Transport oleju w silniku - pompy olejowe [wideo]
Bez układu smarowania żaden spalinowy silnik tłokowy nie popracowałby za długo. Aby olej, czynnik smarujący, mógł docierać do nawet najbardziej obciążonych elementów, niezbędna jest pompa oleju.
Bez układu smarowania żaden spalinowy silnik tłokowy nie popracowałby za długo. Aby olej, czynnik smarujący, mógł docierać do nawet najbardziej obciążonych elementów, niezbędna jest pompa oleju.
Ogólne działanie pompy polega na wyporowym przetłaczaniu oleju poprzez wytwarzanie niezbędnego ciśnienia w układzie olejenia. W spalinowych silnikach tłokowych stosuje się najczęściej pompy zębate o zazębieniu wewnętrznym lub zewnętrznym. Ich działanie polega na współpracy kół zębatych. W obu przypadkach pompa napędzana jest zwykle przekładnią zębatą od wału korbowego lub przekładnią łańcuchową.
W pompie o zazębieniu zewnętrznym olej jest zasysany do komory, gdzie w przestrzeniach ograniczonych zębami, zewnętrzną średnicą obudowy pompy i ścianami czołowymi transportowany jest pod ciśnieniem na skutek obrotu kół zębatych z kanału ssącego, do dalszych części układu olejenia. Pod ciśnieniem trafia on do otworów w kadłubie silnika, wale korbowym, na łożyska, popychacze zaworów, głowicę itd. W budowie takiej pompy bardzo istotne jest utrzymanie luzu międzyzębnego (luz między zębami dwóch współpracujących ze sobą kół).
Pompa o zazębieniu wewnętrznym transportuje olej w przestrzeniach międzyzębnych współpracujących ze sobą kół, które są także ograniczone ścianami bocznymi. W ich konstrukcji niezwykle ważne jest, aby odległość ścian bocznych oraz wysokość zębów była jak najdokładniejsza. Kształt zębów musi być także wykonany bardzo starannie.
Pompy zębate znajdują się jak najbliżej lustra oleju. Wykonane są przeważnie ze stali węglowej podwyższonej jakości. Cechują się prostą budową i wysoką niezawodnością. Mogą pracować w zakresie obrotów od 500 do 4000 obr/min., przy czym ich wydatek zależy właśnie od prędkości obrotowej oraz oczywiście od wymiarów pompy.
Pompy olejowe o zazębieniu wewnętrznym charakteryzują się większym wydatkiem, jednak w silnikach samochodów osobowych nie musi być on aż tak wysoki. Dlatego stosowane są zwykle pompy o zazębieniu zewnętrznym, które pracują przy wyższych prędkościach obrotowych, choć i te pierwsze można spotkać w wielu modelach. W pompy o zazębieniu wewnętrznym najczęściej wyposaża samochody ciężarowe, które potrzebują znacznych ilości oleju w układzie smarowania.
Zobacz także:
