Nie wolno po nich prowadzić. Nawet coca-cola może być problemem

Nie jest tajemnicą, że niektóre leki niekorzystnie wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów. Zanim wsiądziemy za kierownicę, zawsze warto zapoznać się z ulotką, gdzie podane są efekty uboczne i ich wpływ na jazdę. Nieuwzględnianie tych informacji może mieć poważne konsekwencje.

Różne substancje i lekarstwa mogą wpływać na osłabienie reakcji kierującego. Często działają podobnie jak alkohol.

Nawet banalny lek przeciwkaszlowy może stać się zagrożeniem, jeśli zostanie przyjęty w nadmiarowej ilości. Dekstrometorfan (DXM), będący pochodną morfiny, efektywnie zwalcza kaszel. Jego działanie u dorosłych rozpoczyna się już po 10 minutach od przyjęcia i trwa około 5-6 godzin. Symulacje dowiodły, że przyjmowanie ponad 120 mg DXM dziennie może wpływać na nieodpowiednie zachowanie na drodze, powodując między innymi senność czy zawroty głowy.

Większość leków przyjmowanych w zalecanych dawkach nie powinna stanowić niebezpieczeństwa, aczkolwiek wiele zależy od indywidualnego stanu zdrowia. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy nawet standardowe medykamenty mogą wprowadzić w tarapaty. Możliwe jest również, że nieświadomie zdecydujemy się na jazdę, gdy tak naprawdę powinniśmy się powstrzymać od niej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Podczas ubiegłorocznej konferencji zatytułowanej "Substancje psychoaktywne w ruchu drogowym" zorganizowanej przez Fundację "Wschodzące Słońce" pod patronatem Instytutu Transportu Samochodowego wymieniono kilka takich przypadków.

Przykładowo, pacjent oczekujący na wizytę okulistyczną, który przyjął krople zawierające atropinę, zdecydował się pojechać samochodem i spowodował kolizję z innymi pojazdami.

Innym razem, kierowca doświadczający napadów dusznicy bolesnej stracił przytomność po zażyciu Nitroglicerinum. Znany jest także przypadek, gdzie po zażyciu środka uspokajającego (Meprobamat), kierowca nie zdołał opanować pojazdu w zakręcie.

Co ciekawe, nie tylko medykamenty mogą zaburzać reakcje kierowcy. Motocyklista, który wypił osiem butelek coca-coli, stracił kontrolę nad pojazdem i miał wypadek. Stwierdzono, że przyczyną była wysoka zawartość kofeiny w jego organizmie, co odnosi się również do nadmiernego spożywania innych napojów kofeinowych jak "energetyki" czy kawa.

Przykładowo, wspomniana atropina, ekstrakty z wilczej jagody i Scopolan, mogą osłabiać wzrok nawet do 24 godzin po zażyciu. Inne środki (jak Spasmophen, Vegantin, Spasmobamat, Isamid) prowadzą do znacznego rozszerzenia źrenic, światłowstrętu i obniżenia ostrości wzroku. Niektóre medykamenty powodują podwójne widzenie, inne zaś zawężenie źrenic, np. pilokarpina czy neostygmina. Problemy wzrokowe mogą również występować przy zażywaniu leków przeciwpadaczkowych, kardiologicznych, nasennych i moczopędnych.

Szczególnie uważać należy na środki przeciwbólowe dostępne bez ograniczeń w sklepach i na stacjach benzynowych. Dzieli się je na narkotyczne i nienarkotyczne, o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym, np. Polopiryna, Calcipiryna, Piramidonum, Pyralginum, Butapirazol, Pabialgin, Veramid.

Podczas gdy przyjmowanie narkotycznych środków przeciwbólowych zazwyczaj wyklucza prowadzenie pojazdów, leki nienarkotyczne należy stosować z rozwagą, mimo że zwykle nie wpływają negatywnie na sprawność psychomotoryczną. Mogą one jednak powodować problemy przy nadmiernym dawkowaniu.

Również antybiotyki, jak streptomycyna, gentamycyna, neomycyna, chinina, chinidyna, mogą negatywnie wpływać na słuch i równowagę, niektóre indukują osłabienie mięśni oraz zaburzenia psychiczne. Wysokie dawki niektórych antybiotyków mogą prowadzić do zaburzeń przypominających stan upojenia alkoholowego.

Osoby z padaczką, przyjmujące leki mogące wpływać na koordynację czy koncentrację, a także cierpiące na nadciśnienie, mogą doświadczać problemów podczas kierowania. Podobnie, medykamenty przeciwalergiczne mogą powodować senność czy osłabienie, co obniża bezpieczeństwo jazdy.

W przypadku cukrzyków niewłaściwe dawkowanie insuliny lub leków doustnych może prowadzić do hipoglikemii, co zagraża bezpiecznemu prowadzeniu pojazdu.

Należy też zwracać uwagę na leki i środki narkotyczne wykorzystywane podczas zabiegów chirurgicznych. Mogą one wpływać na zdolność kierowania po ich przeprowadzeniu. Wiele zabiegów obecnie jest realizowanych ambulatoryjnie, z krótkim pobytem w placówce medycznej, ale pacjenci po takich zabiegach nie powinni samodzielnie kierować pojazdem w drodze do domu.

Leki wykorzystywane w znieczuleniu ogólnym nie stanowią ryzyka, gdyż dotyczą osób hospitalizowanych, pozostających w szpitalu przynajmniej jeden dzień. Natomiast ważne jest, by po mniejszych zabiegach wymagających jedynie krótkotrwałego znieczulenia (np. zabiegi stomatologiczne, wycięcie czyraka, niektóre zabiegi ginekologiczne, zdjęcie paznokcia itd.), nie prowadzić pojazdów przez często nawet około 7 godzin.

Używanie bez recepty środków nasennych może stanowić zagrożenie. Leki nasenne o długotrwałym działaniu nie są zalecane kierowcom planującym podróż. Przyjmowanie ich w połączeniu z innymi specyfikami, jak neuroleptyki czy leki przeciwhistaminowe, może wzmacniać ich efekt.

Środki uspokajające czy przeciwdepresyjne nie powinny być stosowane przez kierowców ze względu na ryzyko nieprawidłowych reakcji czy obniżenia uwagi. Szczególnie niebezpieczne są leki wpływające na mięśnie i stan psychiczny, które mogą wprowadzać w stan zamroczenia czy dezorientacji.

Specjaliści wymieniają leki, po zażyciu których może dojść do upośledzenia reakcji kierowcy. Powstrzymać się od jazdy należy na co najmniej 24 godziny.

Alfentanilum* – przeciwbólowy,

Buprenorphini chydrochloridum - przeciwbólowy i znieczulający,

Butorphonolum* – przeciwbólowy,

Cisatracurium – stosowany w celu zwiotczenia mięśni,

Desfluranum – znieczulenie ogólne,

Droperidolum – przeciwpsychotyczny, przeciwwymiotny, znieczulenie przy jednoczesnym utrzymaniu przytomności,

Felbamatum* – leczenie padaczki,

Fentanylum – przeciwbólowy,

Flunitrazepamum* – leczenie lęków, skurczów i drgawek,

Fluoresceinum – barwnik stosowany w okulistyce,

Fluoresceinum natricum – barwnik stosowany w okulistyce,

Halothanum* – znieczulenie ogólne,

Irinotecani hydrobromidum* – przeciwnowotworowy,

Isofluranum – znieczulenie ogólne, usypiający,

Ketaminum (ketamina) – znieczulenie i działanie przeciwbólowe, leczenie depresji,

Lormetazepamum — działanie nasenne,

Methadoni hydrocholridum — przeciwbólowy,

Midazolamum — leczenie lęków, skurczów i drgawek,

Morphini hydrochlorydum (morfina) – przeciwbólowy, Morphini sulfas (morfina) - przeciwbólowy,

Naloxoni hydrochloricum* – przeciwbólowy,

Natrii pamidronas – przeciwnowotworowy,

Pancuroni bromidum – stosowany do zwiotczenia mięśni,

Pethidini hydrochloridum — przeciwbólowy,

Pipecuronii bromidum – stosowany do zwiotczenia mięśni,

Remifentanilum — przeciwbólowy,

Suxamethonii chloridum - krótkotrwałe znieczulenie ogólne,

Thiopentalum natricum – znieczulenie,

Tubocurarini – znieczulenie,

Zolpidemi tartras — działanie nasenne,

Zopiclonum – lek nasenny, uspokajający.

Gwiazdką oznaczone leki, które mogą już nie być dostępne/stosowane.