Czy policjant może przeszukać samochód? Warto znać swoje prawa
Policjant może zatrzymać do kontroli każdy pojazd, a ponadto poprosić jego kierowcę o dokumenty i sprawdzić trzeźwość. A co, jeśli będzie chciał zajrzeć do samochodu? Wbrew pozorom, nie zawsze jest to zgodne z prawem.
Przeszukanie to nie to samo co rutynowa kontrola dokumentów. To poważna ingerencja w naszą prywatność, którą chroni konstytucja. Procedura jest czynnością dowodową, która powinna być poprzedzona wszczęciem postępowania przygotowawczego. Według Kodeksu postępowania karnego, policja musi mieć uzasadnione podejrzenia, że w pojeździe znajdują się przedmioty będące dowodem w sprawie lub podlegające zajęciu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Skrót z gali Samochód Roku 2025
Wyjątki od reguły
Istnieją jednak wyjątki. Jeśli konieczne jest natychmiastowe zabezpieczenie dowodów przestępstwa, funkcjonariusz może sam zdecydować o przeszukaniu. Oprócz tego, zgodnie z art. 15 Ustawy o policji, może on również przeprowadzić kontrolę bagaży w "środkach transportu lądowego", pod jednym warunkiem - musi mieć uzasadnione podejrzenia, że osoba w pojeździe popełniła czyn karalny. Może to wynikać z informacji o przestępstwie, wcześniejszych ustaleń śledczych lub przypadkowej obecności w miejscu przestępstwa.
Jeśli przeszukanie jest częścią procesu karnego, wymaga postanowienia prokuratora, które zawiera dane osoby i wykaz poszukiwanych przedmiotów. Przed przeszukaniem funkcjonariusz powinien poinformować właściciela pojazdu o zamiarze i celu przeszukania. Jeśli poszukiwany przedmiot zostanie przekazany, przeszukanie nie jest kontynuowane, chyba że postanowienie nie zawiera listy poszukiwanych rzeczy.
Kontrola bagażnika w praktyce
Policjant nie potrzebuje postanowienia prokuratorskiego do kontroli bagażnika, ale jeśli chce to zrobić, musi podać podstawę prawną (wspomniany art. 15) i przyczynę kontroli. Nawet jeśli powody wydają się naciągane, nie możemy odmówić, ale na nasze żądanie musi zostać z tego sporządzony protokół.
Policjant nie może kontrolować bagażnika bez obecności kierowcy, a każda czynność powinna być odnotowana. Jeśli policjant chce nam zwyczajnie zrobić na złość, może odpuścić w związku z czekającymi go formalnościami.
Podczas spisywania protokołu należy uwzględnić wszystkie uwagi dotyczące prawidłowości kontroli, a przy tym bezwzględnie trzymać się prawdy. Fałszywe oskarżenia mogą mieć poważne konsekwencje. Jeśli zażalenie na przeszukanie dotyczy przekroczenia uprawnień, dokument może być traktowany jako zawiadomienie o przestępstwie. W takiej sytuacji musimy spodziewać się wezwania na przesłuchanie.
Żeby uniknąć nieprzyjemności, z policją najlepiej współpracować. W końcu ich praca ma chronić nasze bezpieczeństwo. Ważne jednak, by znać swoje prawa, aby uniknąć nadużyć.
