeli nie jest to możliwe – to jazdy jak najbliżej krawędzi jezdni: 100 zł (art.30 ust.1 pkt 2)
- Nadużywanie sygnałów dźwiękowych lub świetlnych: 100 zł (art.29 ust.2 pkt 1)
- Używanie sygnałów dźwiękowych na obszarze zabudowanym: 100 zł (art.29 ust.2 pkt 2)
- Używanie tylnych świateł przeciwmgłowych przy normalnej przejrzystości powietrza: 100 zł (art.30 ust.3)
Nieprawidłowe holowanie - wysokość mandatów
Poniżej wymieniamy listę przewinień i kar za niewłaściwie wykonywanie holowania.
- Holowanie pojazdu, w którym znajduje się kierujący niemający wymaganych uprawnień do kierowania tym pojazdem: 250 zł (art.31 ust.1 pkt 3)
- Holowanie pojazdu na połączeniu sztywnym, jeżeli nie jest sprawny co najmniej jeden układ hamulcowy, albo na połączeniu giętkim, jeżeli nie są sprawne dwa układy hamulcowe: 250 zł (art.31 ust.1 pkt 6)
- Holowanie pojazdu o niesprawnym układzie kierowniczym lub niesprawnych hamulcach: 250 zł (art.31 ust.2 pkt 1)
- Holowanie pojazdu na połączeniu giętkim, jeżeli w pojeździe tym działanie układu hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest unieruchomiony: 250 zł (art.31 ust.2 pkt 2)
- Holowanie więcej niż jednego pojazdu, z wyjątkiem pojazdu członowego: 250 zł (art.31 ust.2 pkt 3)
- Holowanie pojazdem z przyczepą (naczepą): 250 zł (art.31 ust.2 pkt 4)
- Naruszenie przez kierującego warunków holowania poprzez:
- niewłączanie w pojeździe holującym świateł mijania: 100 zł (art.31 ust.1 pkt 2),
- nieprawidłowe połączenie pojazdu holowanego z holującym: 150 zł (art.31 ust.1 pkt 4),
- brak oznaczenia lub niewłaściwe oznaczenie pojazdu holowanego: 150 zł (art.31 ust.1 pkt 5),
- niezachowanie właściwej odległości między pojazdami holowanym a holującym: 100 zł (art.31 ust.1 pkt 7),
- niewłaściwe oznakowanie połączenia między pojazdami (holu) albo brak takiego oznakowania: 50 zł (art.31 ust.1 pkt 7).
Ruch rowerów, motorowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz zwierząt - wysokość mandatów
Lista przewinień i kar dla innych uczestników ruchu, które opisano w kodeksie drogowym:
- Naruszenie przez kierującego rowerem obowiązku przewożenia dziecka do lat 7 na dodatkowym siodełku: 50 zł (art.33 ust.2)
- Naruszenie przez kierującego rowerem obowiązku korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić: 50 zł (art.33 ust.1)
- Nieustąpienie miejsca pieszym przez kierującego rowerem korzystającego z drogi dla rowerów i pieszych: 50 zł (art.33 ust.1)
- Nieopuszczenie przez kierującego rowerem śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku: 50 zł (art.33 ust.1a)
- Naruszenie przez kierującego rowerem lub motorowerem zakazu jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu: 50 zł (art.33 ust.3 pkt 1)
- Utrudnianie poruszania się innym uczestnikom ruchu przez kierującego rowerem jadącego po jezdni obok innego roweru lub motoroweru: 200 zł (art.33 ust.3 pkt 1)
- Naruszenie przez kierującego rowerem lub motorowerem zakazu jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach: 50 zł (art.33 ust.3 pkt 2)
- Naruszenie przez kierującego rowerem lub motorowerem zakazu czepiania się pojazdów: 100 zł (art.33 ust.3 pkt 3)
- Naruszenie przez kierującego rowerem przepisów o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych: 50 zł (art.33 ust.5)
- Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni: 100 zł (art.34 ust.5 pkt 2)
- Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu pozostawiania pojazdu niezabezpieczonego przed ruszeniem: 100 zł (art.34 ust.5 pkt 3)
- Naruszenie przez kierującego pojazdem zaprzęgowym zakazu jazdy pojazdami na płozach bez dzwonków lub grzechotek: 50 zł (art.34 ust.5 pkt 4)
- Naruszenie przez jeźdźca lub poganiacza obowiązku korzystania z określonej drogi lub części drogi: 100 zł (art.35 ust.1)
- Pędzenie zwierząt płochliwych niesprawnych fizycznie lub niedających sobą kierować: 50 zł (art.35 ust.2)
- Pędzenie zwierząt bez odpowiedniego nadzoru, a pojedynczych bez uwięzi: 50 zł (art.37 ust.1)
- Naruszenie przez poganiacza obowiązku poruszania się po lewej stronie pędzonych zwierząt: 50 zł (art.37 ust.2 pkt 1)
- Naruszenie przez poganiacza obowiązku używania, w okresie niedostatecznej widoczności, odpowiedniego oświetlenia: 50 zł (art.37 ust.2 pkt 2)
- Naruszenie przez poganiacza zakazu pędzenia zwierząt po określonych drogach: 50 zł (art.37 ust.4 pkt 1)
- Naruszenie przez poganiacza zakazu przepędzania zwierząt w poprzek drogi w miejscu niewidocznym na dostateczną odległość: 50 zł (art.37 ust.4 pkt 3)
- Naruszenie przez poganiacza zakazu zatrzymywania zwierząt na jezdni: 50 zł (art.37 ust.4 pkt 4)
- Naruszenie przez poganiacza zakazu dopuszczania do zajmowania przez zwierzęta więcej niż prawej połowy jezdni albo drogi dla pieszych lub rowerów: 50 zł (art.37 ust.4 pkt 5)
- Naruszenie nakazu, aby w czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd zaprzęgowy znajdował się poza jezdnią: 50 zł (art.46 ust.3)
- Pozostawienie pojazdu zaprzęgowego na postoju bez zachowania środków ostrożności niezbędnych do uniknięcia wypadku: 50 zł (art.46 ust.5)
- Naruszenie wprowadzonych przez radę powiatu zakazów pędzenia zwierząt: 50 zł (art.37 ust.5)
Autostrady i drogi ekspresowe - wysokość mandatów
Poniżej wymieniamy wykroczenia, których dopuszczają się kierowcy jeżdżący autostradami i drogami ekspresowymi, a także przypisane do nich kary.
- Naruszenie zakazu zawracania na autostradzie lub drodze ekspresowej: 300 zł (art.22 ust.6 pkt 2)
- Cofanie na autostradzie lub drodze ekspresowej: 300 zł (art.23 ust.2)
- Wjazd na autostradę lub drogę ekspresową pojazdem, dla ruchu którego drogi te nie są przeznaczone: 250 zł (art.45 ust.1 pkt 4)
- Zatrzymanie lub postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innych miejscach niż wyznaczone w tym celu: 300 zł (art.49 ust.3)
- Nieusunięcie z jezdni pojazdu unieruchomionego z przyczyn technicznych oraz nieostrzeganie innych uczestników ruchu: 300 zł (art.49 ust.3)
- Niesygnalizowanie lub niewłaściwe sygnalizowanie postoju pojazdu silnikowego z powodu uszkodzenia lub wypadku na autostradzie lub drodze ekspresowej: 300 zł (art.50 ust.1 pkt 1)
Nieprawidłowe zatrzymanie i postój - wysokość mandatów
Lista opisanych w kodeksie drogowym wykroczeń dotyczących zatrzymania i postoju pojazdu.
- Zatrzymanie lub postój pojazdu w warunkach, w których nie jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących lub powoduje utrudnienie ruchu: od 100 do 300 zł (art.46 ust.1)
- Niezachowanie wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem przez kierującego pojazdem w tunelu, podczas zatrzymania wynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego: 100 zł (art.47a)
Zatrzymywanie pojazdu:
- na przejeździe kolejowym lub tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania: 300 zł (art.49 ust.1 pkt 1),
- na przejściu dla pieszych lub na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem, a na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu – także za nimi: od 100 do 300 zł (art.49 ust.1 pkt 2),
- w tunelu, na moście lub na wiadukcie: 200 zł (art.49 ust.1 pkt 3),
- na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli kierujący pojazdami wielośladowymi są zmuszeni do najeżdżania na tę linię: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 4),
- na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni lub na poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 5),
- w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli pojazd je zasłania: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 6),
- przy lewej krawędzi jezdni: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 7),
- na pasie między jezdniami: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 8),
- w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką – na całej jej długości: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 9),
- w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 10),
- na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów lub w śluzie rowerowej, z wyjątkiem roweru: 100 zł (art.49 ust.1 pkt 11).
- Brak sygnalizowania lub niewłaściwe sygnalizowanie postoju pojazdu z powodu uszkodzenia lub wypadku: 150 zł (art.50 ust.1 pkt 2)
- Naruszenie warunków dopuszczalności zatrzymania lub postoju pojazdu na chodniku: 100 zł (art. 47)
- Naruszenie obowiązku zatrzymania pojazdu na jezdni jak najbliżej jej krawędzi i równolegle do niej: 100 zł (art.46 ust. 2)
- Naruszenie obowiązku umieszczania pojazdu (z wyjątkiem pojazdu zaprzęgowego) poza jezdnią w czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym: od 150 do 300 zł (art.46 ust.3)
- Naruszenie zakazu postoju w miejscach utrudniających wjazd lub wyjazd: 100 zł (art.49 ust.2 pkt 1)
- Naruszenie zakazu postoju w miejscach utrudniających dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub wyjazd tego pojazdu: 100 zł (art.49 ust.2 pkt 2)
- Naruszenie zakazu postoju przed lub za przejazdem kolejowym na odcinku od przejazdu do słupka wskaźnikowego z jedną kreską: 100 zł (art.49 ust.2 pkt 3)
- Naruszenie zakazu postoju w strefie zamieszkania w miejscach innych niż wyznaczone: 100 zł (art.49 ust.2 pkt 4)
- Naruszenie zakazu postoju na obszarze zabudowanym pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 16 ton lub o długości przekraczającej 12 m: od 200 do 300 zł (art.49 ust.2 pkt 5)
Używanie świateł zewnętrznych - wysokość mandatów
- Jazda bez wymaganych świateł od zmierzchu do świtu: 200 zł (art.51 ust.1)
- Jazda bez wymaganych świateł od świtu do zmierzchu: 100 zł (art.51 ust.1)
- Jazda bez wymaganych świateł pojazdami niewyposażonymi w światła mijania, drogowe lub do jazdy dziennej: 100 zł (art.51 ust.6)
- Jazda bez wymaganych świateł w tunelu, niezależnie od pory doby: 200 zł (art.51 ust.1)
- Nieużywanie wymaganego oświetlenia podczas zatrzymania lub postoju w warunkach niedostatecznej widoczności: od 150 do 300 zł (art.52 ust.1)
- Korzystanie ze świateł drogowych w sposób niezgodny z przepisami: 200 zł (art.51 ust.3)
- Naruszenie warunków dopuszczalności używania przednich świateł przeciwmgłowych: 100 zł (art.51 ust.5)
- Używanie "szperacza" podczas jazdy: 100 zł (art.52 ust.3)
Używanie pojazdów w ruchu drogowym - wysokość mandatów
- Bezpodstawne korzystanie z ułatwień w ruchu drogowym przez kierującego pojazdem uprzywilejowanym: 300 zł (art.53 ust.2)
- Używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim: 200 zł (art.60 ust.1 pkt 1)
- Zakrywanie świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych: 200 zł (art.60 ust.1 pkt 2)
- Zakrywanie tablic rejestracyjnych lub innych wymaganych tablic albo znaków, które powinny być widoczne: 100 zł (art.60 ust.1 pkt 1)
- Oddalenie się kierującego od pojazdu, gdy silnik jest w ruchu: 50 zł (art.60 ust.2 pkt 1)
- Używanie opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciwślizgowymi: 100 zł (art.60 ust.2 pkt 5)
- Używanie łańcuchów przeciwślizgowych na oponach na drodze niepokrytej śniegiem: 100 zł (art.60 ust.3)
- Wjeżdżanie między jadące w kolumnie rowery lub wózki rowerowe: 200 zł (art.32 ust.6)
Naruszenie przepisów dotyczących przewozu dzieci lub młodzieży przez:
- kierującego pojazdem przewożącym dzieci lub młodzież: 200 zł (art.57 ust.1),
- oznaczenie pojazdu tablicami informującymi, że przewożone są nim dzieci lub młodzież, w czasie gdy dzieci lub młodzież nie są przewożone: 50 zł (art.57 ust.3),
- kierującego innym pojazdem: 200 zł (art.57 ust.2).
Niedopełnienie przez kierującego autobusem szkolnym obowiązku:
- włączenia świateł awaryjnych podczas wsiadania lub wysiadania dzieci: 200 zł (art.57a ust.1)
- zdjęcia, zasłonięcia lub złożenia tablicy z napisem \autobus szkolny\ i jeżeli są przewożone inne osoby lub nie przewozi się żadnych osób: 50 zł (art.57a ust.3)
- Naruszenie przepisów dotyczących przewozu osób niepełnosprawnych przez kierującego pojazdem przewożącym takie osoby: 200 zł (art.58 ust.1)
- Niezachowanie szczególnej ostrożności przez kierującego pojazdem, który omija pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych: 200 zł (art.58 ust.2)
- Naruszenie przepisów o obowiązku wysyłania przez pojazdy żółtych sygnałów błyskowych: 200 zł (art.54 ust.1)
- Bezpodstawne używanie żółtego sygnału błyskowego: 100 zł (art.54 ust.4)
- Ozdabianie tablic rejestracyjnych oraz umieszczanie z przodu lub z tyłu pojazdu znaków, napisów lub przedmiotów ograniczających czytelność tych tablic: 50 zł (art.60 ust.1 pkt 3)
- Używanie pojazdu na obszarze zabudowanym w sposób powodujący uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin do środowiska lub nadmiernym hałasem: do 300 zł (art.60 ust.2 pkt 2)
- Nieoznaczenie pojazdu zarejestrowanego za granicą znakiem określającym państwo rejestracji: 100 zł (art.59 ust.2)
- Umieszczenie na pojeździe znaku określającego inne państwo niż to, w którym pojazd został zarejestrowany: 100 zł (art.60 ust.1 pkt 4)
- Pozostawienie pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudowanym: 100 zł (art.60 ust.2 pkt 3)
Przewóz ładunków i ciągnięcie przyczep - wysokość mandatów
- Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający światła lub urządzenia sygnalizacyjne: 200 zł (art.61 ust.2 pkt 4)
- Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający tablice rejestracyjne lub inne tablice albo znaki, w które pojazd jest wyposażony: 100 zł (art.61 ust.2 pkt 4)
- Przewożenie ładunku nieoznaczonego lub oznaczonego w niewłaściwy sposób: 150 zł (art.61 ust.8)
- Niezabezpieczenie urządzeń służących do mocowania ładunku przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy: 200 zł (art.61 ust.4)
- Naruszenie przepisów o przewozie ładunków sypkich: 150 zł (art.61 ust.5)
- Ciągnięcie przyczepy o rzeczywistej masie całkowitej większej niż dopuszczalna w odniesieniu do określonego rodzaju pojazdu ciągnącego: od 100 do 300 zł (art.62 ust.1)
Przewóz osób - wysokość mandatów
Lista wykroczeń i kar, które narażają się osoby niewłaściwie przewożące pasażerów.
- Przewóz osób pojazdem nieprzeznaczonym lub nieprzystosowanym do tego celu: 100 zł za każdą osobę przewożoną w niewłaściwy sposób, nie więcej niż 500 zł (art.63 ust.1)
- Przewóz osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu albo wynikających z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji: 100 zł za każdą osobę przewożoną w niewłaściwy sposób, nie więcej niż 500 zł (art.63 ust.1)
- Naruszenie warunków przewozu osób w przyczepach: 100 zł (art.63 ust.3)
- Naruszenie warunków dopuszczalności przewozu osób samochodem ciężarowym poza kabiną kierowcy: 100 zł (art.63 ust.2)
- Naruszenie zakazu palenia tytoniu lub spożywania pokarmów w czasie jazdy: 50 zł (art.63 ust.5)
Kierujący pod wpływem alkoholu - wysokość mandatów
Lista wykroczeń, których może dopuścić się kierowca, także jeśli prowadzi pod wpływem alkoholu.
- Kierowanie pojazdem silnikowym, z wyłączeniem czterokołowca lekkiego, lub tramwajem przez osobę niemającą:
- uprawnienia do kierowania pojazdami: 500 zł (art.3 w zw. z art.4–7)
- uprawnienia wymaganego dla danego rodzaju pojazdu: 300 zł (art.3 w zw. z art.4–7)
- Kierowanie motorowerem lub czterokołowcem lekkim przez osobę niemającą do tego uprawnienia: 200 zł (art.3 w zw. z art.4–6)
- Kierowanie bez uprawnienia rowerem, wózkiem rowerowym lub pojazdem zaprzęgowym: 100 zł (art.3 w zw. z art.7 ust.1 pkt 2 lub 3)
- Kierowanie pojazdem przez osobę nieposiadającą przy sobie wymaganych dokumentów - dotyczy prawa jazdy: 50 zł za brak każdego z dokumentów, nie więcej niż 250 zł (art.38)
- Kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka działającego podobnie do alkoholu: 500 zł (art.45 ust.1 pkt 1)
- Kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka: od 300 do 500 zł (art.45 ust.1 pkt 1)
Inne wykroczenia - wysokość mandatów
Wielu wykroczeń nie udało się przypisać do konkretnych grup, więc poniżej lista innych wykroczeń opisanych w kodeksie drogowym.
- Samowolne umieszczanie, usuwanie, włączanie, wyłączanie, zmiana położenia lub zasłanianie znaku, sygnału drogowego oraz urządzenia ostrzegawczo-zabezpieczającego lub kontrolnego: 400 zł (art.45 ust.1 pkt 8)
- Używanie pojazdu niszczącego nawierzchnię drogi: 300 zł (art.39 ust.1 pkt 2)
- Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu przez osobę niemającą wymaganych uprawnień: 300 zł (art.3 w zw. z art.7 ust.1 pkt 2 lub 3)
- Dopuszczenie przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do jazdy na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdu:
- nienależycie zaopatrzonego w wymagane urządzenia lub przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swojego przeznaczenia: od 50 do 200 zł (art.66)
- pomimo braku wymaganych dokumentów stwierdzających dopuszczenie pojazdu do ruchu: 50 zł (art.71)
- Zaśmiecanie lub zanieczyszczanie drogi publicznej: od 50 do 200 zł (art.45 ust.1 pkt 9)
- Samowolne umieszczanie na drodze znaków, napisów lub symboli: 100 zł (art.45 ust.1 pkt 10)
- Wypasanie zwierzęcia gospodarskiego w pasie drogowym: 50 zł (art.39 ust.1 pkt 10)
- Uchylanie się od obowiązku utrzymania w należytym stanie zjazdów z dróg publicznych do przyległych nieruchomości: 200 zł (art.30)
- Uchylanie się od obowiązku oczyszczania i usuwania błota, kurzu, śniegu lub lodu z odcinków dróg publicznych o twardej nawierzchni przechodzących przez obszary o zabudowie ciągłej lub skupionej poza miastami lub osiedlami: 200 zł (art.5)
- Naruszenie przepisów w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach: od 200 do 500 zł (§ 2)
- Posługiwanie się przez osobę do tego nieuprawnioną kartą parkingową, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym: 300 zł (art.8 ust.1 lub 2)
- Posługiwanie się przez osobę do tego nieuprawnioną kartą parkingową, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. , i jednocześnie niestosowanie się do znaków drogowych:
- B-3 „zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych”, B-3a „zakaz wjazdu autobusów”, B-4 „zakaz wjazdu motocykli”: 550 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 18 ust.1–3)
- B-10 „zakaz wjazdu motorowerów”: 400 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 18 ust.11)
- B-35 „zakaz postoju”, B-37 lub B-38 „zakaz postoju w dni …”: 400 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 28 ust.1 albo 6)
- B-39 „strefa ograniczonego postoju”: 400 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 29)
- D-18 „parking” lub D-18b „parking zadaszony”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29, albo D-18a „parking – miejsce zastrzeżone”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29: 800 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 52 ust.6 w zw. z § 2 ust.4 albo § 52 ust.4 w zw. z § 2 ust.4)
- P-18 „stanowisko postojowe” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” albo P-20 „koperta” i P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”, umieszczonego samodzielnie bez znaku pionowego D-18, D-18a lub D-18b: 800 zł (art.8 ust.1 lub 2 i § 90 ust.2 i § 92 albo § 90 ust.4 i § 92)
Znaki i sygnały drogowe - wysokość mandatów
Za niestosowanie się do różnych znaków drogowych przewidziano różne mandaty. Poniżej publikujemy pełną listę.
Niestosowanie się do znaków:
- B-3 \zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych”, B-3a \zakaz wjazdu autobusów”, B-4 \zakaz wjazdu motocykli”, B6 \zakaz wjazdu ciągników rolniczych” lub B-7 \zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z przyczepą”: 250 zł (§18 ust.1–3),
- B-13 do B-14 \zakaz wjazdu...”: 250 zł (§ 19),
- C-12 \ruch okrężny”: 250 zł (§36 ust.1),
- B-15 \zakaz wjazdu pojazdów o szerokości ponad .. m”, B-16 \zakaz wjazdu pojazdów o wysokości ponad .. m” lub B-17 \zakaz wjazdu pojazdów o długości ponad .. m”: 150 zł (§20 ust.1–3),
- B-5 \zakaz wjazdu samochodów ciężarowych”, B-18 \zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad …… t” lub B-19 \zakaz wjazdu pojazdów o nacisku osi większym niż …… t”: 500 zł (§ 18 ust.4 i 5, § 20 ust.4 lub § 20 ust.5 i 6)
- B-8 do B-12 \zakaz wjazdu...”: 100 zł (§18 ust.9–13),
- B-29 \zakaz używania sygnałów dźwiękowych”: 100 zł (§24 ust.1),
- B-31 \pierwszeństwo dla nadjeżdżających z przeciwka”: 100 zł (§ 25),
- B-32 \stój – kontrola celna” lub jego odpowiedników: 200 zł (§ 26),
- B-35 \zakaz postoju”: 100 zł (§28 ust.1),
- B-36 \zakaz zatrzymywania się”: 100 zł (§28 ust.2),
- B-37 lub B-38 \zakaz postoju w dni...”: 100 zł (§28 ust.6),
- B-39 \strefa ograniczonego postoju”: 100 zł (§ 29),
- C-1 do C-11 \nakaz jazdy...”: 250 zł (§ 35),
- C-13 \droga dla rowerów”: 100 zł (§37 ust.1),
- C-14 \prędkość minimalna”: 100 zł (§38 ust.1),
- C-17 \nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z materiałami niebezpiecznymi”: 400 zł (§ 41),
- BT-1 \ograniczenie prędkości”: 100 zł (§81 ust.1 i 2),
- BT-3 \blokada zwrotnicy”: 200 zł (§81 ust.3),
- P-2 \linia pojedyncza ciągła”: 100 zł (§86 ust.3),
- P-3 \linia jednostronnie przekraczalna”: 200 zł (§86 ust.4),
- P-4 \linia podwójna ciągła”: 200 zł (§86 ust.5),
- P-7b \linia krawędziowa ciągła”: 100 zł (§86 ust.8 pkt 2),
- P-17 \linia przystankowa”: 100 zł (§90 ust.1),
- C-18 \nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych”: 200 zł (§ 42),
- P-21 \powierzchnia wyłączona”: 100 zł (§90 ust.5).
- Niezatrzymanie pojazdu w związku ze znakiem B-20 "stop”: 100 zł (§21 ust.1 pkt 1)
- Niezatrzymanie pojazdu we właściwym miejscu w związku z nadawanym sygnałem świetlnym: 100 zł (§99 §102 ust.4 §107)
Niestosowanie się do znaku:
- D-11 \początek pasa ruchu dla autobusów” lub D-12 \pas ruchu dla autobusów” oraz P-22 „BUS”: 100 zł (§49 ust.1 lub 2 §91 ust.1),
- D-13 \początek pasa ruchu powolnego”: 100 zł (§49 ust.3),
- D-18 „parking”, D-18a „parking – miejsce zastrzeżone” lub D-18b \parking zadaszony”: 100 zł (§52 ust.1–3, ust.4),
- D-18 \parking” lub D-18b \parking zadaszony”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29, albo D-18a \parking – miejsce zastrzeżone”, z umieszczoną pod znakiem tabliczką T-29: 500 zł (§52 ust.6),
- P-18 \stanowisko postojowe” i P-24 \miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” albo P-20 \koperta” i P-24 \miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”, umieszczonego samodzielnie bez znaku pionowego D-18, D-18a lub D-18b: 500 zł (§90 ust.2 i §92),
- D-19 \postój taksówek”: 100 zł (§ 53),
- F-10 \kierunki na pasach ruchu” lub F-11 „kierunki na pasie ruchu” oraz P-8a „strzałka kierunkowa na wprost”, P-8b „strzałka kierunkowa do skręcania” lub P-8c „strzałka kierunkowa do zawracania”: 250 zł (§ 72),
- BT-4 „stop - \zwrotnica eksploatowana jednostronnie”: 200 zł (§81 ust.4),P-18 \stanowisko postojowe”, P-19 \linia wyznaczająca pas postojowy”: 100 zł (§90 ust.2–3),P-20 \koperta”: 100 zł (§90 ust.4).
Niestosowanie się do sygnałów świetlnych przez:
- wejście na przejście dla pieszych, jeżeli sygnalizator S-5 nadaje sygnał czerwony: 100 zł (§98 ust. pkt 2),
- kierującego kolumną pieszych, jeźdźca lub poganiacza: 100 zł (§ 100),
- kierującego pojazdem wjeżdżającego za sygnalizator, kiedy jest to zabronione: od 300 do 500 zł (§95–98, 102, 104).
Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym - wysokość mandatów
Poniżej wymieniamy opisane w kodeksie drogowym zagrożenia bezpieczeństwa, za które przewidziane są mandaty karne.
- Niezachowanie należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym: kwota mandatu karnego przypisanego za naruszenie stanowiące znamię zagrożenia powiększona o 200 zł, jednak nie więcej niż 500 zł (art.86 §1 Ustawa Kodeks Wykroczeń).
- Niezachowanie należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka: kwota mandatu karnego przypisanego za naruszenie stanowiące znamię zagrożenia powiększona o 300 zł, jednak nie więcej niż 500 zł (art.86 §2 Ustawa Kodeks Wykroczeń).