WAZ (Łada) 2101

WAZ (Łada) 2101 – pierwszy model radzieckich samochodów osobowych, które sprzedawano jako Żyguli. Produkowano go w latach 1970-1988 na podstawie konstrukcji Fiata 124. Był jednym z najpopularniejszych aut ZSRR, a także jednym z najchętniej kupowanych wtedy na świecie. Miał wytrzymać dziurawe drogi, a do dziś pamiętany jest jako pierwsza w historii Łada.

WAZ działa w obecnej Rosji od 1966 roku. Podobnie jak większość radzieckich producentów samochodów osobowych, powstał w ramach współpracy pomiędzy ZSRR, a zagraniczną firmą. Tym razem był to Fiat, który zgodził się założyć dla Sowietów fabrykę nad Wołgą i podzielić się wszystkimi swoimi sekretami. W latach 20. to właśnie w fabrykach Fiata narodził się włoski komunizm i od tamtej pory firma również była pod ich kontrolą. Chcieli więc pomóc braciom ze wschodu.

Komunizm we Włoszech oraz w ZSRR oznaczał zaspokajanie potrzeb ludności. Każdy miał dostać wtedy to, czego mu potrzeba. W skład potrzeb wliczał się także samochód osobowy. Każdy producent poszukiwał więc „auta dla mas”. Na terenach współczesnej Rosji odbyło się wiele takich eksperymentów. Powstał na przykład Moskwicz 408, który jednak nikogo nie zachwycił. Zbyt często się psuł, a potrzeba było auta wytrzymałego, odpornego na wstrząsy i inne związane z radzieckimi realiami problemy.

W tym samym czasie Włosi zaprezentowali swój komunistyczny samochód. Nazwano go Fiat 124, a światło dzienne po raz pierwszy ujrzał w 1966 roku. Dla promowania 124-ki Fiat przeprowadził kampanię reklamową, w trakcie której pojazd ze spadochronem zrzucono z lecącego samolotu. Jak możemy zobaczyć w jednej z reklam, był bardzo wytrzymały. Gdy tylko auto ląduje na ziemi, wsiada do niego kilka osób, po czym... odjeżdżają.

Fiat 124 niedługo potem otrzymał miano Europejskiego Samochodu Roku. Dostępny był jako 4-drzwiowy sedan i 5-drzwiowe kombi, a po pewnym czasie na rynku pojawiła się nawet jego wersja sportowa – Fiat 124 Spider. Auto sprzedawało się świetnie, a kilka egzemplarzy wersji sedan trafiło nawet do ZSRR. Testy radzieckich dróg przeszły one świetnie.

Sowieci postanowili więc, że warto je wprowadzić do własnego kraju i sprzedawać je także pod własną nazwą. Fabryka nad Wołgą, którą Fiat pomógł stworzyć nadawała się do tego celu świetnie. Włosi dostali jednak kilka dodatkowych poleceń – wśród nich przede wszystkim podwyższenie zawieszenia modelu 124. Nowy pojazd miał być w stanie wyjechać z dziury w drodze. Zmieniono także hamulce, a jego karoseria miała być już tworzona ze znacznie mocniejszej stali.

W ten sposób powstał WAZ 2101. Produkcja rozpoczęła się w kwietniu 1970 roku. W ZSRR pojazd ten miał być początkiem nowej marki aut osobowych. Nazwano go Жигули (czyt. żyguli) od pasma gór, które przebiega w okolicach fabryki. W pierwszym roku sprzedano stosunkowo niewiele, bo 22 tys. sztuk auta. Mimo to, z każdym kolejnym rokiem jego popularność rosła. Rok 1973 to już na przykład 660 tys. sprzedanych egzemplarzy.

Początkowo jednak Fiat nie zgodził się, by radzieccy przyjaciele sprzedawali go poza granicami swojego kraju. Sytuacja się zmieniła, gdy Włosi wycofali Fiata 124 ze swojej oferty. WAZ 2101 Żyguli mógł więc trafić wtedy eksport. Ponownie przewidziano jednak kilka zmian. Szefowie WAZ postanowili zmienić nazwę pojazdu. Na zachodnich rynkach pojawiła się pierwsza w historii Łada. U nas auto dostępne było pod dwiema zamiennymi nazwami Łada 2101 oraz Łada 1200.

Pierwszy Żyguli, czyli model WAZ 2101 (lub Łada 2101), powstawał praktycznie bez żadnych zmian aż do końca jego produkcji. Łady jeździły po ulicach Europy, w tym nawet Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Jak się później jednak miało okazać, ze względu na niewielką cenę i swoją wytrzymałość, auta te sprzedawały się jeszcze lepiej, niż zakładał to plan. WAZ (Łada) 2101, stał się zaraz po Volkswagenie Garbusie najchętniej kupowanym pojazdem na całym świecie.

Na rynku pojawiły się także kolejne generacje Żyguli. Auta te otrzymały jednak inne nazwy – odpowiednio WAZ 2102, 2103 i tak dalej. Stopniowo zaczęto wycofywać więc generację pierwszą. Produkcja Łady 2101 trwała do 1988 roku. Najpopularniejszym autem w ZSRR (a także na Zachodzie) stała się Łada Riva.

Obecnie zliczyć można łącznie siedem generacji Żyguli. Marka ta zyskała sławę jako bardzo tania, a jej auta otrzymały miana ciężkich do zniszczenia. Łada 2101 w ZSRR, a także pobliskich krajach była określana nawet jako „Kopiejka” - w tłumaczeniu na nasze „grosik”. Łada dotarła nawet na Kubę, gdzie jeździli nią sami bracia Kastro. W samym Związku Radzieckim służyła tymczasem m. in. milicji.

WAZ 2101, czyli Łada 1200 to pojazd oparty niemal w całości na Fiacie 124. Oprócz wcześniej wspomnianego zmienionego zawieszenia i hamulców, największą różnicę znajdziemy pod jego maską. Silnik Fiata zastąpiono górnozaworowym 4-cylindrowym silnikiem produkcji rosyjskiego instytutu NAMI. Rzędowa czwórka posiadała górny pasek rozrządu i pojemność 1,2 l. Auto miało się rozpędzać nawet do 140 km/h. Jego przyspieszenie to tymczasem 20 sekund od zera do setki.

Pierwsze Żyguli miało napęd o mocy 59 KM (44 kW). Gdy pojazd trafił też na zachodnie rynki, otrzymał nieco wzmocniony silnik o pojemności 1,3 l. Ten z kolei posiadał 67 KM (50 kW). Tę wersję silnika rozpoznamy po oznaczeniu z dodatkową jedynką na końcu – jako 21011 (u nas natomiast jako Łada 1300). Łada 2101 posiadała w większości egzemplarzy 4-biegową skrzynię biegów. Co ciekawe, w opcji wzbogaconej kupić ją można było jednak także z automatem.

Wymiary pojazdu (Łada 2101 sedan):

długość: 4075 mm

rozstaw osi: 2424 mm

szerokość: 1610 mm

wysokość: 1382 mm

masa całkowita: 955 kg

Każdy, kto kiedykolwiek miał okazję przejechać się Ładą potwierdzi, że nie jest autem o zbyt komfortowych warunkach jazdy. Dużą kierownicą Łady 2101 kręci się bardzo ciężko. Długa dźwignia skrzyni biegów czasem potrafi się zaciąć i także wymaga siły oraz wprawy, a hamulce musimy naciskać odpowiednio wcześniej, niż w nowoczesnych pojazdach. W samochodzie znajdziemy natomiast ogrzewanie, radio oraz wykończenie deski rozdzielczej przypominające drewno. Bagażnik Łady 2101 posiada sporą ilość miejsca, a auto udźwignąć może 400 kg ciężaru.