Motoryzacja, głupcze, czyli historii Fiata część 1 [geneza motoryzacji]

Jeśli szukać koncernu motoryzacyjnego z krwi i kości, koncernu, który od początku swojej historii wiedział, że chce robić samochody, a nie bawić się w rowery i sprzęt AGD, to bez wątpienia jednym z pierwszych był Fiat.

Fabbrica Italiana di Automobili Torino została założona w 1899 roku w Turynie. Było to pokłosie gwałtownego przemysłowego rozwoju miasta. Po otwarciu rok później w Corso Dante pierwszych hal przemysłowych, 35 zatrudnionych pracowników w ciągu roku zbudowało zaledwie 24 pojazdy. Od początku do końca ręcznie.

Prezydentem przedsiębiorstwa był Giovanni Agnelli, pełnił także funkcję sekretarza rady nadzorczej. Był znany ze swojej determinacji oraz logicznego myślenia. To między innymi dzięki tym cechom już w 1902 roku de facto cała władza we Fiacie skupiła się w jego rękach.

Pierwszym samochodem Fiata był model 4HP, o mocy 20 KM i z czterocylindrowym silnikiem o pojemności 4,4 litra. Giovanni Agnelli zorganizował trasę promocyjną tym modelem po całych Włoszech, chcąc zapoznać rodaków z nową marką, z której był bardzo dumny i z którą wiązał spore nadzieje.

W 1908 wyprodukowano 1800 egzemplarzy nowego modelu Fiat 1 Fiacre. Był on przeznaczony do transportu publicznego i używano go m.in w Nowym Jorku, Londynie i Paryżu. Bez wątpienia to auto przyniosło Włochom spory światowy rozgłos. To pierwszy samochód, w którym Fiat zastosował układ silnika "barca" ze zintegrowaną skrzynią biegów. Napędzał go silnik o mocy 16 KM, który pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 70 km/h. Projekt silniku „barca” porzucono po 7 latach produkcji.

W 1910 roku Fiat przedstawił serię modeli Tipo, w których po raz pierwszy wprowadzono akumulatory. Tipo 3, znany też jako 20-30 HP, posiadał również opatentowany przez Fiata uniwersalny system rozrządu. Podczas wyścigów Fiat wygrał Puchar RAC w Hiszpanii oraz ustanowił wiele rekordów przejechanej odległości w Los Angeles, Atlancie i w Argentynie. Produkcja samochodów wyniosła 1780 sztuk.

Fiat lubił w tamtych czasach bić rekordy. Skonstruował m.in. model "300 HP Record", specjalnie żeby pobić światowy rekord szybkości. Jego silnik o pojemności 28353 cm³ miał moc 290 KM. Prowadzony przez Pietro Bordino w Brooklands w 1911 roku osiągnął prędkość 200 km/h, a w 1912 na Long Island aż 290 km/h.

Rok 1912 był rokiem modelu Zero, znanego też jako 12/15 HP, pierwszego małolitrażowego samochodu produkowanego masowo. Na początku sprzedawany za 8000 lirów, potem cena została zmniejszona o 1000 lirów. Spadek ceny wynikał z dość dużej skali produkcji jak na tamte czasy. Trzy lata później wyposażono go w instalację elektryczną. Był to jednocześnie ostatni rok jego produkcji.