Historia Toyoty Land Cruiser w pigułce - linia Prado [część 2]
W pierwszej części historii Toyoty Land Cruiser przedstawiłem wam początki tego modelu, ale tylko linii podstawowej kończąc na serii J7, którą do dziś można kupić na niektórych rynkach. Dziś zaczynamy dokładnie od tego samego miejsca, na którym skończyliśmy, czyli od serii J7. To właśnie przy tej generacji doszło do powstania odrębnej linii modelowej znanej jako Prado.
Naszą historię Land Cruisera w pigułce skończyliśmy na tym modelu, czyli poliftowym J7, ostatnim wole roboczym Toyoty o tej nazwie. Jeżeli nie czytałeś poprzedniej części znajdziesz ją TUTAJ.
Dziś zajmiemy się również generacją J7, ale w odmianie Light Duty, lepiej znaną pod przydomkiem Prado. Jest to pierwszy Land Cruiser dedykowany w pełni odbiorcy prywatnemu, który miał odpowiedzieć na konkurencję w postaci Mitsubishi Pajero. Auto stylistycznie różni się jedynie detalami od roboczej wersji Heavy Duty, a technicznie zostało dostosowane do bardziej komfortowej jazdy po drogach utwardzonych.
Zacznijmy od wyglądu. Debiutujący w 1984 roku Land Cruiser J7 Light Duty, znany również jako Land Cruiser II, tylko pozornie jest nie do odróżnienia od Heavy Duty. Jeżeli popatrzycie na oba auta równocześnie, zauważycie, że Light ma mniejsze błotniki przednie, a lampy kierunkowskazów zespolono z grillem w przeciwieństwie do wystających w HD. Tzw. ciężka odmiana ma też charakterystyczne zwężenie przedniego pasa przebiegające ku dołowi w kierunku zderzaka, który również mocniej odstaje od samej karoserii. Przedni pas Light Duty jest bardziej harmonijny i jednolity.
Jako, że samochód miał służyć rekreacji i do jazdy na co dzień, tak też go reklamowano. Przygotowano do tego również zawieszenie, z którego pozbyto się resorów piórowych i zastąpiono je sprężynami. Warto odnotować fakt, że Prado oferowano tylko z trzema krótszymi rozstawami osi.
Na tym w zasadzie kończą się różnice pomiędzy Light Duty a Heavy Duty. Wnętrze jest niemal identyczne. Samochody z serii Prado oznaczano skrótami LJ, KZJ i RJ.
W przeciwieństwie do HD wersję "lekką" oferowano również tylko z 4-cylindrowymi silnikami benzynowymi i Diesla.
O ile Heavy Duty doczekał się liftingu nadwozia dopiero w 2007 roku, to Light Duty odświeżono już w roku 1990, czyli 6 lat od rozpoczęcia produkcji. Zupełnie zmieniono przedni pas i delikatnie całą karoserię, dostosowując wygląd Land Cruisera do czasów współczesnych. Dopiero po tym liftingu Toyota miała godnego konkurenta dla Pajero.
Można przyjąć swobodnie, że to właśnie w tym miejscu zaczyna się historia linii Prado, ponieważ tak nazywano samochód po faceliftingu. Był to również pierwszy taki model z nadwoziem pięciodrzwiowym, zamkniętym.
Auto technicznie nie zmieniło się znacząco. Unowocześniono silniki...
...oraz subtelnie poprawiono kabinę. To był jednak początek Prado - Land Cruiserów do codziennego użytku.
W 1996 roku zaprezentowano pierwszy, samodzielny model nowej linii Prado. Auto, które z serią J7 nie miało wiele wspólnego i technicznie stanowiło zupełnie odrębną konstrukcją.
Na rynku europejskim Toyota Land Cruiser J9, znana również jako Land Cruiser 90, zastąpiła model 4Runner. Samochód na wskroś nowoczesny został błyskawicznie wchłonięty przez rynek.
Pomogło w tym nowoczesne i komfortowe, a przede wszystkim funkcjonalne wnętrze, które w latach 90. spokojnie mogło konkurować z modelami osobowymi.
Deska rozdzielcza nie odbiega od poziomu jaki prezentowała Carina E czy nawet pierwszy Avensis.
Konstrukcyjnie niby delikatne Prado wciąż było prawdziwym Land Cruiserem. Napęd na cztery koła z dołączaną przednią osią lub opcjonalnie stały z blokadą centralnego mechanizmu różnicowego, rama nośna, sztywny most z tyłu i po raz pierwszy niezależne zawieszenie przednie. Miało ono nie tylko poprawić komfort jazdy, ale także poziom bezpieczeństwa czynnego. Kolejnym elementem mającym na to wpływ jest zębatkowa przekładnia kierownicza - już nie tak wytrzymała, ale precyzyjniejsza.
Wraz z generacją J9 zaprezentowano nowe silniki. Uszczuplono gamę z kilkudziesięciu do kilku odmian tego modelu. Zależnie od wersji silnikowej J9 oznaczano skrótami: LJ, KZJ, KDJ, RZJ i VZJ. Silniki były tylko 4-cylindrowe z jednym wyjątkiem, czyli benzynowym V6 w VZJ90/95. W 2000 roku zadebiutował motor Diesla z wtryskiem Common Rail oznaczony jako KDJ90/95.
Model J9 wprowadził Land Cruisera w nową erę samochodów terenowych, które były traktowane nierzadko jako SUV-y. Pierwsze prawdziwe, niezależne Prado produkowano do 2002 roku.
Mimo swojej "lekkiej" konstrukcji Toyota Land Cruiser J9 to wciąż prawdziwy, terenowy twardziel.
Nierzadko J9 są modyfikowane do off-roadu bez większych kompromisów. Akcesoriów do tuningu na rynku nie brakuje.
Do typowej jazdy po bezdrożach najlepsze są wersje 3-drzwiowe. Do dalekich wypraw nadal najlepszym Land Cruiserem pozostaje J7 Heavy Duty.
Nie byłoby dużą przesadą nazwanie nowej generacji Prado J12 SUV-em - na niektórych rynkach używano oznaczenia 120. Owszem, Land Cruiser nadal pozostał prawdziwą terenówką, zwłaszcza w obliczu zaprezentowanego trzy lata wcześniej Mitsubishi Pajero trzeciej generacji pozbawionego klasycznej, podłużnicowej ramy i sztywnych osi zawieszenia, ale to właśnie na ten model odpowiedziała Toyota. Nowe Prado miało sprostać konkurencji przekształcającej się w SUV-y, jednocześnie pozostając wciąż prawdziwą terenówką.
Zaprezentowany w 2002 roku nowy Land Cruiser otrzymał wiele rozwiązań, które miały już samochody konkurencji, ale nie miała Toyota. Auto wykonano staranniej, lepiej zabezpieczono przed korozją, pracowano nie tylko nad nadwoziem w kontekście bezpieczeństwa, ale i aerodynamiki. Powiększono zarówno krótki jak i długi rozstaw osi co pozwoliło wygospodarować większą przestrzeń w kabinie.
Deska rozdzielcza tak jak w poprzedniku prezentuje poziom ówczesnej klasy średniej, czyli Toyoty Avensis II.
Ramę Land Cruisera J12 (120) zaprojektowano od podstaw jako sztywniejszą i lżejszą. Pozostawiono konstrukcję zawieszenia poprzednika, ale zwiększono jego skok, a w bogatych wersjach dodano do tylnej osi układ poziomujący oparty na pneumatyce.
Nowe Prado wyposażono w wiele udogodnień elektronicznych, m. in. system Hill Assist czy Downhill Assist, a także aktywną kontrolę trakcji mającą częściowo zastąpić blokady osiowe. Tylko w najuboższych odmianach stosowano jeszcze dołączaną oś przednią, a w lepszych stały napęd 4x4 realizowany mechanizmem Torsen. Land Cruiser J12 był jeszcze dobrze uzbrojoną terenówką, ponieważ miała blokadę tylnego mostu.
Do napędu J12 służyło nieco więcej silników benzynowych niż w serii J9 (90). Nie na każdym rynku oferowano benzynową jednostkę V8 stosowaną w większym modelu J10, o którym przeczytacie w trzeciej części artykułu. W Europie popularne były oczywiście silniki diesla o pojemności 3,0 litra.
Toyota Land Cruiser J12 (120) pełniła w wielu rodzinach funkcję jedynego samochodu, przez co wiele egzemplarzy pomimo dużych możliwości prawie nigdy nie zjeżdżało z dróg utwardzonych. Terenowym purystom mogły przeszkadzać elektroniczne gadżety i nadmiar wyposażenia...
...dlatego dziś wysoko cenione są auta z rynków, na których oferowano podstawowe wersje Land Cruisera. Rozpoznamy je zwykle po czarnych zderzakach i białym nadwoziu.
Takie samochody mogą być wyposażone w dołączany napęd 4x4, blokadę tylnego mostu i minimum elektroniki, jakie było wówczas potrzebne.
Wbrew pozorom Land Cruiser był nadal samochodem mocno terenowym, a świadczy o tym chociażby fakt, że nie brakuje akcesoriów do jego modyfikacji. Firma Arctic Truck chętnie przerabia generację J12 na arktyczną ciężarówkę.
Niedługo przed zakończeniem produkcji J12 w 2008 roku wiele osób zastanawiało się, czy kolejne Prado będzie już zwyczajnym SUV-em, czy nadal prawdziwym Land Cruiserem. Jeżeli i wy się nad tym zastanawiacie, odpowiedź znajdziecie na kolejnej stronie.
Ostatnią kartę w historii Prado zapisał model J15, znany również jako Land Cruiser 150.
Samochód ku uciesze miłośników pozostał prawdziwym Land Cruiserem i moim prywatnym zdaniem jest prawdziwym majstersztykiem Toyoty.
Z jednej strony wygodny, luksusowy SUV, z drugiej prawdziwa w każdym calu terenówka - taki szpagat mogła wykonać tylko Toyota. Nawet Land Rover i Jeep nie zrobiły tego, czego dokonała Toyota w 2009 roku wprowadzając na rynek ostatnią generację Prado. Gdy niemal wszystkie samochody w tej klasie mają już niewiele pierwotnego charakteru auta terenowego, Land Cruiser wciąż pozostaje autem jakie kochają miłośnicy Toyoty.
Wnętrze oczywiście luksusowe jak na terenówkę, nie ustępujące klasą żadnemu autu tego segmentu. Nie brakuje wyposażenia i gadżetów, które odnajdziemy w SUV-ach.
Najbogatsze odmiany mają regulowany prześwit i układ napędowy obsługiwany przyciskiem. Wszystko po to, by osoba, która nie zamierza jeździć po bezdrożach niczego nie popsuła gdy w końcu się na to zdecyduje.
Jeżeli niedoświadczony kierowca znajdzie się w tarapatach może skorzystać z opcjonalnego Multi-Terrain Select i wybrać teren w jakim się znalazł. Resztę robi elektronika. A na skałach pomoże mu system Crawl Control, czyli automatyczny gaz pozwalający powoli pełzać po najtrudniejszych bezdrożach i kontrolować szybkość ręcznie jak... w traktorze.
Co ważne, Land Cruiser zachował nie tylko ramę nośną, ale i sztywny most napędowy tylnej osi, co pozwala...
...na takie wykrzyżowanie. Do tego stały napęd 4x4 z mechanizmem Torsena i blokadą, opcjonalnie tylną. Pomocą służy zaawansowany system kontroli trakcji i pneumatyczne zawieszenie mogące podnieść samochód gdy zajdzie taka potrzeba. Nawet stabilizatory są aktywne, co ułatwia pokonywanie bezdroży przy zachowaniu dużej stabilności na asfalcie.
Wersji Land Cruisera J15 pozostało niewiele, a Toyota wbrew pozorom pozostała przy klasycznych oznaczeniach. LJ150 to najbardziej prymitywna odmiana z dieslem na komorach wirowych - nieoferowana w Europie. KDJ150/155 to nowoczesny turbodiesel, a TRJ150/155 nowoczesna benzyna. Obie wersje 4-cylindrowe. Sześć cylindrów ma benzynowy GRJ150/155 natomiast osiem URJ150 lub... Lexus GX 460.
Nie brakuje odmiany Arctic Truck, którą Toyota oferuje oficjalnie w swoich salonach sprzedaży. Mieliśmy okazję jeździć takim samochodem. Test takiego auta znajdziecie w tym artykule. Pozostaje pytanie o przyszłość Prado. Czy w kolejnej generacji pozostanie jeszcze samochodem terenowym? Jak myślicie?
