Czeski film Tatry [geneza motoryzacji]

Tatra najczęściej kojarzy się z luksusowymi autami tworzonymi w latach 30. XX w., gdy firmą kierował inżynier Hans Ledwinka. Ówczesne limuzyny serii 77 i 87 stanowiły pod wieloma względami wyznacznik rozwoju motoryzacji. Już wtedy umieszczano w tych samochodach  silnik typu V8. Kto wie, jak potoczyłaby się historia tej marki, gdyby nie II wojna światowa i późniejszy komunistyczny reżim.

Fabryka samochodowa Tatra została założona w 1919 roku w czeskiej miejscowości Koprivnice. Oprócz ciężkich pojazdów użytkowych produkowała także auta osobowe, które zdobyły bardzo dużą popularność nie tylko u naszych południowych sąsiadów. Samochodem, który ukierunkował Tatrę i wyniósł na sam szczyt, był skonstruowany w 1923 roku przez Hansa Ledvinkę model Tatra 11 i jego późniejsze wcielenia. Wygląd auta i odważne rozwiązania techniczne przykuwały uwagę. Zbudowano je na ramie rurowej z podłużnicą centralną, miało oś wahliwą i niezależne zawieszenie kół.

Sukces Tatry 11 sprawił, że jej techniczne rozwiązania zastosowano także w kolejnych modelach czechosłowackiego producenta. Dotyczy to zarówno modelu 77, jak i 87. Auta rozpędzały się do 140 km/h. Były szalenie wygodne. Upodobali je sobie stacjonujący w Czechosłowacji żołnierze armii niemieckiej, szczególnie model 87. Złośliwi twierdzili, że to tajna czechosłowacka broń antyniemiecka. A to dlatego, że Niemcy bardzo często powodowali Tatrami wypadki, w których ponosili śmierć na miejscu. Przyczyną była oczywiście nadmierna prędkość.

Na bazie modelu 87 została zbudowana mniejsza Tatra 97. Trudno nie zauważyć w tym samochodzie podobieństwa do niemieckiego KdF-Wagen, czyli późniejszego Garbusa. Tę bliskość wyjaśnił później konstruktor "Garbusa", Ferdinand Porsche, tłumacząc, że "patrzył Ledwince przez ramię". Proces, jaki Ledwinka wytoczył Porsche, został unieważniony decyzją Hitlera po aneksji Czechosłowacji w 1939, a produkcja T97 została z jego rozkazu natychmiast wstrzymana.

W czasach powojennych autem, które miało przywrócić dawną świetność marki Tatra, był model 603 z 1955 roku. Samochód ten, wzorowany na limuzynach przedwojennych zarówno konstrukcyjnie, jak i wizualnie, uznawany był za najdoskonalszy produkt motoryzacyjny państw komunistycznych i dostępny jedynie dla partyjnej elity. Również jego bezpośredni następca - 613 z roku 1968 (karoseria na podstawie projektu włoskiego biura Vignale) - osiągnął podobny status. W latach 1995-1999 wyprodukowano w dwóch seriach luksusowy model Tatra 700, jednak nie był w stanie sprostać konkurencji zagranicznych pojazdów i rosnącej w siłę Skodzie.