LPG a olej silnikowy

Czy zmiana sposobu zasilania silnika z benzynowego na gazowy wymaga również zmiany oleju? Czy faktycznie powinno używać się jedynie specjalnie przeznaczonych środków smarnych do jednostek zasilanych LPG?

Odpowiedź na te pytania nie jest właściwie jednoznaczna i zależy od konkretnego przypadku, ale jest prostsza niż mogłoby się wydawać. Aby do niej doprowadzić, zacznę od przypomnienia czym powinien charakteryzować się współczesny olej silnikowy.

Obecnie bowiem wymagania stawiane środkom smarnym są znacznie wyższe ze względu na bardzo wysokie obciążenia mechaniczne i cieplne we współczesnych jednostkach napędowych.

Wynika to z faktu dążenia do konstruowania silników w taki sposób, aby spalały jak najmniej paliwa i emitowały jak najmniej zanieczyszczeń. Nastała era downsizingu gdzie konstruktorzy zmniejszają gabaryty oraz pojemność objętościową silników, a co za tym idzie, zmniejsza się również pojemność układów smarowania. To znowu przekłada się na mniejszą ilość oleju, który poddawany jest wpływom czynników degradujących.

Jednym ze sposobów osiągania niskiego spalania oraz niskiej emisji zanieczyszczeń jest oczywiście minimalizacja oporów własnych silnika. Dlatego też coraz częściej producenci sięgają po oleje o niskiej lepkości. Z drugiej jednak strony użytkownicy samochodów chcieliby silnika jak najmniej awaryjnego, w którym olej trzeba wymieniać bardzo rzadko, a najlepiej wcale.

To powoduje, że producenci stawiają bardzo duże wymagania stosowanym olejom. Muszą one spełniać ściśle określone kryteria przy zastosowaniu konkretnego paliwa. Jeśli więc kluczowy parametr, jakim jest właśnie sposób zasilania jednostki napędowej ulega zmianie, zmieniają się również oczekiwania co do oleju.

Dlaczego więc silnik zasilany LPG wymaga teoretycznie innego oleju? Wpływ na to ma kilka czynników. Jednym z najważniejszych jest temperatura spalania, która w przypadku gazu jest wyższa niż ma to miejsce w silniku zasilanym benzyną.

Wynika to z właściwości gazu, który potrzebuje więcej powietrza w procesie spalania. O ile w przypadku benzyny potrzeba ok. 14,9 kg powietrza do spalenia 1 litra paliwa, o tyle w przypadku LPG wartość ta wynosi 15,7 kg.

Dodatkowo gaz nie zapewnia wewnętrznego chłodzenia jak ma to miejsce w przypadku benzyny, która przed spaleniem musi przejść ze stanu płynnego w gazowy. To wiąże się z pobieraniem dużych ilości ciepła. Istotnym jest również fakt, iż LPG spala się wolniej od benzyny. W cylindrach panuje więc i wyższa temperatura i przez dłuższy czas co oczywiście niekorzystnie wpływa na poszczególne elementy silnika.

Wyższa temperatura w cylindrach przekłada się także na wyższą temperaturę całego silnika. Temperatura jest również czasem podwyższana ze względu na ubogi skład mieszanki i niedokładne jej dawkowanie w przypadku starszych instalacji gazowych.

To wszystko prowadzi do zwiększonego zużycia oleju oraz jego odparowywania. Wyższa temperatura to także degradacja dodatków antykorozyjnych i detergująco-dyspergujących w oleju. Ich ubytki mogą prowadzić do korozji smarowanych powierzchni oraz odkładania się nadmiernego osadu i szlamu.

Kolejnym negatywnym skutkiem wysokiej temperatury jest utlenianie się oleju co przede wszystkim występuje w cienkich warstwach filmu olejowego. Utlenianie się oleju pogarsza jego właściwości smarne oraz pompowalność.

To prowadzi oczywiście do zwiększonego zużycia poszczególnych elementów silnika takich jak np. panewki czy tuleje cylindrów. Następstwem jest coraz mniejsza zdolność smarowanych powierzchni do utrzymania filmu olejowego, co w efekcie może prowadzić nawet do całkowitego zatarcia się silnika.

Czy zatem faktycznie potrzebne jest stosowanie specjalistycznego oleju w przypadku silników zasilanych LPG? Biorąc pod uwagę charakterystykę procesu spalania gazu mogłoby się wydawać, że tak, ale w praktyce nie do końca tak jest. Skąd zatem wzięły się oleje z oznaczeniami wskazującymi na stosowanie ich w silnikach z LPG?

Wynika to z obecności na rynku wielu olejów słabej jakości i często nawet nieznanego pochodzenia. Podczas ich produkcji nie brano nawet pod uwagę możliwości stosowania ich w silnikach z tego typu systemami zasilania.

Instalacje LPG są już nierzadko oferowane nawet w nowych samochodach. Aby więc ograniczyć kupowanie olejów wątpliwej jakości przez kierowców lubujących się w skrajnym oszczędzaniu (a trzeba zaznaczyć, że użytkownicy LPG mają do tego potencjał), producenci wprowadzili właśnie specjalistyczne oleje przeznaczone do silników zasilanych gazem.

Powstają one w oparciu o bazy olejowe wysokiej jakości z jak najmniejszą skłonnością do utleniania. Wzbogacone są również o różnego rodzaju dodatki, jak chociażby inhibitory utleniania czy środki myjące zapobiegające nadmiernemu tworzeniu się osadów w komorze spalania i szlamów w całym układzie smarowania.

Czy zmiana zatem sposobu zasilania z benzynowego na gazowy wymaga również zmiany oleju? Nie, jeśli do tej pory używaliśmy oleju dobrej jakości, a nie najtańszych produktów na rynku. Do LPG stosuje się zatem zazwyczaj oleje półsyntetyczne oraz syntetyczne. Nie musimy więc sięgać w sklepie po produkty przeznaczone wyłącznie do silników z LPG, chociaż wtedy mamy pewność co do odpowiednich wymagań, jakie zostały postawione danemu produktowi.