Prawa jazdy do wymiany. Najwięcej stracą posiadacze bezterminowych

W Polsce nie wydaje się już bezterminowych praw jazdy. Te, które mają jeszcze niektórzy kierowcy, niebawem stracą ważność. Wyjaśniamy, kiedy to nastąpi i co trzeba zrobić, by nadal zgodnie z prawem móc prowadzić pojazd.

Mija już 11 rok, odkąd w Polsce obowiązuje nowy wzór prawa jazdy. Zmiany wprowadzono od 19 stycznia 2013 r. Zostały podyktowane koniecznością dostosowania polskich przepisów do dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw jazdy, wprowadzającej nowe kategorie (AM i A2), nowy jednolity unijny wzór dokumentu, a także administracyjny okres jego ważności.

Zgodnie ze zmianami zapisanymi w Ustawie o kierujących pojazdami prawo jazdy wydawane jest maksymalnie na 15 lat. Okres ten może być krótszy w sytuacji, gdy stan zdrowia kierowcy wymaga kontroli po określonym przez lekarza orzecznika czasie.

Każda osoba, która ma np. problemy ze wzrokiem i musi prowadzić w okularach lub soczewkach kontaktowych, powinna pamiętać, do kiedy ważny jest jej dokument. Z kolei ci, którzy otrzymali go po wprowadzeniu nowego wzoru prawa jazdy, a lekarz nie miał zastrzeżeń co do ich stanu zdrowia, mają jeszcze minimum cztery lata do obowiązkowej wymiany. Pierwsze osoby, które dostały nowe prawo jazdy ważne 15 lat, będą musiały je wymienić w styczniu 2028 r.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

A co z kierowcami, którzy prawo jazdy mają np. od 20-30 lat? W tamtych czasach wydawane były jeszcze bezterminowe prawa jazdy. Dotyczy to osób, które zdały egzamin i otrzymały dokument do 18 stycznia 2013 r. Do tego czasu obowiązywał bowiem poprzedni wzór, umożliwiający wydanie prawa jazdy na czas nieokreślony, jeśli lekarz nie miał zastrzeżeń co do stanu zdrowia kierowcy.

Niestety, w związku z koniecznością dostosowania się do unijnych przepisów, to właśnie kierowcy, którzy mają bezterminowe prawa jazdy, są najbardziej poszkodowani. Zdobyli je po zdanym egzaminie i cieszyli się, że bez dodatkowych formalności będą mogli prowadzić pojazd latami. Tymczasem spotkała ich przykra niespodzianka.

Ktoś mógłby powiedzieć, że prawo nie działa wstecz i jak już dostał bezterminowe prawo jazdy, to nie może go utracić. Niestety, Ustawa o kierujących pojazdami jasno podaje, że każdy, kto ma taki dokument, ma obowiązek jego wymiany.

W rozdziale 19 zatytułowanym "Wymiana praw jazdy", w artykule 124 czytamy, że "osoby posiadające prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. obowiązane są dokonać ich wymiany, na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem".

Ustawodawca wprowadził już stosowne zasady. W art. 124 ust. 4 Ustawy o kierujących pojazdami mamy zapis: "Prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. podlegają wymianie w okresie od dnia 19 stycznia 2028 r. do dnia 18 stycznia 2033 r. w terminach określonych przez ministra właściwego do spraw transportu lub w terminie wcześniejszym na wniosek posiadacza prawa jazdy".

Dokładne terminy wymiany w specjalnym rozporządzeniu określi minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji. Oczywiście, jeśli ktoś ma życzenie, może swój dokument wymienić wcześniej. Ustalony zostanie również sposób postępowania w sytuacji, gdy pojawią się rozbieżności między danymi zawartymi w dotychczasowym dokumencie prawa jazdy a danymi znajdującymi się w Centralnej Ewidencji Kierowców.

Nie dłużej niż do ustalonych przez ustawodawcę terminów wymiany. "Podlegające wymianie prawa jazdy, wydane na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym oraz niniejszej ustawy, zachowują ważność w okresie, na jaki zostały wydane, nie dłużej niż do terminów wymiany ustalonych zgodnie z przepisami ust. 4, pod rygorem utraty ważności dokumentu" (art. 124 ust. 6).

Oznacza to, że wszystkie bezterminowe prawa jazdy w Polsce stracą ważność maksymalnie do 18 stycznia 2033 r.

Osoby, które nie wymienią swojego bezterminowego prawa jazdy, nie będą mogły prowadzić pojazdu, posługując się swoim dotychczasowym dokumentem. Nie utracą uprawnień i nie będą musiały ponownie zdawać egzaminu na prawo jazdy, ale ich dokument zostanie unieważniony.

Proces ten odbywa się na wniosek osoby zainteresowanej, po uiszczeniu przez nią opłaty administracyjnej za wymianę prawa jazdy w wysokości 100 zł. Do wniosku należy dołączyć aktualne zdjęcie o wymiarach 35x45 mm i wylegitymować się dowodem osobistym lub paszportem. W przypadku posiadaczy bezterminowych praw jazdy nie ma konieczności dostarczania zaświadczeń lekarskich. Te są tylko obowiązkowe dla osób, które z uwagi na stan zdrowia mają określony termin ważności dokumentu.