Przyczyny awarii turbosprężarek – cz. 2
W poprzednim artykule opisałem przyczyny i skutki niedostatecznego smarowania turbosprężarki. Pozostaniemy jeszcze przy oleju i dziś zajmiemy się tematem awarii polegającej na wycieku oleju z turbosprężarki.
Teoretycznie olej nie ma prawa wydostawać się do korpusu turbiny i sprężarki. Jest to fizycznie niemożliwe jeżeli turbosprężarka pracuje w odpowiednich warunkach. Powodem jest niesamowicie skuteczne uszczelnienie komory, w której znajduje się olej. Jest to bardzo istotne ze względu na czystość spalin.
W turbosprężarce nie ma typowych uszczelek, które mogłyby się zwyczajnie zestarzeć. Hydrodynamiczne łożyska ślizgowe wałka mają metalowe uszczelnienia, podobne do tych, stosowanych w tłokach współpracujących z pierścieniami. Ze względu na panujące nadciśnienie w korpusie, nie ma mowy o wyciekach oleju – ciśnienie powietrza i spalin jest wystarczająco duże by powstrzymać olej próbujący wydostać się z komory, w której się znajduje w turbosprężarce.
Z czasem powstają jednak pewne problemy, nie dotyczące bezpośrednio turbosprężarki, które powodują, że środek smarny jednak wydostaje się właśnie do jej korpusu. Wszystko opera się na rozkładzie ciśnienia powietrza/spalin względem ciśnienia oleju. Dlatego jeżeli wykluczymy zużycie silnika i zasysanie resztek niespalonego oleju z gazów wydechowych, to należy przyjrzeć się nie tyle samej turbosprężarce co układowi smarowania.
Olej może wyciekać tylko od strony sprężarki lub z obu stron. Rzadko kiedy przedostaje się tylko do korpusu turbiny. Jednym z powodów wydostawania się oleju od strony sprężarki jest zakłócony, niedostateczny dopływ powietrza do korpusu wirnika. Najczęściej winowajcą jest mocno zanieczyszczony filtr powietrza, zawór EGR lub jakiś inny, fizyczny problem z dolotem powietrza do sprężarki.
Przy niedostatecznej ilości powietrza, powstaje podciśnienie w obudowie sprężarki, co powoduje zassanie oleju do jej wnętrza przez obudowę łożyska. Zwykle zaolejony jest nie tylko korpus sprężarki, ale także przewody dolotowe silnika, intercooler i kolektor ssący. Niestety olej trafia również do silnika, gdzie przepalany powoduje dymienie na niebiesko.
Znacznie powszechniej występują wycieki z innego powodu. Najczęstszą przyczyną wydostawania się oleju na obie strony (turbina i sprężarka) jest problem z odprowadzaniem go z obudowy, co powoduje duże nadciśnienie oleju w turbosprężarce. Zwykle winowajcą jest cienki przewód, który może się na tyle zanieczyścić, że olej będzie miał trudności z przepływem. Może być również zagięty lub nieprawidłowo poprowadzony, co powoduje identyczny efekt.
Zbliżony w skutkach będzie nadmiar oleju w silniku. Jego zbyt duża ilość utrudnia odprowadzanie go do miski olejowej wspomnianym przewodem. Podobną przyczyną utrudnionego odprowadzania oleju jest nadciśnienie w skrzyni korbowej.
Nadciśnienie to przenosi się również do przewodu odprowadzającego olej z turbosprężarki, co daje efekt jak w wyżej opisanych przypadkach. Tu problem leży najczęściej w zapchanym przewodzie odpowietrzającym skrzynię korbową.
Poprzez stosowanie niskiej jakości oleju silnikowego, następuje silne zanieczyszczenie nagarem przewodu odprowadzającego olej z turbosprężarki. Nagar może się pojawić również przez częste wyłączanie gorącego silnika lub brak osłon termicznych, co skutkuje niewłaściwym rozkładem temperatury powietrza wokół układu doładowania.
Skutkami wycieków oleju w turbosprężarce jest zwiększone, niebieskie zadymienie, szybko ubywający olej silnikowy, obniżone osiągi silnika i szarpanie silnika podczas jego pełnego obciążenia. Niepokojącym objawem wskazującym na wycieki jest również pojawienie się dużej ilości oleju w układzie dolotowym, w tym w intercoolerze.
