Prawo jazdy tylko na 15 lat. Sądy stają po stronie kierowców

Wszyscy kierowcy posiadający bezterminowe prawo jazdy będą musieli wymienić dokument na wydawany maksymalnie na 15 lat. Co to oznacza w praktyce, czy trzeba będzie robić dodatkowe badania i w razie czego istnieje ryzyko utraty uprawnień?

Jeśli macie teraz bezterminowe prawo jazdy (rubryka 4b bez daty), to będziecie je musieli wymienić nie wcześniej jak 19 stycznia 2028 r., ale nie później niż do dnia 18 stycznia 2033 r. Dlaczego akurat taka data (18 stycznia)?

Obowiązek dotyczy bowiem wymiany praw jazdy wydanych do dnia 18 stycznia 2013 r. Obowiązuje tu zasada minimum 20 lat.

Oznacza to, że jeśli macie prawo jazdy wydane tego właśnie dnia, to wymienicie je tego samego dnia stycznia w roku 2033. Jeśli zaś otrzymaliście dokument wcześniej, np. 2 lutego 2011 roku, to musicie go wymienić do 2 lutego 2031 r.

Zatem jako pierwsze nowy dokument otrzymają osoby, które dostały "prawko" w 2008 r. lub wcześniej. Przepisy te jeszcze nie zostały wydane, a terminy dla wszystkich znajdą się w odpowiednim rozporządzeniu, ale faktycznie tak ma to wyglądać, że nowy wzór dokumentu otrzymają najpóźniej osoby z prawem jazdy wydanym 18 stycznia 2013 r.

Jeśli dokument był wydany 19 stycznia 2013 r. lub później, to nie podlega już pod te przepisy - musi być wymieniony najpóźniej w dniu zgodnym z datą jego ważności.

Uprawnienia to co innego niż ważność dokumentu. Choć obecnie uprawnienia też są już przyznawane tylko na 15 lat. Już wyjaśniam o co chodzi.

Jeśli jesteś nowym kierowcą (np. od dziś masz prawo jazdy), to uprawnienia otrzymasz na 15 lat. Za 15 lat trzeba iść na badanie, by przedłużyć ważność uprawnień. Jeśli masz bezterminowe prawo jazdy, ale dziś uzyskasz nową kategorię, to na tę kategorię też dostajesz ważność 15 lat.

Wyobraźmy sobie sytuację, że kierowca ma bezterminowe uprawnienia kat. B od 2000 r. i zdobył w 2021 r. uprawnienia kat. A. Oznacza to, że uprawnienia kat. A mają ważność do 2036 r., ale kat. B jest nadal bezterminowa. Niemniej, prawo jazdy będzie trzeba wymienić w 2036 r., choć na kat. B nie będą wymagane badania lekarskie (na kat. A już tak).

Inny przykład: jeśli dziś wymienicie prawo jazdy ze wszystkimi kategoriami bezterminowymi z przyczyn technicznych (zmiana nazwiska, zniszczenie dokumentu), to dostaniecie dokument z ważnością 15 lat, ale uprawnienia nadal powinny pozostać bezterminowe, co niestety jest często ignorowane przez starostów.

W urzędach wpisywana jest w rubryce 11 na rewersie prawa jazdy ta sama data co przy punkcie 4b na pierwszej stronie dokumentu. Problem w tym, że 4b to ważność dokumentu, a rubryka 11 mówi o ważności uprawnień. Jeśli się kończą, to trzeba zrobić badania lekarskie.

"Wszelkie uprawnienia do kierowania pojazdami przyznane przed 19 stycznia 2013 r. nie podlegają ograniczeniu lub unieważnieniu" – czytamy w wyroku Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 lipca 2018 r.

Zatem jak stwierdził sąd w powyższym wyroku i jak być powinno, jeśli dziś macie bezterminowe uprawnienia, to będziecie je mieć nadal. Oczywiście pod warunkiem, że ktoś tego nie zakwestionuje ze względu na stan zdrowia.

Jeśli więc w rubryce 11 prawa jazdy nie macie daty ważności uprawnień, to w nowym wzorze prawa jazdy też jej być nie powinno (powinna być pozioma linia). Niestety wielu kierowców zupełnie przez przypadek, niewiedzę, błąd starostów straciło bezterminowe uprawnienia po wpisaniu przez starostę w rubrykę 11 tej samej daty co w 4b.

W rubryce 8. w starym wzorze prawa jady wpisywano adres zamieszkania, ale w nowym wzorze już nie ma tej informacji. Wbrew pozorom nie ma jednak obowiązku wymiany prawa jazdy jeśli ten adres przestał być aktualny, bo jeśli w nowym dokumencie nie przewidziano miejsca na tę informację, to w starym można ją uznać za nieistotną.