Łożysko koła to jeden z podstawowych elementów układu jezdnego, o którym rzadko wspomina się nawet w literaturze związanej z budową pojazdów.
Łożysko koła wraz z piastą to element łączący koła z samochodem. To dzięki temu zespołowi koła mogą się obracać na nieruchomych osiach zawieszenia. Zasadniczo piasty i łożyska kół można podzielić na dwa rodzaje pod względem konstrukcji. Stosowane najczęściej w prostej konstrukcji tylnej osi zespoły, nakładane są na nieruchomą oś koła, na której końcu wykonano gwint. Po nałożeniu piasty z łożyskiem przykręca się ją nakrętką centralną, a nakrętkę zabezpiecza przed samoczynnym odkręceniem. Elementem nieruchomym jest więc bieżnia wewnętrzna łożyska, a ruchomym zewnętrzna, na której opiera się piasta, do której przykręcane jest koło jezdne. Podobna sytuacja występuje w konstrukcji gdzie łożysko koła jest zintegrowane z bębnem hamulcowym. Wówczas bęben obraca zewnętrzną bieżnię łożyska i pełni również rolę piasty koła.
Nieco inaczej jest w samochodach z hamulcami tarczowymi na tylnej osi i zawieszeniem niezależnym, gdzie piasta z łożyskiem jest przykręcona do zawieszenia jako całość. Tutaj łożysko jest wpracowane w obudowę w taki sposób, że bieżnia zewnętrzna jest elementem nieruchomym, natomiast w bieżni wewnętrznej znajduje się oś piasty koła, do której mocuje się koła jezdne.
Podobne, ale nieco inne rozwiązanie stosowane jest dość często w kolumnie MacPhersona przednionapędowych samochodów. Tutaj w zwrotnicy znajduje się otwór, w który wciskana jest piasta wraz z łożyskiem koła. Łożysko opiera się na bieżni zewnętrznej, która pozostaje nieruchoma, natomiast obraca się bieżnia wewnętrzna, przez środek której przechodzi czop przegubu półosi napędowej zakończonej frezem i gwintem, na który nakręca się nakrętkę ściskającą łożysko i utrzymującą wszystko w całości.
Powyższe rozwiązania są powszechnie stosowane i w zasadzie należą do najpopularniejszych. Producenci stosują przeróżne rozwiązania od prostych łożysk wymiennych do całych niewymiennych zespołów z piastą wprasowaną w zwrotnicę lub przykręcaną na śruby do zawieszenia. Tymczasem same łożyska kół można podzielić na trzy generacje, które niejako odpowiadają wyżej opisanym konstrukcjom.
Pierwsza generacja to kompaktowe łożyska wymienne, składające się z zespołu dwóch łożysk zamkniętych w jednej, szczelnej obudowie. Mają one fabryczny smar i ustawione przez producenta napięcie wstępne. Jest to para łożysk kulowych lub stożkowych. Te ostatnie są względem siebie ustawione odwrotnie.
Druga generacja łożyska to już moduł łożyska z piastą, który nie jest rozbieralny i wymienia się go w całości. Tu również łożysko jest fabrycznie smarowane i ma określone przez producenta napięcie wstępne. Są to części kupowane jako piasty koła i wciskane w zwrotnicę, stosowane powszechnie w Volkswagenach i Fordach.
Trzecia generacja to podobnie jak druga, całe moduły wraz z kołnierzami do mocowania tarczy hamulcowej, koła i zwrotnicy. Często mają również czytniki prędkości obrotowej dla systemów ABS/ESP. Ich zaletą jest prostota montażu bowiem cały podzespół jest przykręcany do zawieszenia trzema lub czterema śrubami. Zaletą jest też brak możliwości popełnienia błędu podczas montażu. Takie moduły są czasami rozbieralne i można wymienić w nich tylko część z łożyskiem (poniżej).
Można powiedzieć, że same łożyska są elementami dość tanimi – cena elementu i części montażowych do starszych, prostych konstrukcyjnie samochodów nie przekracza kilkudziesięciu złotych. W nowszych rozwiązaniach łożysko zintegrowane jest często z piastą i czujnikiem ABS. Natomiast w niektórych modelach samochodów łożysko, piasta i tarcza hamulcowa to jeden element, co winduje cenę do kilkuset złotych. - mówi ekspert ze sklepu internetowego iParts.pl.
O tym jakie są objawy zużycia łożysk kół, co mogą powodować zużyte łożyska i co wynika z błędów montażowych łożysk kół przeczytacie w kolejnym artykule.
