System kontroli trakcji ASR - zasada działania

ASR (Acceleration Slip Regulation) – to istotny system kontroli trakcji stosowany dziś w niemal wszystkich autach. Poznajcie budowę i działanie tego systemu.

Nadmierny poślizg nie  jest wskazany nie tylko przy hamowaniu, ale również w przypadku przyspieszania. Przed zblokowaniem kół podczas hamowania chroni ABS. Jego rozbudowa pozwoliła na stworzenie układu zabezpieczającego przed poślizgiem kół napędzanych.

Główne funkcje ASR to zabezpieczanie przed poślizgiem kół napędzanych:

• przy ruszaniu,
• przy pokonywaniu wzniesienia,
• przy przyspieszaniu na zakręcie.

Działanie systemu ASR jest analogiczne do ABS. Układ śledzi na bieżąco prędkości obrotowe kół. Jeżeli różnica prędkości kół napędzanych oraz nienapędzanych przekroczy dopuszczalną wartość, następuje zmniejszenie momentu napędowego dostarczanego do kół napędzanych.

Dodatkowo dla poprawy działania układu nowoczesne systemy ASR wykorzystują układ hamulcowy. Potrzeba zastosowania hamulców wynika z dużej bezwładności sterowania pracą silnika. Wykorzystanie przez ASR hamulców umożliwia regulację momentu napędowego dla każdego z napędzanych kół oraz zwiększa efektywność działania systemu.

Układ hamulcowy nie zawsze jest uzupełnieniem. Uproszczone wersje ASR działają tylko przy wykorzystaniu samego układu hamulcowego, bez ingerencji w pracę silnika.

Układ ASR musi mieć możliwość sterowania pracą silnika niezależnie od poleceń kierowcy. Dlatego sterowanie pracą silnika nie może odbywać się przez ich mechaniczne połączenie z pedałem przyspieszania.

W rozwiązaniach tradycyjnych stosuje się dodatkową przepustnicę. Jest to najprostsze rozwiązanie, jednak charakteryzuje się największym opóźnieniem.

Dlatego coraz częściej układ cięgien zastępuje się przez układ elektroniczny, składający się z czujnika położenia pedału przyspieszania, sterownika i silnika wykonawczego.

W silnikach wysokoprężnych zmniejszenie momentu obrotowego odbywa się przez zmniejszenie dawki paliwa podawanego przez pompę.

Dodatkową możliwością wpływania na moment obrotowy silnika z zapłonem iskrowym jest sterowanie układem zapłonowym i/lub układem wtryskowym, realizowane zwykle przez odrębny układ sterowania silnika.

W przypadku układu zapłonowego polega to na opóźnianiu zapłonu, a gdy konieczna jest gwałtowna redukcja momentu obrotowego silnika – całkowite odłączenie zapłonu przy odcięciu wtrysku w poszczególnych cylindrach. Gdy zmniejszenie momentu ma się odbywać łagodnie, stosowane jest zmniejszanie kąta wyprzedzenia zapłonu.

Układ ASR w przypadku ruchu po niejednorodnej drodze działa jak mechanizm różnicowy o zwiększonym tarciu lub z blokadą. Jest rozwiązaniem prostszym i tańszym, jednak nie nadaje się do długotrwałego stosowania. Dlatego jego zadaniem jest pomoc kierowcy w chwilowej opresji. Przed zniszczeniem hamulców chroni wyłącznik czasowy.

Układ regulacji poślizgu kół przy ruszaniu ASR jest uzupełnieniem, a zarazem rozszerzeniem funkcji ABS. Ogranicza poślizg kół napędowych, zwłaszcza przy dostarczeniu zbyt dużej mocy na śliskiej nawierzchni. Układy ABS i ASR we współczesnych samochodach są ze sobą zintegrowane — mają wspólną centralkę elektroniczną, w której zapisane są programy pracy obu systemów.

Stan pracy układu przeciwpoślizgowego polega na przyhamowywaniu jednego lub obu kół napędzających za pomocą układu hamulcowego wyposażonego w centralę elektrohydrauliczną.

Zasada działania tego urządzenia polega na umożliwieniu integracji układu elektronicznego ASR w stopień otwarcia przepustnicy lub regulacji dawki paliwa podawanego przez pompę bez udziału kierowcy. W zależności od rozwiązania system może wykorzystywać różne sposoby sterowania.

Zobacz także:

Elektryczny hamulec postojowy – żegnaj dźwignio

Aktywny tempomat – czy kierowca jest jeszcze potrzebny?

Geometria zawieszenia – czym jest prawidłowe ustawienie kół?

Zobacz więcej artykułów z serii: Bezpieczeństwo