Zatrzymanie do kontroli bez powodu. Przepisy są jasne
Niektórzy twierdzą, że funkcjonariusz policji nie ma prawa zatrzymać pojazdu do kontroli bez konkretnego powodu. Takie stwierdzenie jest w pewnym sensie prawdziwe, jednak nie oznacza, że tzw. rutynowa kontrola drogowa jest niemożliwa. Podobnie jest z badaniem trzeźwości kierowcy — nie jest wymagane uzasadnione podejrzenie, że kierujący jest pod wpływem alkoholu. Pozwolę sobie to wyjaśnić.
Przede wszystkim, trzeba zrozumieć, że funkcjonariusz policji musi działać w ramach obowiązującego prawa. To oznacza, że podczas wykonywania swoich obowiązków, musi przestrzegać innych zasad niż zwykły obywatel, który ma prawo do wszystkiego, co nie jest zabronione przez prawo. Policjant natomiast może jedynie podejmować te czynności, które są wyraźnie dopuszczone przez prawo i nic poza tym.
Czytając przepisy, można zauważyć, że u stawa Prawo o ruchu drogowym w art. 129 ust. 2. precyzyjnie określa, jakie uprawnienia ma policjant. Wymienia ona wszystkie czynności, które funkcjonariusz może podjąć podczas kontroli kierowcy i pojazdu. W skrócie chodzi o:
- legitymowanie uczestników ruchu,
- wydawanie poleceń dotyczących korzystania z drogi,
- wydawanie poleceń dotyczących używania pojazdu,
- sprawdzanie dokumentów wymaganych do kierowania pojazdem,
- sprawdzanie dokumentu potwierdzającego prawo używania pojazdu,
- weryfikacja danych o pojeździe,
- weryfikacja danych o kierującym,
- odczyt drogomierza,
- sprawdzanie zezwoleń dotyczących transportu,
- badanie trzeźwości lub zawartości w organizmie środków odurzających,
- sprawdzenie stanu technicznego pojazdu,
- sprawdzenie obowiązkowego wyposażenia pojazdu,
- sprawdzenie warunków transportu (ładunek, wymiary, masy, naciski),
- sprawdzenie zapisu urządzenia rejestrującego jazdę,
- zatrzymanie w przypadkach przewidzianych prawem dokumentów do kierowania pojazdem lub jego używania,
- występowanie w uzasadnionym przypadku z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem,
- uniemożliwienie kierowania pojazdem lub jego używania w przypadkach przewidzianych w ustawie.
W teorii, zgodnie z prawem, policjant musi mieć konkretny powód do zatrzymania pojazdu i jest zobowiązany do jego podania przed rozpoczęciem kontroli. W praktyce jednak, w "worku" powodów, które upoważniają do zatrzymania pojazdu, znajduje się niemal wszystko, co jest związane z kontrolą drogową. Nie ma więc takiej sytuacji, w której policjant zatrzymuje pojazd i nie jest w stanie podać powodu. Wystarczy, że powodem będzie chociażby kontrola dokumentów lub wyposażenia obowiązkowego.
Podsumowując, używając języka potocznego, można stwierdzić, że policjant ma prawo zatrzymać pojazd do kontroli bez konkretnego powodu. Albo inaczej — może to zrobić z dowolnego powodu, pod warunkiem że go poda.
