Co to jest i do czego służy sprzęgło?

MARIUSZ ZMYSŁOWSKI • dawno temu • 3 komentarze

Sprzęgło to zespół elementów, który służy do łączenia dwóch wałów: napędowego i napędzanego, w celu przeniesienia momentu obrotowego. Potocznie tym mianem określa się w przypadku samochodów sprzęgło cierne, które stanowi połączenie skrzyni biegów z silnikiem.

Zdjęcie tarczy sprzęgła (fot. LJZ/Shutterstock)

Warto tu przypomnieć, że istnieje wiele typów tych urządzeń. Co za tym idzie — funkcjonuje cały szereg rodzajów podziału sprzęgieł. Jednym z głównych jest ten, który rozróżnia konstrukcje nierozłączne i rozłączne. Do tych pierwszych zaliczamy między innymi sprzęgło Kardana, które również występuje w pojazdach.

Sprzęgło samochodowe, które łączy silnik ze skrzynią biegów, stosuje się w celu rozłączania przekładni i walu wyjściowego jednostki napędowej, co z kolei ma pozwolić na płynną zmianę przełożenia lub zatrzymanie pojazdu. Jego stosowanie jest wymuszone pośrednio przez charakterystykę motoru spalinowego.

Ta wymaga bowiem zastosowania skrzyni biegów, która z kolei wymaga połączenia z silnikiem właśnie przez sprzęgło. Bez niego auto gasłoby na postoju, a zmiana przełożeń byłaby niemożliwa lub bardzo destrukcyjna dla całego układu napędowego.

Typowe samochodowe sprzęgło cierne składa się z:

koła zamachowego,
tarczy ciernej,
oprawy sprzęgła,
tarczy dociskowej,
sprężyny talerzowej,
sprężyny obwodowej,
mechanizmu wyciskowego.

W sprzęgle samochodowym koło zamachowe znajduje się po stronie silnika, czyli napędowej (aktywnej). Po stronie biernej, czyli napędzanej — tarcza cierna, na którą przenoszony jest moment obrotowy i z której trafia on przez wał do skrzyni biegów.

Gdy wciskamy pedał sprzęgła, przykładamy siłę do łożyska wyciskowego, które z kolei przenosi ją na sprężynę talerzową. Następuje wtedy rozłączenie sprzęgła, czyli rozdzielenie tarczy ciernej i koła zamachowego.

Dowiedz się więcej na temat funkcji i budowy poszczególnych elementów sprzęgła samochodowego: