Fotoradary na przejazdach. Kierowcy sami się o nie prosili

Najpierw krzyk pasażerów, potem potężny huk. Tak zazwyczaj wyglądają wypadki na przejazdach drogowo-kolejowych. Kierowcy łamią tam przepisy, a PKP ma tego dość. Kolejarze informują, że dla łamiących zasady przygotują z GITD nowy rodzaj fotoradarów.

Choć Polska należy do tych unijnych państw, w których korzystanie z dróg jest związane z najwyższym ryzykiem, w tegorocznej edycji nagród Komisji Europejskiej "Excellence in Road Safety Awards 2021" za działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa szansę na wyróżnienie ma projekt znad Wisły. PKP Polskie Linie Kolejowe została nominowana do wyróżnienia za kampanię społeczną "Bezpieczny przejazd", dotyczącą przejazdów drogowo-kolejowych.

Działania o tej nazwie są realizowane od 2005 r., jednak w ostatnich latach zdecydowanie nabrały rozmachu. Dziś jest to całoroczna akcja prowadzona na wielu poziomach. W szkołach, które zgłoszą taką chęć, odbywają się zajęcia dotyczące bezpiecznego pokonywania torów. Pracownicy Straży Ochrony Kolei w okresach zwiększonego ruchu rozdają ulotki i obserwują ruch na wybranych niestrzeżonych przejazdach. Organizowane są pokazy z symulacją wypadku na przejeździe. Takie wydarzenia nie tylko przyciągają wielu obserwatorów, ale też naocznie uświadamiają, z jakimi siłami mamy tu do czynienia i jak iluzoryczną ochroną w zderzeniu z pociągiem jest karoseria samochodu.

Ważnym elementem działań PKP PLK są również żółte naklejki. W 2019 r. pojawiły się one na infrastrukturze przejazdów kolejowych. Można znaleźć je na przykład na odwrocie krzyży św. Andrzeja. Na nalepce znajduje się indywidualny numer przejazdu oraz numery telefonów – alarmowe, a także do odpowiedniego działu PKP. W razie zauważenia nieprawidłowości działania infrastruktury lub niebezpieczeństwa można zadzwonić, by wstrzymać ruch pociągów czy zgłosić usterkę. W 2020 r. na podstawie takich zgłoszeń ruch pociągów wstrzymano 167 razy. W 2021 r. jak dotąd było tak 134 razy.

– Akcja "Bezpieczny przejazd" to część działań PKP PLK na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Ogromne znaczenie mają również inwestycje – mówi Autokult.pl Karol Jakubowski z zespołu prasowego PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Rzeczywiście, tylko w 2021 r. przejazdy drogowo-kolejowe zastąpiono wiaduktami m.in. w Kościanie, Radwanie, Zachorzowie Kolonii, w Warce oraz Małkini, a w 2023 r. pojawi się na przykład w Kobylnicy pod Poznaniem czy w Łancucie na dojeździe do autostrady A4.

Działania informacyjne są niezwykle ważne. Nie zawsze jednak wystarczają, by zapobiegać nieodpowiedzialnym zachowaniom kierowców, rowerzystów czy pieszych. Wielu z nich świadomie i z pełnym rozmysłem przekracza tory mimo uruchomionych czerwonych świateł, a nawet opuszczonych półzapór. Takie zapędy mają utemperować nowe fotoradary.

Urządzenia, o których mowa, mają pracować na tej samej zasadzie, co znane z naszych dróg zestawy do wykrywania wjazdu na skrzyżowanie przy czerwonym świetle. Kamery GITD współdziałają z sygnalizacją. Jeżeli przy czerwonym świetle pojazd przekroczy linię skrzyżowania, system wykonuje fotografie przedstawiające pojazd z przodu i z tyłu.

– W ramach trwającego procesu rozbudowy systemu automatycznego nadzoru pojawi się pięć urządzeń, które będą zainstalowane na przejazdach drogowo-kolejowych – informuje Autokult.pl Monika Niżniak, rzeczniczka prasowa Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego i systemu Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym.

– To ostatni etap rozbudowy systemu. Aktualnie kończą się prace związane z ogłoszeniem zamówienia. Urządzenia mają zostać uruchomione do końca 2023 roku. Na razie nie ma jeszcze decyzji co do ich rozmieszczenia. Lokalizacja urządzeń będzie konsultowana z PKP Polskie Linie Kolejowe – mówi rzeczniczka.

– Ponadto w ramach rozbudowy systemu nadzorowania ruchu jesteśmy w przetargu na 39 urządzeń odcinkowego pomiaru średniej prędkości. Wyłoniony został wykonawca instalacji 30 zestawów rejestrujących wjazd na skrzyżowania przy czerwonym świetle. W planach jest także zakup 11 mobilnych fotoradarów oraz wymiana 250 urządzeń stacjonarnych – dodaje Monika Niżniak.

Czy taki sprzęt na przejazdach kolejowych jest potrzebnych? Życie pokazuje, że tak. Wielu kierowców czy pieszych decyduje się na zignorowanie sygnałów na przejazdach. Najwyraźniej takie osoby nie zdają sobie sprawy z tego, jak iluzoryczne bezpieczeństwo w takim wypadku zapewnia samochód. Kolosalna różnica wagi sprawia, że maszynista nie jest w stanie efektywnie zahamować, a w razie kolizji auto jest miażdżone niczym zabawka.

Jak informuje PKP PLK, od początku 2021 r. na przejazdach drogowo-kolejowych miało miejsce 168 wypadków, w których zginęło 41 osób, a 13 zostało ciężko rannych. W samym październiku w 18 wypadkach zginęły 4 osoby. Jak łatwo zauważyć, kolizje w takich miejscach należą do szczególnie ciężkich. W tym kontekście akcja informacyjna PKP PLK i nowe fotoradary to po prostu działania ratujące życie.